Παλαιστίνη – Η Μαύρη Τρύπα της Μέσης Ανατολής και η Σύγκρουση των Φονταμενταλισμών

Η σύγκρουση που ξεκίνησε το πρωί του Σαββάτου στην Παλαιστίνη αποτελεί σύγκρουση ανάμεσα σε δύο ακραίες ιδεολογίες και τους φορείς τους: από την μια μεριά βρίσκεται ο θρησκευτικός μουσουλμανικός φονταμενταλισμός της Χαμάς – οργάνωσης για την ιστορία της οποίας, τους συμμάχους και τα ελατήρια μίλησα σε προηγούμενο δημοσίευμα (βλ.: Η Παλαιστίνη και το Άνοιγμα των Μετώπων) και από την άλλη ο ακροδεξιός πολιτικός φονταμενταλισμός, ήτοι φασισμός, του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, πρωθυπουργού του Ισραήλ, υπόδικου, ο οποίος κατήργησε τη συνταγματική διάκριση των εξουσιών για να ελέγξει τη δικαστική εξουσία και ο οποίος χρειάζεται τη σύγκρουση προκειμένου παραμείνει στην εξουσία – και εκτός φυλακής, πιθανώς – μέσω ενός μόνιμου κράτους εκτάκτου ανάγκης. Στον πρωθυπουργό του Ισραήλ αποδίδει την ευθύνη των επιθέσεων σε χθεσινό της δημοσίευμα η μεγάλης κυκλοφορίας Ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, αφού από την μία παρέβλεψε την ασφάλεια των Ισραηλινών, παρά της περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, ενώ από την άλλη προέβαινε επί μακρόν σε συστηματική παραβίαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Παλαιστινίων.

Καταδικάζοντας τις «απεχθείς επιθέσεις της Χαμάς και άλλων εναντίον Ισραηλινών πόλεων και χωριών στην περιφέρεια της Γάζας», σε χθεσινή του ανακοίνωση ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρεζ, αναφέρει πως οι επιθέσεις ήδη «άφησαν νεκρούς πάνω από 800 Ισραηλινούς και πάνω από 2500 τραυματίες… (ενώ) κάποιοι κρατούνται όμηροι εντός της του Ισραήλ και πολλοί άλλοι μεταφέρθηκαν εντός της Λωρίδας της Γάζας».

Ο ΓΓ αναμένει πως οι αριθμοί αυτοί θα ανέβουν. Την ίδια στιγμή, οι επιθέσεις της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμιστικής Τζιχάντ με πυραύλους έπληξαν το κεντρικό Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου του Τελ Αβίβ και της Ιερουσαλήμ. Αναγνωρίζοντας τα «δικαιολογημένα παράπονα των Παλαιστινίων», ο ΓΓ θεωρεί πως τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτές τις «πράξεις τρόμου και τους φόνους και ακρωτηριασμούς και απαγωγές πολιτών».

Ενώ αναγνωρίζει την ανησυχία του Ισραήλ για την ασφάλειά του, «υπενθυμίζει στο Ισραήλ ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις πρέπει να διεξάγονται σε αυστηρή συμφωνία με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Οι πολίτες πρέπει να γίνονται αντικείμενο σεβασμού και προστασίας πάντοτε. Η πολιτική υποδομή δεν πρέπει να γίνεται στόχος. Έχουμε ήδη αναφορές για Ισραηλινούς πυραύλους να πλήττουν υποδομές υγείας μέσα στη Γάζα, όπως επίσης πολυώροφους πύργους κατοικιών και ένα τζαμί. Δύο σχολεία της Υπηρεσίας Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ (UNRWA) που στέγαζαν εκτοπισμένες οικογένειες επλήγησαν επίσης. Περίπου 137.000 άνθρωποι βρίσκουν προς στιγμή καταφύγιο σε εγκαταστάσεις της UNRWA με τα νούμερα να ανεβαίνουν όσο ο βαρύς βομβαρδισμός συνεχίζεται. Είμαι βαθιά συγκλονισμένος από την σημερινή ανακοίνωση του Ισραήλ ότι θα ξεκινήσει πλήρη αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας, αποκλείοντας οτιδήποτε να μπει μέσα – καθόλου ρεύμα, τρόφιμα και καύσιμα. Η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα ήταν επισφαλής πριν αρχίσουν οι εχθροπραξίες – τώρα θα χειροτερέψουν εκθετικά. Ιατρικός εξοπλισμός, τρόφιμα, καύσιμα και άλλες ανθρωπιστικές προμήθειες χρειάζονται απεγνωσμένα, από κοινού με την πρόσβαση σε ανθρωπιστικό προσωπικό. Κάνω έκκληση σε όλες τις πλευρές να επιτρέψουν στα Ηνωμένα Έθνη πρόσβαση για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστινίους που είναι εγκλωβισμένοι και αβοήθητοι στη Λωρίδα της Γάζας… Ακόμα και στις χειρότερες στιγμές – και ίσως ειδικά στις πιο επικίνδυνες στιγμές – είναι απαραίτητο να κοιτάζουμε τον μακροχρόνιο ορίζοντα και να αποφεύγουμε μη-αναστρέψιμες πράξεις που θα ενδυνάμωναν τους εξτρεμιστές και θα καταδίκαζαν κάθε προοπτική για διαρκή ειρήνη. Αυτή η πρόσφατη βία δεν έρχεται στο κενό. Η πραγματικότητα είναι ότι μεγαλώνει από μια πολυετή σύγκρουση, μέσω μια 56ετούς κατοχής χωρίς πολιτικό τέλος να διαφαίνεται. Είναι ο χρόνος να τελειώσει αυτός ο φαύλος κύκλος του αιματοκυλίσματος, του μίσους και της πόλωση. Το Ισραήλ πρέπει να δει τις δίκαιες ανάγκες του για ασφάλεια να πραγματοποιούνται – και οι Παλαιστίνιοι πρέπει να δουν μια καθαρή προοπτική για τη δημιουργία του δικού τους κράτους να πραγματοποιείται. Μόνο μια διαπραγματεύσιμη ειρήνη που εκπληρώνει τις δικαιολογημένες εθνικές επιδιώξεις των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών, από κοινού με την ασφάλειά τους – το πολύπαθο όραμα της λύσης των δύο Κρατών, σε συμφωνία με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, το διεθνές δίκαιο και προηγούμενες συμφωνίες – μπορούν να φέρουν μακροχρόνια σταθερότητα στους λαούς της περιοχής αυτής και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.»

Πρόκειται για μια γενναία ανακοίνωση από τον Γενικό Γραμματέα, ο οποίος δεν διστάζει «να πει τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη»: να αναγνωρίσει την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνεπάγεται ο ολοκληρωτικός πόλεμος του Κράτους του Ισραήλ του Νετανιάχου, η οποία αποτελεί έγκλημα πολέμου, από κοινού με τον τρομοκρατικό αποτροπιασμό των επιθέσεων, και την ιστορική βάση στην οποία αυτές στηρίχθηκαν. Τη στιγμή που σύσσωμη η Δύση καταδικάζει άκριτα τις επιθέσεις των «τρομοκρατών» ως να προέκυψαν απρόκλητα, ο ΓΓ του ΟΗΕ εξηγεί γιατί αυτή συνέβη και προσπαθεί να προλάβει τα χειρότερα, όσο οι αντιμαχόμενοι εξαγριώνονται και οι σύμμαχοί τους σπεύδουν προς υποστήριξή τους, αντί να σπεύδουν προς συγκράτησή τους.

Λίγες ώρες προ της ανακοίνωσης του ΓΓ, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την αποστολή στα ανοιχτά του Ισραήλ του αεροπλανοφόρου Φορντ, όπως και την «αμέριστη συμπαράσταση» τους στο Ισραήλ, παρά το γεγονός πως ο Νετανιάχου επέβαλε τον αποκλεισμό της Γάζας και απείλησε με ισοπέδωσή της, κάτι που ξεκίνησε ευθύς αμέσως. Η Γερμανία επίσης απείλησε πως θα «επανεξετάσει τα κονδύλια που δίνει ως ανθρωπιστική βοήθεια στην Παλαιστίνη», προσπαθώντας να πιέσει προς λήξη των επιχειρήσεων της Χαμάς. Αγγλία και Γαλλία επίσης καταδίκασαν, ενώ δεν έκαναν λόγο για το υπόβαθρο της σύγκρουσης και την πολιτική Νετανιάχου, η οποία και την πυροδότησε. Πράττοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Δύση χάνει το ηθικό της πλεονέκτημα ως φυσικός υπερασπιστής της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αφενός, τίθεται de facto στο πλευρό ενός ακραιφνή ακροδεξιού αφετέρου.

Οι αποστάσεις που στο παρελθόν προσπάθησε να κρατήσει από τον Νετανιάχου η κυβέρνηση Μπάιντεν εξαφανίζονται μέσα στην Μαύρη Τρύπα του πολέμου που εντέχνως μοχλεύθηκε από τη σύγκρουση των φονταμενταλισμών επί του εδάφους του Ισραήλ. Η Ευρώπη παρασύρεται και αυτή προς την ίδια κατεύθυνση, ενώ μεγάλοι κερδισμένοι βγαίνουν, προς στιγμήν η Ρωσία και η Κίνα: η πρώτη μέσω της στρατηγικής αφωνίας επί του θέματος και της διπλωματικής κινητικότητας – χθες συναντήθηκε ο Υπ.Εξ. Λαβρόφ με τον ΓΓ του Οργανισμού των Αραβικών Κρατών στη Μόσχα – και η δεύτερη μέσω της πλήρους υποστήριξης της θέσης του ΟΗΕ, πριν καν μάλιστα την εκφράσει ο κ. Γκουτιέρεζ – το Υπ.Εξ. της Κίνας εξέδωσε χθες το πρωί ανακοίνωση όπου υποστήριζε ότι η μόνη λύση περνάει από την κατάπαυση του πυρός και από τις δύο πλευρές και τη λύση των δύο Κρατών στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Την ίδια μέρα, χθες, στο Πεκίνο, ο Πρόεδρος Ξι υποδέχθηκε αντιπροσωπεία του Κογκρέσου των ΗΠΑ με επικεφαλής των αρχηγό της πλειοψηφίας Τσακ Σούμερ, που θεωρείται «γεράκι» έναντι της Κίνας. Στον λόγο του ο Κινέζος πρόεδρος δεν αναφέρθηκε διόλου στα της Παλαιστίνης και της Ουκρανίας, αλλά είπε πως καλωσορίζει την αντιπροσωπεία και πιστεύει πως με αυτή τους την επίσκεψη οι αντιπρόσωποι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα την Κίνα και να αντιληφθούν και μόνοι τους πως «Κίνα και ΗΠΑ δεν είναι καταδικασμένες να πέσουν στην ‘παγίδα του Θουκυδίδη’». Αυτό που υπονοούσε ο Κινέζος πρόεδρος είναι πως αν τα βρουν οι δυο μεγάλοι, είναι εύκολο στη συνέχεια να μοιράσουν τον κόσμο σε νέες σφαίρες επιρροής, δεν είναι απαραίτητο να κάνουν πόλεμο μεταξύ τους. Οι μικροί μπορούν να σκοτώνονται μόνοι τους, ακόμα κι αν παρασκηνιακά οι μεν βοηθούν κάποιους και οι δε κάποιους άλλους.

Η Ελλάδα, από την μεριά της, είναι ένας μικρός παίκτης αλλά σε ελάχιστη απόσταση από το θέατρο των επιχειρήσεων και με μακρά Ιστορία στην περιοχή. Με τους Άραβες τη δένουν δεσμοί χιλιετιών: οι Άραβες θεωρούν πως οι Αλεξανδρινοί τους απελευθέρωσαν από τον ζυγό των Περσών και των Αιγυπτίων, ενώ εμείς τους χρωστούμε πως διέσωσαν την αρχαία ελληνική γραμματεία από τις διώξεις των χριστιανών φονταμενταλιστών στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Πρόκειται για προαιώνιους δεσμούς που έχουν σμιλέψει το dna των λαών μας. Το γεγονός ότι οι Άραβες, αυτός ο περήφανος λαός, έχει καταδικαστεί σε έναν διαρκή μεσαίωνα και άγεται και φέρεται από θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς δεν είναι τόσο δική του ευθύνη, όσο είναι ευθύνη της Δύσης, που μέσω αποικιοκρατίας αρχικά και συνεχούς εξάρτησης ή/και πολέμων στην συνέχεια δεν τους άφησε καλύτερη διέξοδο.

Για τους Άραβες, ο Ελληνισμός μπορεί να αποτελέσει πολύ καλύτερο συνομιλητή από τον Τουρκικό παράγοντα, τον οποίο απεχθάνονται από την εποχή των Οθωμανών. Τώρα είναι η ώρα για την Ελληνική Διπλωματία να αδράξει την ευκαιρία και να δράσει, θέτοντας τον εαυτό της στο πλευρό του ΓΓ του ΟΗΕ, του διεθνούς δικαίου, της ηθικής, των μακροχρόνιων δεσμών του Ελληνισμού με τους Άραβες και ανάμεσα σε όλους εκείνους τους Μεγάλους που έρχονται να εκμεταλλευθούν το διαχωρισμό ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, ξεχνώντας εκείνον ακριβώς τον λαό – τους Έλληνες – που προ 2500 χρόνων οριοθέτησε τον διαχωρισμό αυτό και έκτοτε πολεμά πάνω του, διατηρώντας την ταυτότητά του και την ηθική του, τη γλώσσα και τις αξίες του. Αν τώρα δεν βρούμε το σθένος να υπερασπιστούμε την Ειρήνη και διαχρονικές ηθικές αρχές, όπως και δίκαια λαών με τους οποίους συνδεόμαστε πέρα και πάνω από πρόσκαιρα συμφέροντα, οικονομικά, πολιτικά ή άλλα, τόσο η Ιστορία θα μας ξεπεράσει, όσο και η Γεωγραφία θα μας εκδικηθεί. Ιδού η Ρόδος. Αλλά θέλει όραμα, σθένος και ηγεσία το άλμα. Τα έχουμε αυτά τα προσόντα την σήμερον άραγε;