Ψυχολογία και κοινωνικά δίκτυα: Πώς τα social media επηρεάζουν τους νέους

Πως τα social media διαμορφώνουν φιλίες και κοινωνικές σχέσεις. Ο ρόλος των γονέων και των εκπαιδευτικών στη διαχείριση της ψηφιακής καθημερινότητας

Ψυχολογία και κοινωνικά δίκτυα: Πώς τα social media επηρεάζουν τους νέους

Η ψηφιακή εποχή έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο που επικοινωνούμε και συνδεόμαστε με τους άλλους. Ιδιαίτερα για τους εφήβους, τα social media αποτελούν τον κύριο άξονα κοινωνικοποίησης. Ωστόσο, μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου της Πάντοβα αποκαλύπτει ότι ο ρόλος των κοινωνικών δικτύων στις νεανικές φιλίες δεν είναι τόσο αθώος όσο νομίζαμε.

Παρακολουθώντας 1.185 εφήβους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πίεση της άμεσης ανταπόκρισης σε μηνύματα και η συνεχής παρουσία στα online δίκτυα αυξάνει σημαντικά το άγχος και τις συγκρούσεις ανάμεσα σε φίλους.

Το αποτέλεσμα δεν είναι έκπληξη, αν σκεφτεί κανείς την καθημερινότητα των νέων. Οι εφήβοι ζουν σε έναν κόσμο όπου η κοινωνική παρουσία μετριέται σε likes, μηνύματα και stories. Κάθε αγνόηση ή καθυστέρηση στην ανταπόκριση μπορεί να εκληφθεί ως απόρριψη ή έλλειψη ενδιαφέροντος. Αυτό δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου οι σχέσεις γίνονται εύθραυστες και οι συγκρούσεις συχνές – ακόμα κι όταν η πρόθεση δεν ήταν ποτέ αρνητική.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διαφοροποίηση ανάμεσα στα φύλα: τα κορίτσια φαίνεται να βιώνουν πιο έντονα το άγχος της συνεχούς συνδεσιμότητας σε σχέση με τα αγόρια, κάτι που πιθανώς συνδέεται με κοινωνικές προσδοκίες και πρότυπα συμπεριφοράς. Αυτό υπογραμμίζει ότι τα social media δεν είναι απλώς ένα ουδέτερο εργαλείο επικοινωνίας, αλλά ένας χώρος όπου οι κοινωνικοί κανόνες και οι ψυχολογικές πιέσεις εκδηλώνονται έντονα.

Η έρευνα είναι χρήσιμη ως ενδεικτικό στοιχείο, αλλά η πραγματική συζήτηση πρέπει να εστιάσει σε κάτι ευρύτερο: πώς οι νέοι μαθαίνουν να διαχειρίζονται την ψηφιακή τους ζωή.

Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν πλέον ρόλο συμβούλου και καθοδηγητή, όχι μόνο επιτηρητή. Η ανάπτυξη υγιών ορίων και η εκπαίδευση στην ψηφιακή αυτονομία μπορεί να αποτρέψει περιττά άγχη και συγκρούσεις, προστατεύοντας τις φιλίες που αξίζουν να διατηρηθούν.

Tα social media στη σύγχρονη εποχή έχουν μετατραπεί σε καθρέφτη της κοινωνικής μας ζωής, που μεγεθύνει τόσο τη χαρά όσο και τις δυσκολίες των ανθρώπινων σχέσεων. Η πρόκληση για τους νέους –και για όλους μας– είναι να μάθουμε να πλοηγούμαστε με ισορροπία, χωρίς να χάνουμε την ουσία της φιλίας.