Ο Αθανάσιος Μπιλιανός για τον Χρυσόστομο Σμύρνης: «Προσευχόταν μέχρι το τέλος»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Γεννημένος στην Πάτρα, σπούδασε Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο Πατρών και Πολιτικές Επιστήμες και Νεότερη Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ σήμερα εργάζεται ως δάσκαλος στο Κολλέγιο Αθηνών. Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος – Από τον Μακεδονικό Αγώνα στη Μικρασιατική Καταστροφή» (εκδ. Αρμός), o Αθανάσιος Μπιλιανός μιλάει στην «Πελοπόννησο» για την προσωπικότητα του εθνομάρτυρα μητροπολίτη, για τη σημασία του εορτασμού των 100 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ σχολιάζει την ελλιπή γνώση των νέων ως προς την Ιστορία μας.

Ποιο το έναυσμα για να γράψετε το -αφιερωμένο στον Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο- βιβλίο σας;
Η αγάπη μου για τη Νεότερη Ιστορία της Ελλάδας και ειδικότερα το δέος που αισθανόμουν ανέκαθεν για το μαρτυρικό τέλος του Χρυσοστόμου.

Κατά την έρευνά σας, ανακαλύψατε στοιχεία για την εποχή, τον βίο και τον χαρακτήρα του που σας εντυπωσίασαν;
Αρχικά, η αγάπη του για τον Χριστό και την Εκκλησία, γεγονός που αποδεικνύεται από την προσήλωση του Χρυσοστόμου στη διδασκαλία του Κυρίου, στην οποία συνεχώς και με μεγάλη ευχέρεια κατέφευγε για να ερμηνεύει γεγονότα από τη ζωή τόσο του ιδίου όσο και του ορθόδοξου ποιμνίου του.
Επίσης, η πάγια τακτική του να καταφεύγει στην προσευχή, ως το κύριο και πρωταρχικό γνώρισμα των αληθινών τέκνων του Θεού. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση όταν ο Χρυσόστομος, μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου και την είσοδο των πρώτων προσφύγων στη Σμύρνη, τέλεσε στην Αγία Φωτεινή Παράκληση προς την Παναγία, ενώ λίγο πριν από τη σύλληψή του προσευχόταν τόσο εντός του ιερού ναού όσο και κατά μόνας, γεγονός που πιστοποιείται από την ανεύρεση του Ευαγγελίου στο σημείο όπου περιγράφεται η σύλληψη του Κυρίου και η προσαγωγή Του στον Πιλάτο.
Ενα ακόμα στοιχείο της προσωπικότητας του Χρυσοστόμου που προκαλεί θαυμασμό είναι η ιδιοσυγκρασία του μάρτυρα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διακονίας του, τόσο στη Μακεδονία, ως Μητροπολίτης Δράμας, όσο και στη Μικρά Ασία, ως Μητροπολίτης Σμύρνης, ο ιεράρχης ποθούσε τη δόξα του μαρτυρίου, ως επιστέγασμα της προσφοράς του στην Εκκλησία.
Τέλος, η μέχρι θυσίας αγάπη του για το ελληνορθόδοξο ποίμνιο. Ασφαλώς, αυτό ήταν αντιληπτό στους κατοίκους των περιοχών που εποίμανε ο Χρυσόστομος, γεγονός που μαρτυρείται σήμερα από πλήθος επιστολών και εγγράφων, όπου καταγράφεται ο σεβασμός, η προσήλωση και η αγάπη στα όρια της λατρείας των ανθρώπων που διακόνησε ο μαρτυρικός ιεράρχης.

Κρατούσε «υπεύθυνη και υπερκομματική στάση» του, ενώ μετά το εκούσιο μαρτύριό του «έφυγε» 55 ετών, κοιτάζοντας «τον καταγάλανο ουρανό της Σμύρνης με έκδηλη χαρά και ικανοποίηση». Στην εποχή μας είναι σπάνια χαρακτηριστικά. Σχόλιό σας;
Τα πολιτικά μίση και πάθη στην εποχή του Χρυσοστόμου ήταν πολύ πιο έντονα απ’ ό,τι είναι σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, ο ιεράρχης απέφευγε να εμπλακεί στις πολιτικές έριδες της περιόδου εκείνης, αξιοποιώντας κάθε πλευρά για τα συμφέροντα και την πρόοδο του υπόδουλου Ελληνισμού. Ως προς το δεύτερο, ο Χρυσόστομος θεωρούσε το μαρτύριο ως τη μεγαλύτερη προσφορά ενός ιεράρχη στην Εκκλησία και τον πιστό λαό Της.

Ο Χρυσόστομος ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την εκπαίδευση των νέων. Εσείς, ως εκπαιδευτικός, πώς κρίνετε τη σχέση τους με την ιστορία; Γιατί αυτά τα «κενά» αναφορικά με μεγάλα ιστορικά γεγονότα της πατρίδας μας;
Η μελέτη και κατανόηση της Ιστορίας είναι τρόπος ζωής. Φωτίζει το παρόν και καθορίζει μέλλον, όταν αξιοποιούνται σωστά τα διδάγματα του παρελθόντος. Για τα «κενά» στους νέους σε μεγάλα ιστορικά γεγονότα της πατρίδας μας, η ευθύνη αποδίδεται κυρίως στην πολιτεία. Η ελληνική πολιτεία δεν έχει δώσει την ευκαιρία στις νεότερες γενιές να εμβαθύνουν μέσω της εκπαίδευσης στο Μικρασιατικό Ζήτημα, προφανώς λόγω της τραγικής κατάληξης που είχε η μικρασιατική εκστρατεία, με την καταστροφή του Μικρασιατικού και του Ποντιακού Ελληνισμού.

Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Βλέπετε αυτή την επέτειο ως ευκαιρία για…
Η επέτειος των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή προσφέρεται πρωτίστως για εκδηλώσεις τιμής και μνήμης των αγίων και των μαρτύρων της μεγαλύτερης μετά την Αλωση της Πόλης τραγωδίας του Ελληνισμού. Ταυτόχρονα, αποτελεί μια ευκαιρία προβληματισμού για τα λάθη και τις ευθύνες της τότε πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Ελλάδας στη διαχείριση του Μικρασιατικού Ζητήματος, λάθη και παραλείψεις που είχαν ως συνέπεια τη σφαγή και τον ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων ομογενών από τις πατρογονικές τους εστίες στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News