Αλλη Γαλλία, άλλη Ευρώπη με τον Μιτεράν: 28 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου Γάλλου πολιτικού
Ευρωπαϊστής, σοσιαλδημοκράτης με παρακαταθήκη στο «σήμερα»
«Στις μεγάλες δοκιμασίες, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να προσπεράσεις αποτελεσματικά ένα εμπόδιο παρά μόνο κατά μέτωπον».
Θα μπορούσε να το πει ο Αννίβας προ των πυλών της Ρώμης. Το ανεφώνησε δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα ο Φρανσουά Μιτεράν, κατέχοντας το αξίωμα του Προέδρου της Ε΄ Γαλλικής Δημοκρατίας. Ηταν ο ίδιος άνθρωπος που εύστοχα -και ίσως και προφητικά – είχε πει για την Ευρώπη ότι: «Οταν ανοίγει το στόμα της, είναι για να χασμουρηθεί!».
Δεν ξέρουμε αν ο αγνωστικιστής Γάλλος πολιτικός, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 8 Ιανουαρίου του 1996, έβλεπε στα μακρινά ΄80ς όλα αυτά που βιώνει σήμερα η «Γηραιά Ηπειρος», το σίγουρο είναι, όμως, ότι στη δική του εποχή ήταν και πρωταγωνιστής και πρωτοπόρος και κυρίως θιασώτης της ευρωπαϊκής ενότητας και συνεργασίας. Ναι, εν έτει 2025 μπορούμε με βεβαιότητα, «sûreté» Γαλλιστί, να πούμε ότι η Ενωμένη Ευρώπη του Μιτεράν δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την Ενωμένη Ευρώπη του Μακρόν, για να μην πάμε βορειότερα και… γερμανικότερα ίσως!
Το αφιέρωμα στη μνήμη του Φρανσουά Μιτεράν ήταν επιβεβλημένο σήμερα από την «Πελοπόννησο», σε μια χρονική περίοδο όπου η πολιτική σταθερότητα στη Γαλλία κλυδωνίζεται και στη διάρκεια της οποίας η ευρωπαϊκή «οικογένεια» δεν μοιάζει και τόσο με οικογένεια.
Ακόμη και σε αυτό το τελευταίο βέβαια, ο Γάλλος σοσιαλδημοκράτης έπεσε μέσα, ειδικά όταν έλεγε ότι: «Η ιστορία πάει από τα ίδια μονοπάτια με τη γεωγραφία». Με λίγα λόγια πώς να ξεχάσουν στη Γαλλία και στη Γερμανία ότι τα δύο έθνη πολέμησαν μεταξύ τους σε δύο παγκόσμιους πολέμους και σε κάμποσους ακόμη ευρωπαϊκούς; Ή πως να διαγραφεί η επιρροή της Ρωσίας στην (ανατολική και όχι μόνο) Ευρώπη και το ανάποδο; Αλλά και οι ανταγωνισμοί στη «Γηραιά Ηπειρο» για το πώς θα μαδηθεί η οθωμανική… αγγινάρα;
Σε κάθε περίπτωση, ο Φρανσουά Μιτεράν, είτε κάποιος παρατηρεί τον κόσμο από τα δεξιά είτε τον βλέπει λίγο από τα πιο αριστερά, υπήρξε ένας αυθεντικός Ευρωπαίος πολιτικός ηγέτης. Με τα καλά του και με τα κακά του. Με τις επιτυχίες του και με τις πτώσεις, αλλά και με τις ανθρώπινες αδυναμίες του. Επιγραμματικά μόνο θα αναφέρουμε ότι επί Προεδρίας του καταργήθηκε η θανατική ποινή στη Γαλλία, το όριο συνταξιοδότησης των εργαζομένων μειώθηκε στα 60 έτη από τα 65 (όπως είχε θεσπιστεί από το 1910), ενώ ήταν εκείνος που συνυπέγραψε τη Συνθήκη του Σένγκεν και τη Συνθήκη του Μάαστριχτ για λογαριασμό της Γαλλίας. Παράλληλα, η ομοφυλοφιλία έπαυσε να θεωρείται αδίκημα, ενώ, αντίθετα, άρχισε να θεωρείται ως αδίκημα η παρεμπόδιση της άμβλωσης στις γυναίκες.
Ο Δημοσθένης Δαββέτας και Σώτη Τριανταφύλλου, ποιητής, συγγραφέας και αρθρογράφος σε σημαντικά διεθνή περιοδικά και εφημερίδες, και συγγραφέας, αρθρογράφος, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια από τέσσερις γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Γερμανικά), καθώς και ιστορικός με εξειδίκευση στον Ψυχρό Πόλεμο, αντίστοιχα, μιλούν «avec plaisir» σήμερα στην «Π» για τον Φρανσουά Μιτεράν. Και οι δύο Γαλλομαθείς συμπατριώτες, ο διδάκτωρ Αισθητικής στο Πανεπιστήμιο Paris VIII και καθηγητής στη Φιλοσοφία της Τέχνης στο IESA (International Studies in History and Business of Art & Culture) στο Παρίσι, Και οι δύο στέκονται στην πολιτική κληρονομιά που άφησε ο πολεμιστής με τον γαλλικό στρατό στη Γραμμή Μαζινό, ο άνθρωπος που απέδρασε από στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί στη Γερμανία, ο δήμαρχος της Σατό-Σινόν, ο λάτρης του ωραίου φύλου, ο πολέμιος των πολιτικών του στρατηγού Ντε Γκολ στα ΄60s και ο θριαμβευτής επί του Βαλερί Ζισκάρ ντ΄ Εσταίν στις προεδρικές εκλογές του 1981.
Δημοσθένης Δαββέτας: «Εδωσε ελπίδα»
«Ο Φρασνουά Μιτεράν ήταν και ευρωπαϊστής και σοσιαλδημοκράτης. Οταν πρωτοεκλέχθηκε Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας το 1981, ήταν τα χρόνια που είχα πάει στη Γαλλία για να σπουδάσω. Θυμάμαι ακόμη την ημέρα της εκλογής του. Ολο το Παρίσι είχε βγει στους δρόμους και πανηγύριζε. Στο πρόσωπό του, ο κόσμος έβλεπε τότε την αλλαγή, την ανανέωση του πολιτικού συστήματος. Ηταν όλοι χαρούμενοι γιατί ο Μιτεράν τους έδωσε τότε ελπίδα για το παρόν και το μέλλον.
Η συγκυρία έφερε την αλλαγή στη Γαλλία να συμπίπτει χρονικά και με την αλλαγή στην Ελλάδα. Ισως γι΄ αυτόν τον λόγο ο Μιτεράν να είχε τόσο καλή σχέση και με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Βεβαίως, οι πολιτικές που ακολούθησε είχαν και τα αρνητικά τους. Για πρώτη φορά τότε άνοιξαν τα σύνορα της Γαλλίας και άρχισαν να εισρέουν, νόμιμα ακόμη τότε, μετανάστες από τις πρώην γαλλικές αποικίες.
Οι σημερινές γαλλικές κυβερνήσεις, όποιες κι αν αναλάβουν από εδώ και πέρα, θα κόψουν αυτά τα προνόμια. Οπως και να έχει, η Ευρώπη θα ήταν διαφορετική αν ζούσε σήμερα ο Μιτεράν, αλλά και ο Σιράκ, γιατί υπήρξαν προσωπικότητες και θα καταλάβαιναν αμέσως που οδηγεί αυτή η ανοησία περί μόνιμων ανοικτών συνόρων».
Σώτη Τριανταφύλλου: «Αίσθημα σεβασμού»
«Αραγε κάθε γενιά πιστεύει ότι στο παρελθόν οι ηγέτες είχαν μεγαλύτερο ηθικό ανάστημα; Αν και η τάση μας να εξιδανικεύουμε το παρελθόν είναι ακαταμάχητη, συμφωνούμε σχεδόν όλοι ότι στον 21ο αιώνα διερχόμαστε μια καινούργια εποχή αχρείων.
Κι ελπίζουμε η κυκλικότητα της ιστορίας να κάνει το θαύμα της και να αναδειχθούν και πάλι προσωπικότητες όπως ο Βίλλι Μπραντ, ο Ούλοφ Πάλμε, ο Χέλμουτ Κολ ή ο Φρανσουά Μιτεράν. Ο Μιτεράν έφυγε από τη ζωή στις 8 Ιανουαρίου 1996, λίγα χρόνια μετά τον Βίλλι Μπραντ, δέκα χρόνια μετά τον Πάλμε. Κανείς από αυτούς τους ανθρώπους δεν ήταν άγιος: δεν έκαναν μόνο λάθη, περιέπεσαν σε μεγάλα ηθικά σφάλματα. Και παρ’ όλ’ αυτά, άφησαν βαθύ ίχνος στην Ευρώπη· άφησαν πίσω τους ένα όραμα. Θυμάμαι με τον Μιτεράν με αίσθημα σεβασμού: ήταν ένας ηγέτης που δεν εξευτέλιζε τη ζωή του μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου, μες τις πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Σήμερα, θα ένιωθε εντελώς ξένος στο περιβάλλον του λαϊκισμού και των άκρων. Ο Φρανσουά Μιτεράν, όπως πολλοί άνθρωποι που έζησαν τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τη μεταπολεμική ευημερία, ήταν φτιαγμένοι από διαφορετικά υλικά· δεν μπορούσαν να φανταστούν την ευτέλεια του Ντόναλντ Τραμπ και του Ηλον Μασκ που έχει κυριαρχήσει στον κόσμο, ενώ εμείς περί άλλων τυρβάζουμε. Η Γαλλία θα ωφεληθεί αν επανακαλύψει τον Μιτεράν κι αν ανασύρει από τη λήθη τις αξίες που παραμέρισαν οι διάδοχοί του: ο Ζακ Σιράκ, ο Νικολά Σαρκοζύ, ο Φρανσουά Ολλάντ, ο Εμανουέλ Μακρόν — αν κι από κανέναν δεν λείπουν οι αρετές, ήταν όλοι τους ανεπαρκείς, σημάδι άκριτου εκδημοκρατισμού, παρακμής των ηγεσιών».
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
