Ο Γιώργος Νταλάρας μιλά στην «Π»: «Και ανεμόμυλους να πολεμάς, έχει κι αυτό γοητεία»!

Παναγιώτης Ρηγόπουλος

Ο Γιώργος Νταλάρας δεν χρίζει συστάσεων. Εκεί που ανθοφορεί η φωτοβόλος και ζωογόνος μουσική, βλασταίνουν τα τραγούδια του και μοσχοβολούν τ’ αρώματα των μελωδιών του.

Κλείνοντας τ’ αφτιά στην τύρβη που εν πολλοίς αναπαράγει η κουφόνοια της εποχής μας, στις πομφόλυγες και στα φληναφήματα που στιγματίζουν τον λήρο δημόσιο λόγο, ο οτρηρός καλλιτέχνης και ταγός του Πολιτισμού «ζωγραφίζει» με τη φωνή του γέφυρες που ενώνουν όχι μόνο ανθρώπους, αλλά σύμπαντα και κόσμους ονειρικούς.

Με τη συμπυκνωμένη του σοφία, μίλησε στην «Π». Θρυαλλίδα για την κουβέντα μας, η μεγάλη συναυλία «Σμύρνη Αιώνια», της ερχόμενης Δευτέρας (ώρα 20:00), στο Παμπελοποννησιακό Στάδιο Πατρών, που πραγματοποιεί η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Πατρών, με στόχο την ενίσχυση του φιλανθρωπικού έργου της τοπικής Εκκλησίας.

«ΜΑΣ ΒΡΗΚΕ ΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΟΥΣ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ»

Πλέον η εικόνα υποκαθιστά ή θολώνει σε πολλές περιπτώσεις στις μέρες μας το ίδιο το τραγούδι. Αν υποθετικά υπήρχε σήμερα μόνο ραδιόφωνο και όχι τηλεόραση ή ίντερνετ, πιστεύετε ότι βάσει φωνής και καλλιτεχνικής αξίας, θα πρωταγωνιστούσαν τα ίδια πρόσωπα στο ελληνικό πεντάγραμμο;

Η εικόνα είναι πάντα πολύ δυνατή. Δεν ξέρω αν θολώνει ή αν κάποιες φορές βοηθά να φτάσει στον κόσμο πιο εύκολα ένα ωραίο τραγούδι. Νομίζω πως όταν υπάρχει καλό υλικό, η δύναμη της τηλεόρασης -και σε αυτή την περίπτωση- είναι καθοριστική. Εξαρτάται τι προβάλλει κανείς με την εικόνα. Γιατί και στα ραδιόφωνα έχει σημασία τι προβάλλεται. Γνωρίζουν όλοι για τις έτοιμες λίστες τραγουδιών. Οπότε δεν έχει τόση σημασία το μέσον, αλλά το τι προβάλλει το μέσο. Το ίδιο και με το internet και με την τεχνολογία. Ενώ βοηθά στη διάδοση της μουσικής παντού σε όλο τον κόσμο, παράλληλα, δημιουργούνται κάποια σοβαρά ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Δεν μπορούμε να το παραβλέψουμε αυτό και θα έπρεπε να υπάρχει πρόνοια, ώστε αυτά τα θέματα να ήταν λυμένα πριν προκύψουν.

Μας βρήκε απροετοίμαστους η τεχνολογία σε αυτό το κομμάτι.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας υποκατέστησε σε πολλές των περιπτώσεων τους ίδιους τους μουσικούς, τις ορχήστρες και τα φυσικά όργανα. Πώς το αντιμετωπίζετε εσείς αυτό το γεγονός, έπαιξε ρόλο στην ποιότητα, και επίσης, πώς θα χαρακτηρίζατε τελικά το διαδίκτυο; Ευλογία ή κατάρα για τη μουσική;

Είναι θέμα αισθητικής κι επιλογών. Η τεχνολογία μια χαρά κάνει κι εξελίσσεται. Προφανώς δεν θα υποκαταστήσει ποτέ τους μουσικούς, τις φωνές, τις μεγάλες ορχήστρες. Μιλήσατε πριν για τη διαπαιδαγώγηση και την κουλτούρα του κοινού. Να σας πω ένα ακραίο παράδειγμα. Ενας άνθρωπος που ακούει κλασική μουσική θα ευχαριστιόταν να ακούσει ένα συμφωνικό έργο ή μια άρια από συνθεσάιζερ; Το ίδιο συμβαίνει με όλες τις μουσικές.

Η τεχνολογία σαφώς είναι πολύ υποβοηθητική, όταν χρησιμοποιηθεί σωστά. Οπως και το διαδίκτυο, σαν τράπεζα πληροφοριών. Αντίθετα, έχει βλάψει η πειρατεία, για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Η πειρατεία και μειώνει την ποιότητα και δεν αποδίδει δικαιώματα στους δημιουργούς.

«ΕΧΕΙ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΕΙ ΤΟ ΕΥΠΕΠΤΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΑΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ»

Με την κατάρρευση της δισκογραφίας, έπαψαν οι ολοκληρωμένες συγκροτημένες δισκογραφικές προτάσεις και οι κύκλοι τραγουδιών. Ενώ υποβαθμίστηκε αισθητά και ο άλλοτε καθοριστικός – παρεμβατικός ρόλος των μουσικοσυνθετών. Αυτό, θεωρείτε ότι προκάλεσε ρήγμα στο οικοδόμημα του ελληνικού πενταγράμμου;

Η δισκογραφία περνά μεγάλη κρίση -ίσως τη χειρότερη. Ενώ υπάρχουν και καλά τραγούδια και καλές φωνές, δεν μπορούν να αναδειχθούν. Εχει κυριαρχήσει το εύπεπτο και περιστασιακό τραγούδι. Πάντα υπήρχε βέβαια αλλά δεν είναι αυτό που θα πάει τη μουσική πιο πέρα. Χρειάζεται διπλή προσπάθεια, αλλά καλό τραγούδι θα υπάρχει πάντα.

Βλέπουμε καλούς μουσικούς, συνθέτες, τραγουδιστές που δεν προβάλλονται ιδιαίτερα από τις δισκογραφικές εταιρείες -όσες απέμειναν. Πολύ περισσότερο δεν προβάλλονται από την τηλεόραση -και η προβολή αυτή είναι κάτι που πολλοί από εμάς αποφεύγουμε και δικαίως- όμως το τραγούδι τους, το μήνυμά τους, το σύνθημά τους φτάνει στο κοινό κι αυτό το βλέπουμε από τις επιτυχημένες συναυλίες. Εχει θολώσει επομένως το τοπίο, αλλά δεν νομίζω πως υπάρχει βαθύ ρήγμα. Το καλό τραγούδι θα συνεχίσει να υπάρχει.

«Ο ΚΑΛΟΣ ΣΤΙΧΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ»

Τελικά η μουσική μας σήμερα έχει ως έναν βαθμό τουλάχιστον τη δύναμη να επηρεάσει ή και να αλλάξει την ελληνική κοινωνία, ή απλά αντικατοπτρίζει και αποτυπώνει τα χαρακτηριστικά της;

Δεν ξέρω αν η μουσική έχει τη δύναμη να αλλάξει την ελληνική κοινωνία. Και δεν ξέρω, αν αυτό είναι το κίνητρο όλων όσοι ασχολούνται με τη μουσική. Οι μουσικοί και οι καλλιτέχνες είναι μέρος της κοινωνίας κι επηρεάζονται από όσα συμβαίνουν. Μπορούν να παρεμβαίνουν μέσω της μουσικής και του στίχου. Το εύκολο τραγούδι, το σλόγκαν, απλώς -πολύ σωστά λέτε- αποτυπώνει την κοινωνία, αλλά ο καλός στίχος μπορεί και να την αλλάξει.

«ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΘΑ ΣΥΝΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΘΑΥΜΑ…»

Επιμένετε να διακονείτε το πεντάγραμμο και γενικότερα τον πολιτισμό, με αίσθημα ευθύνης και απαράμιλλο ιδεαλισμό. Σε αυτή τη σύγχρονη δυστοπία που βιώνουμε, έχετε νιώσει κάποια στιγμή σαν ένας σύγχρονος «Δον Κιχώτης», που πολεμάει «ανεμόμυλους»;

Κάνω αυτή τη δουλειά πάνω από πενήντα χρόνια με μεγάλη αγάπη, προσήλωση κι ευθύνη. Οταν γράφω ένα τραγούδι στο στούντιο ή όταν παίζω με τους μουσικούς σε μια συναυλία, δεν το έχω κάνει ποτέ -κι από παιδί ακόμη- με γνώμονα το τι άρεσε ή όχι ή αν ταιριάζει στην εποχή που ζούμε. Ηχογράφησα είκοσι χρονών, ρεμπέτικα στο δίσκο του Απόστολου Καλδάρα, ενώ την εποχή που τα λαϊκά τραγούδια ήταν στο φόρτε τους, στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ηχογράφησα τα latin. Η πείρα μου μού έχει δείξει πως όταν κάνεις κάτι με επιμονή, πάθος και μεράκι, ο κόσμος -όχι όλος- συνήθως ανταποκρίνεται. Αλλά και ανεμόμυλους να πολεμάς, έχει κι αυτό ρομαντισμό και γοητεία!

Εχετε διανύσει μια αξιοζήλευτη πορεία στο ελληνικό πεντάγραμμο, που βρίθει από διαχρονικές επιτυχίες και ρηξικέλευθες προτάσεις, που προήγαγαν την Τέχνη. Ωστόσο, υπάρχει κάποια μουσική κορυφή που θέλετε να κατακτήσετε σήμερα, κάποια καλλιτεχνική ατραπός που δεν προλάβατε ή δεν μπορέσατε ενδεχομένως ακόμα να εξερευνήσετε;

Κορυφή δεν ξέρω. Ανεξερεύνητα όμως μουσικά μονοπάτια, τραγούδια, λόγια, καινούργιοι μουσικοί και τραγουδιστές, θα υπάρχουν πάντα μέχρι το τέλος και κάθε φορά που τα εξερευνούμε θα συντελείται ένα μικρό θαύμα.

«ΠΑΝΤΑ ΥΠΗΡΧΕ ΛΟΥΜΠΕΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙ…»

Κύριε Νταλάρα, από τη μελοποιημένη ποίηση και τους εμπνευσμένους στιχουργούς που κάποτε περιαύγαζαν το εγχώριο πεντάγραμμο, φθάσαμε στον εκχυδαϊσμό της ελληνικής μουσικής μέσω υβριστικού και αγοραίου στίχου, κυρίως σε ό,τι αφορά στα ακούσματα της νεολαίας. Σας προβληματίζει η μουσική αγωγή των νέων ανθρώπων σε σχέση με την διαπαιδαγώγηση, την κουλτούρα τους και με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διαμόρφωση της ελληνικής κοινωνίας;

«Καταλαβαίνω την ευαισθησία σας, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι. Είναι ένα κομμάτι της εικόνας αυτό το αγοραίο και υβριστικό, όπως το λέτε, που προφανώς δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη και τη μουσική. Ομως και πολύ καλό τραγούδι υπάρχει και ωραίοι μουσικοί υπάρχουν και μεγάλο κοινό ευτυχώς υπάρχει. Απλώς προβάλλεται από ”φωτογραφίες της στιγμής” αυτό το σλόγκαν, η χυδαιότητα, η πρόκληση για την πρόκληση. Ομως θυμηθείτε, ότι πάντα υπήρχε αυτό το λούμπεν, με το οποίο κάποιοι έκαναν πλάκα. Το καλό τραγούδι, το αγνοεί αυτό το κομμάτι. Καταλαβαίνω βέβαια την ανησυχία σας ότι δεν προβάλλεται η καλή μουσική και δεν ακούγεται όσο θα έπρεπε…».

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω