Οταν η εργατική τάξη εμπνέει τον κινηματογράφο

Πελοπόννησος Newsroom

Ο Μάιος φαίνεται πως εμπνέει το εργατικό κίνημα, το οποίο με τη σειρά του εμπνέει την μεγάλη οθόνη. Την Πρωτομαγιά του 1886, στο Σικάγο, στη μεγάλη συγκέντρωση των εργατών που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες δουλειάς, η αστυνομία άνοιξε πυρ με τραγική κατάληξη. Το 1889, στο Παρίσι, η Δεύτερη Διεθνής αποφάσισε την καθιέρωση της 1ης Μαΐου ως ημέρα τιμής, μια παγκόσμια ταυτόχρονη απεργία υπέρ των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης. Και εδώ και δεκαετίες ο κινηματογράφος έχει εμπνευστεί πολλές φορές από την την εργατική τάξη.

Ξεκινάμε από το 1925 και την «Απεργία» του Σεργκέι Αϊζενστάιν, ταινία που αποτέλεσε και το ντεμπούτο το σκηνοθέτη στην μεγάλη οθόνη. Αφηγείται τη διενέργεια και καταστολή μιας απεργίας κάνοντας χρήση του μεταφορικού μοντάζ, δημιουργώντας εντυπώσεις μέσα από τη διαδοχική διαλεχτική σύγκρουση των εικόνων με στόχο τον προβληματισμό – σοκ – του θεατή και τη δημιουργία της σύνθεσης.

Από το 1948 και διά χειρός Λουκίνο Βισκόντι μας έρχεται η ταινία «Η γη τρέμει», με τον σκηνοθέτη να αφήνει για λίγο πίσω τα παλάτια και να καταπιάνεται με τον νεορεαλισμό, με μη επαγγελματίες ηθοποιούς. Η ταινία μάς αφηγείται την ιστορία μιας οικογένειας ψαράδων που πλουτίζουν, ζουν την ουτοπία του πλουτοκράτη, μέχρι να ξεπέσουν οικονομικά και κοινωνικά.

Και μιας και μιλάμε για εργατική τάξη, δεν θα μπορούσε να λείπει η δημιουργία του Ελιο Πέτρι «Η εργατική τάξη πάει στον παράδεισο», ένας τίτλος που έμελλε να γίνει σλόγκαν τα επόμενα χρόνια. Σε αυτήν, ένας εργάτης ανακαλύπτει τη συναδελφική αλληλεγγύη όταν απολύεται από το εργοστάσιο. Από τις λίγες ταινίες που δείχνουν την καθημερινότητα της εργασίας και της οικογενειακής ζωής του ιταλικού προλεταριάτου, με μια εξαιρετική ερμηνεία από τον Τζιαν Μαρία Βολοντέ.

Από τη συγκεκριμένη λίστα δεν θα μπορούσε να λείψει ο Κεν Λόουντς, οι ταινίες του οποίου συχνά έχουν ως θέμα την εργατική τάξη. Πρώτη ταινία η «Ψωμί και τριαντάφυλλα». Μια Μεξικάνα λαθρομετανάστρια, που δουλεύει ως καθαρίστρια, γνωρίζεται μ’ ένα συνδικαλιστή και κατεβαίνει σε διεκδικητικούς αγώνες μαζί με συναδέλφους της, κάτι που τη φέρνει σε αντιπαράθεση με τη μεγαλύτερη αδελφή της. Η δεύτερη ταινία του Κεν Λόουντς είναι η «Ενας ελεύθερος κόσμος». Η Αντζι, υπάλληλος σε εταιρεία εύρεσης εργασίας για μετανάστες, απολύεται ξαφνικά και αδικαιολόγητα. Πελαγωμένη, στα 33 της χρόνια, αποφασίζει ν’ ανοίξει, μαζί με τη συγκάτοικό της Ρόουζ, ένα αντίστοιχο, αλλά παράνομο πρακτορείο, ελπίζοντας ν’ αποκτήσει επιτέλους οικονομική ανεξαρτησία.

Τη σκυτάλη παίρνει ο μέγας Ζαν Λικ Γκοντάρ με την ταινία «Ολα πάνε καλά» που μας έρχεται από το 1972 με τους  Ιβ Μοντάν και Τζέιν Φόντα. Με φόντο την κατάληψη ενός εργοστασίου από τους εργάτες του, ένας Γάλλος σκηνοθέτης και μια Αμερικάνα δημοσιογράφος αναρωτιούνται αν όλα πάνε καλά στην πολιτική, την τέχνη και τις προσωπικές τους σχέσεις.

Από το 1954 μας έρχεται «Το αλάτι της γης» του Χέμπερτ Μπίμπερμαν η οποία βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία. Η ταινία βρισκόταν επί χρόνια στη λίστα του Μακαρθισμού και προβλήθηκε στην Αμερική 11 χρόνια αργότερα. Σ’ ένα ορυχείο του Νέου Μεξικού, οι αφόρητες συνθήκες δουλειάς και διαβίωσης αναγκάζουν τους εργάτες να κατέβουν σε απεργία, ενώ ιδιοκτήτες και αστυνομία χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να κάμψουν την απόφασή τους.

Το 2002, ο Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα με την ταινία «Δευτέρες με λιακάδα» μας μεταφέρει σε μια παραθαλάσσια πόλη της Ισπανίας που πλήττεται από την ανεργία. Εκεί, μια παρέα απολυμένων εργατών συγκεντρώνονται κάθε βράδυ στο ίδιο μπαρ, ενώ τις καθημερινές αντιμετωπίζουν την αναμονή στο ταμείο ανεργίας και στα γραφεία ευρέσεως εργασίας. Κοινωνικός σχολιασμός και γλυκόπικρο χιούμορ σε μια μεγάλη εμπορική επιτυχία στην Ισπανία. Τιμήθηκε με 5 βραβεία Γκόγια (μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας κι ερμηνείας για τον Χαβιέρ Μπαρδέμ) και προτάθηκε για ξενόγλωσσο Οσκαρ.

Και πάμε τώρα σε ένα άλλο λιμάνι, «Το λιμάνι της αγωνίας» του Ελία Καζάν από το 1954, με τον Μάρλον Μπράντο στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ως Τέρι Μαλόι, λιμενεργάτη, αναγκασμένο να διαλέξει πλευρά: Υπέρ των καταφρονεμένων συναδέλφων του ή του αφεντικού του συνδικάτου τους, του διεφθαρμένου Τζόνι Φρέντλι.

Και η τελευταία μας ταινία είναι εγχώρια: «Η κόρη μου η σοσιαλίστρια» του Αλέκου Σακελλάριου από το 1966. Σε αυτήν, οι ελπίδες του εργατικού κινήματος στρέφονται στην κόρη του εργοστασιάρχη Αντώνη Δέλβη, Λίζα που καταφθάνει από το Λονδίνο γεμάτη ανατρεπτικές ιδέες και ετοιμάζεται να αναλάβει τη διεύθυνση του εργοστασίου σκοπεύοντας να κάνει πολλές καινοτομίες, αλλά και να χτυπήσει την αυταρχικότητα του πατέρα της.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω