Ο «επιούσιος άρτος» του Παλαμά

Ντίνος Λασκαράτος

«Η Ροζού πλέον είναι ο επιούσιος άρτος»

(Σατιρικό περιοδικό «Μη χάνεσαι»

υπογράφει ο «Κουτρούλης» το 1883).

Σηκώθηκε ο Γεώργιος Θεοτόκης να μιλήσει από το βήμα της Βουλής. Ευθυτενής, στυλάτος και ατσαλάκωτος, με παπούτσια σκαρπίνια άψογα και καλογυαλισμένα, μέσα σε μια Αθήνα μόνιμα ασπρογκρί από τη σκόνη. Η παλάμη του δεξιού χεριού μισοπερασμένη ανάμεσα στα κουμπιά του σακακιού στο στυλ του Ναπολέοντα. Ενα μικρό μαργαριτάρι διακριτικά καρφιτσωμένο πάνω στον μεταξωτό μαύρο λαιμοδέτη. Η επιτομή του κομψού Κερκυραίου! Η Αθήνα ζει την «μπελ επόκ» της, την «ωραία» της εποχή, στα 1883.

«Εφτασε το τέλος σου κόντε σκαρπινάκια!» ακούγεται βροντερή και στριγγή μια γυναικεία φωνή από τα θεωρεία της Βουλής και Μπαμ! Μπαμ! Μπαμ! Τρεις ξεροί κρότοι ακούγονται σαν από μικρό περίστροφο. Πανδαιμόνιο στη Βουλή. Ο προεδρεύων διατάζει τη φρουρά να επέμβει. Ο Τιμολέων Φιλήμων αναγνωρίζει τη μαντάμ Ροζού, πρωταγωνίστρια του επεισοδίου, στη «θέση της» στα θεωρεία της Βουλής. Βάζει τις φωνές ο Φιλήμων: «Μη την πειράξετε, είναι η χήρα Ροζού, θα γίνει διπλωματικό επεισόδιο με τη Γαλλία!» Ο προεδρεύων ανακαλεί τη διαταγή. Ο Θεοτόκης, σαραντάρης τότε, και τέσσερις φορές πρωθυπουργός αργότερα, περιμένει ατάραχος να επανέλθει η τάξη. Τελικά τα τρία «μπαμ» ήταν ο κρότος από τρείς φουσκωμένες χαρτοσακούλες που έσκασαν με πάταγο πάνω στον τοίχο. Ο Θεοτόκης αρχίζει τον λόγο του. Η μαντάμ Ροζού παραμένει στη θέση της στο θεωρείο της Βουλής.

Η μαντάμ Ροζού δεν ήταν όποια κι’ όποια. Μορφωμένη και γλωσσομαθής η Ανθούσα Παλάσκα (1817;-1890) ήταν η μεγαλύτερη αδελφή του Λεωνίδα Παλάσκα, υπουργού Ναυτικών. Το όνομά του φέρει σήμερα το κέντρο εκπαίδευσης του Πολεμικού Ναυτικού «Παλάσκας». Η Ανθούσα παντρεύτηκε τον Γάλλο επιχειρηματία και διπλωμάτη Αλέξανδρο ντε Ρουζού, πήρε γαλλική υπηκοότητα και διέμενε σε μεγάλη αγρέπαυλη σε κτήμα τριακοσίων στρεμμάτων στο τότε Χαρβάτι και τώρα Παλλήνη, εκτός εάν το κτήμα ήταν στη γειτονική περιοχή που πήρε και το όνομα «Ανθούσα». Οι χοροεσπερίδες του ζευγαριού στην έπαυλη άφησαν εποχή. Μετά τον θάνατο του συζύγου της το 1852, η Ανθούσα άρχισε να ασχολείται θορυβωδώς (στην κυριολεξία) με την πολιτική, υποστηρίζοντας με φανατισμό τον (για πέντε φορές πρωθυπουργό) Θεόδωρο Δηλιγιάννη, και κατακεραυνώνοντας τον «αιώνιο» αντίπαλο του Δηλιγιάννη (και επτά φορές πρωθυπουργό) Χαρίλαο Τρικούπη. Ο Δηλιγιάννης δολοφονήθηκε στο προαύλιο της Βουλής το 1905 από μπράβο χαρτοπαικτικής λέσχης, γιατί είχε βγάλει νόμο κατά της χαρτοπαιξίας. Ο Τρικούπης πέθανε αυτοεξόριστος και απογοητευμένος στη Γαλλία το 1896.

Και τώρα στα πιο δικά μας και με άρωμα Πάτρας.

Ο κοινοβουλευτικός συντάκτης του σατιρικού περιοδικού «Μη Χάνεσαι» που καλύπτει τα συμβαίνοντα στη Βουλή και υπογράφει με το ψευδώνυμο «Κουτρούλης» δεν είναι άλλος από τον πατρινογεννημένο ποιητή Κωστή Παλαμά! Ο Παλαμάς έγραψε 58 κείμενα κοινοβουλευτικού ρεπορτάζ στο διάστημα που έβγαινε το «Μη χάνεσαι» (1880-1883) και αποκαλεί την μαντάμ Ροζού «επιούσιον άρτον». Ξέρετε τι θα πει για έναν δημοσιογράφο να έχει μια αστείρευτη πηγή σπαρταριστών ενσταντανέ για να πλουτίζει τα ρεπορτάζ του;

Εδώ ας με συγχωρέσουν οι φίλες και φίλοι που μου κάνουν την τιμή να διαβάζουν το μικρό μου κείμενο, για μια μικρή παλαμική παρέκβαση. Οταν ο εκδότης, και θεωρούμενος πατριάρχης της δημοσιογραφίας, Βλάσης Γαβριηλίδης, αποφάσισε να κλείσει το σατιρικό περιοδικό «Μη χάνεσαι» για να εκδόσει την καθημερινή πολιτική εφημερίδα «Ακρόπολη» πρότεινε στον Παλαμά να γίνει συντάκτης στη νέα εφημερίδα. Ο ποιητής (24 ετών) αρνείται, λέγοντας: «Μου φαίνεται ότι θα απετύγχανον οικτρότατα ως δημοσιογράφος. Δεν δύναμαι να πεισθώ ότι δύναμαι να γράφω όταν υποχρεούμαι να γράφω». Ο ίδιος όμως αργότερα, (76 ετών) γράφει στην Ενωση Συντακτών: «Είμαι δημοσιογράφος και δεν το παρατρέχω ούτε μπορώ να λησμονήσω το γένος μου».

Ας αποχαιρετίσουμε την μαντάμ Ροζού και την εποχή της, διαπιστώνοντας ότι πιά τα…θεωρεία της Βουλής επιδεικνύουν διαγωγήν «κοσμιωτάτην» σε σχέση με τα έδρανα. Αλλά και εκεί τα πράγματα είναι πάρα πολύ καλύτερα από τον, ας πούμε, «παλιό καλό καιρό».

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω