Πριμαρόλια 2023: Πρώτη φορά η ιστορία στην Πάτρα

Η ετήσια έκθεση σύγχρονης τέχνης με προσκεκλημένους καλλιτέχνες

Πριμαρόλια

Το Φεστιβάλ Πριμαρόλια 2023, στην 5η του χρονιά, ταξιδεύει φέτος για πρώτη φορά στην Πάτρα, στο ιστορικό επίκεντρο των πριμαρολίων* και φιλοξενείται στην εμβληματική Βίλα Κόλλα, στο campus του Πανεπιστημίου Πατρών (Κουκούλι). Με φετινή θεματική Παντοπικότητες/Glocalities αποκωδικοποιεί τους κώδικες της μαύρης σταφίδας, εξερευνώντας τη νεότερη ιστορία της πόλης, και παρουσιάζει μια σειρά εκδηλώσεων και δράσεων: την ετήσια έκθεση σύγχρονης τέχνης, πολυμεσική ιστορική έκθεση, εργαστήρια, εκδηλώσεις λόγου, roundtables για την τέχνη, την ιστορική έρευνα και τον ψηφιακό πολιτισμό, νέες συνεργασίες με άλλα φεστιβάλ και συναυλίες. Το Φεστιβάλ διοργανώνει ο Οργανισμός Πριμαρόλια, σε συνδιοργάνωση με το Πανεπιστήμιο Πατρών – Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού και υπό την αιγίδα και επιχορήγηση του υπουργείου Πολιτισμού.

Το Φεστιβάλ Πριμαρόλια 2023 με νέα θεματική την «παντοπικότητα» (glocality), έναν γλωσσικό συνδυασμό του τοπικού και του παγκόσμιου, που τονίζει τόσο τη φύση των πριμαρολίων όσο και τον πολιτισμικό και ιστορικό χαρακτήρα της μαύρης σταφίδας. Το φεστιβάλ, η ετήσια έκθεση σύγχρονης τέχνης με προσκεκλημένους καλλιτέχνες και η πολυμεσική ιστορική έκθεση διευρύνουν τη γκάμα προσεγγίσεων σε επίπεδο σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, ιστορικής έρευνας και ταυτότητας τόπου. Με αφετηρία πρωτότυπο αρχειακό υλικό της εποχής, αποκαλύπτεται αφενός η παντοπικότητα της μαύρης σταφίδας και αφετέρου η «μυστική γλώσσα» επικοινωνίας του σταφιδικού κόσμου: οι κώδικες της μαύρης σταφίδας, κρυπτογραφημένοι πενταψήφιοι κώδικες επικοινωνίας με αντιστοιχίες σε φράσεις, βασισμένοι σε βίβλους της διεθνούς εμπορικής κρυπτογραφίας, αλλά και ιδιωτικούς κώδικες σταφιδεμπορικών οίκων της πόλης.

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

Η φετινή έκθεση σύγχρονης τέχνης εμπνέεται από τους παντοπικούς κώδικες της μαύρης σταφίδας. Ερχεται στη ζωή ως μια νέα ποιητική σύνθεση δύο ασύνδετων αρχειακών φράσεων-κωδίκων· «εις απάντησιν της επιστολής σας» (ISAXO), «ο καιρός είναι ευνοϊκός» (ACEUK). Σε σύλληψη και συνεπιμέλεια των εικαστικών Νάνσυ Χαριτωνίδου και Βασίλη Ψαρρά, προσκαλεί 5 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και την Αγγλία (Susan Collins, Αντώνης Βολανάκης, Ηλέκτρα Μάιπα, Κώστας Μπασάνος, Λιλή Χασιώτη), παρουσιάζοντας πρωτότυπα καλλιτεχνικά έργα (εγκαταστάσεις, ψηφιακή τέχνη, επιτελεστικά περιβάλλοντα) που εμπνέονται από το αρχείο και τον τόπο. Εμπνέεται από μια υποθετική, αλλά ταυτόχρονα τόσο αληθινή εν εξελίξει κρυφή επικοινωνία – τα νοήματα ανοικτά. Ο συνδυασμός των δύο φράσεων (από πραγματικά αρχεία) δημιουργεί ένα νέο επιμελητικό μήνυμα· μια λανθάνουσα μνήμη, κρυμμένη τόσο καλά, σχεδόν ανύπαρκτη. Στα χέρια των φετινών καλλιτεχνών η αποκωδικοποίησή της. Στον καθιερωμένο δίγλωσσο κατάλογο της έκθεσης, φετινοί προσκεκλημένοι επιμελητές, καλλιτέχνες και ακαδημαϊκοί (Janis Jefferies, Ευριπίδης Ζαντίδης, Γιάννης Ζιώγας).

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

Στην πολυμεσική ιστορική έκθεση «Αποκωδικοποιώντας την ιστορία της μαύρης σταφίδας», σε επιμέλεια του οργανισμού Πριμαρόλια, θα παρουσιαστεί αρχειακό υλικό, έγγραφα και αντικείμενα που σχετίζονται με την ιστορία της μαύρης σταφίδας. Παράλληλα, θα παρουσιαστεί υλικό από το νέο project Λεσχίδιον (με την αιγίδα και υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού) που υλοποιούν οι ομάδες προφορικής ιστορίας και ιστορικών τεκμηρίων του οργανισμού Πριμαρόλια, μια σύγχρονη κίνηση έρευνας, διάσωσης και ανάδειξης της συλλογικής σταφιδικής μνήμης της Πάτρας και της Αχαΐας.

ΚΩΔΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας και συνεργασίας του Φεστιβάλ Πριμαρόλια με οργανισμούς τέχνης και ψηφιακού πολιτισμού, φέτος επεκτείνεται η συνεργασία με το Animasyros International Animation Festival, ένα από τα πιο γνωστά φεστιβάλ animation διεθνώς, παρουσιάζοντας ένα πρωτότυπο εκπαιδευτικό εργαστήριο (workshop) για ενηλίκους, που συνδυάζει τεχνικές animation με την ιστορία της μαύρης σταφίδας.
Η νέα συνεργασία εστιάζει στο Διεθνές Φεστιβάλ Βίντεο Τέχνης Miden, με έδρα την Καλαμάτα (περιοχή με σταφιδική μνήμη), με ένα νέο επιμελημένο πανόραμα έργων βίντεο τέχνης, με τίτλο Around the World, από 14 διεθνείς καλλιτέχνες (αρχείο Festival Miden), ανιχνεύοντας παντοπικές ιδιαιτερότητες και αναδυόμενους κώδικες σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο του 21ου αιώνα.

Ταυτόχρονα, με αφορμή την παρουσία του οργανισμού Πριμαρόλια στην Πάτρα και του Φεστιβάλ στη Βίλα Κόλλα, τη συνδιοργάνωση με το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού και τη συνεργασία με πολιτιστικούς φορείς της Πάτρας, παρουσιάζεται στο κοινό μια σειρά εκδηλώσεων λόγου και roundtables με ανθρώπους από την ακαδημαϊκή κοινότητα, τη σύγχρονη τέχνη, την ιστορική έρευνα, τον ψηφιακό πολιτισμό και τις δημιουργικές βιομηχανίες, με γνώμονα νέες διακαλλιτεχνικές, πολιτιστικές και ερευνητικές αναγνώσεις του κώδικα της μαύρης σταφίδας, αλλά και τον εμπλουτισμό της ταυτότητας του τόπου.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

Η Βίλα Κόλλα, επίσημα χαρακτηρισμένη ως «έργο τέχνης», συνιστά ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα της σταφιδικής εποχής, συνδυάζοντας την ιστορία και τις εμπορικές και πολιτιστικές διαδρομές της μαύρης σταφίδας από την Αχαΐα στα λιμάνια της Ευρώπης. Ο χώρος της Βίλας και η οικογένεια του σταφιδεμπόρου Μιχαήλ Κόλλα ανοίγουν μια ενδιαφέρουσα οπτική σε πλούσιο αρχειακό υλικό μεγάλων οικογενειών–σταφιδεμπόρων της Αχαΐας και της ΒΔ Πελοποννήσου του 19ου και 20ού αιώνα.