Ο Αγιος εαυτός μας

Κωνσταντίνος Μάγνης

Οι φορείς ονομάτων δημοφιλών αγίων περνούν περίσταση στις ονομαστικές τους γιορτές, ιδίως εάν έχουν πολλούς συγγενείς, αν είναι δημοφιλείς οι ίδιοι, αν κατέχουν θέσεις- κλειδιά, αν είναι οι ίδιοι ανοιχτόκαρδοι και κοινωνικοί, πολλώ δε μάλλον εάν συνδυάζουν κάποιες από αυτές τις ιδιότητες, κάτι σύνηθες στη χώρα μας, όπου σχεδόν καθένας μας έχει έναν ρόλο δερβέναγα στοκοινωνικό στάτους. Ή ψοφάει να έχει. Ή του φερόμαστε σα να έχει.

Πιθανότατα τα ξέρετε, τα ζείτε. Κατά τις παραδόσεις μας, οφείλεις να το χαίρεσαι: Οι ονομαστικές γιορτές έχουν μεγάλη σημασία στη χώρα μας, για λόγους συναφείς με τη σημασία της θρησκείας μας σε σχέση με την ιστορία μας, τις καταβολές μας, τον τόπο μας, την οικογένειά μας. Αλλά βέβαια και την αξία που δίνουμε στο άτομο, ως εξέχον κύτταρο του κοινωνικού κύκλου. Δεν τελειώσαμε: Μεγάλο ρόλο έχει στην όλη κατάσταση και η δεσπόζουσα μορφή των αγίων στην ελληνική παράδοση. Όπως είναι γνωστό, πάσα ελληνική γη είναι μητέρα ή τόπος μαρτυρίου και θαυματουργού δράση αγίων. Καθώς η ζωή μας είναι ζυμωμένη με χώμα και θάλασσα, χρειαζόμαστε μεραρχίες από αγίους για να ευλογούν τη σπορά μας, να αποτρέπουν τα καλικαντζάρια ή να θωρακίζουν τις βάρκες μας από τα κύματα. Με κοινό παρανομαστή σε όλα αυτά τη μορφή της Παναγίας. Είναι ένας απόηχος αρχαίας κουλτούρας, όπου κάθε ποτάμι είχε τη νεράιδά του ή το ξωτικό του.

Τα τηλέφωνα λοιπόν των εορταζόντων- που είναι ταυτοχρόνως και εορταζόμενοι, διότι «τους γιορτάζουμε», σαν να είναι εικόνα και ομοίωση των αγίων- δονούνται ακατάπαυστα κάτι τέτοιες μέρες. Πέρα από την αποδοχή ευχών και την ανταπόδοση ευχαριστιών και φιλοφρονήσεων με τις παραδοσιακές φραστικές φόρμες- να χαίρεσαι όσους αγαπάς, να γίνει η κόρη σου βουνό (εις ύψος, όχι εις πλάτος, θέλουμε να πιστεύουμε)- το αλισιβερίσι αυτό είναι μια ακόμα δοκιμασία του χαρακτήρα μας. Κάθε χρόνο βρίσκεις τον εαυτό σου αντιμέτωπο με έναν παιδισμό. Ενώ από τη μια ο τηλεφωνικός καταιγισμός, ιδίως όταν είναι καταχρηστικός, σε εξουθενώνει και ουσιαστικά σε εμποδίζει να χαρείς πραγματικά τη γιορτή σου με ευχάριστες ή ήσυχες ασχολίες, από την άλλη καταγράφεις σαν τη Στάζι όσους σε θυμήθηκαν και όσους σε αγνόησαν, ακόμα και όταν είχαν χίλια δίκια να το κάνουν: τους είχες αγνοήσει κι εσύ στη γιορτή τους ή η σχέση σας δεν είναι τόσο στενή που να δικαιολογεί τέτοια διαβήματα. Η μέρα σου κυλάει με ένα «με σκάσανε», ταυτόχρονα με ένα «δεν με πήρε αυτός, εκείνος και ο άλλος».

Η μελέτη της λίστας των απωλειών σε τριβελίζει, όπως τον καιρό που ήσουν πιτσιρίκος, και ήθελες να σου πέφτει το φλουρί κατ’ έτος και σε κανέναν άλλον, να σου μαγειρεύουν το αγαπημένο φαγητό, να σου χαρίζουν δώρα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, να αρπάξεις τα δώρα των φίλων σου και να δεις να χαλάνε τα δώρα των αδελφών σου με πάταγο. Και βεβαίως η μέρα της γιορτής σου να μην τελειώνει ποτέ, κάτι που αν συνέβαινε, και διάολε πάντα συνέβαινε, ήταν ευθύνη των γονέων σου.

Τελειώνοντας η μέρα αραιώνουν και τα τηλεφωνήματα. Αυτό ήταν; Πάνε οι ευχές; Παύεις να είσαι το επίκεντρο; Αλλά σάμπως ήσουν και καθόλου; Οι φίλοι και γνωστοί που σου εύχονται, όσο φιλότιμα και αν το παλεύουν, είναι βιαστικοί και αγχωμένοι. Εχουν να τηλεφωνήσουν σε άλλους τριάντα. Αν πιάνουν το κουβεντολόι με καθέναν, θα τους βρει Αγίου Πνεύματος. Το κλείνουν γρήγορα και τους ευγνωμονείς. Αλλά μετά διερωτάσαι τι νόημα έχει η ξεπέτα. Αλλά και αν σε πολιορκήσουν με ερωτήσεις (είτε συγκρατούν τις απαντήσεις είτε όχι), σε πιάνει απελπισία: Επιτέλους, ξεπετάξτε με. Επιτέλους, γιατί με θυμάστε; Επιτέλους, γιατί με ξεχνάτε; Επιτέλους, τι σας ενδιαφέρει αν περνάω καλά; Επιτέλους γιατί δεν με ρωτάτε πώς είμαι; Επιτέλους, αμάν με τις ευχές για υγεία, δεν υπάρχει τίποτε άλλο άξιο να ευχηθεί κανείς; Επιτέλους, πείτε και για την υγεία κάτι, μη σπάσουμε κανένα πόδι από τη βιασύνη.

Δεν ξέρουμε τι θέλουμε, αλλά ούτε ξέρουμε τι δεν θέλουμε. Μάλλον τα θέλουμε όλα, και τα αντίθετά τους. Είμαστε φύσεις σύνθετες, αντιφατικές, ενσωματώνουμε το συν και το πλην, το ίσιο και το ανάποδο, το φωτεινό και το σκοτεινό, το καλό και το κακό, το δυναμικό και το ηττοπαθές, γιατί ως τμήματα του όλου της φύσης, έχουμε το όλον μέσα μας. Και μας περιέχει και το όλον, διότι τι όλον θα ήταν            χωρίς εμάς, χωρίς τον καθένα μας;

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News