Δυτική Ελλάδα: Προς κατεδάφιση 800 αυθαίρετα – Σε εφαρμογή σχέδιο εκκαθάρισης σε αιγιαλό και παραλία μέχρι το 2027

Σε τροχιά εφαρμογής μπαίνει πλέον η αυστηρή νομοθεσία για τα αυθαίρετα στον αιγιαλό και την παραλία, με εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας Αθανάσιου Τσιούρα, προς τις Κτηματικές Υπηρεσίες της χώρας. Στη Δυτική Ελλάδα στο στόχαστρο μπαίνουν πάνω από 800 ιδιωτικές και δημόσιες κατασκευές για τις οποίες έχουν εκδοθεί οριστικά πρωτόκολλα κατεδάφισης.

Δυτική Ελλάδα: Προς κατεδάφιση 800 αυθαίρετα - Σε εφαρμογή σχέδιο εκκαθάρισης σε αιγιαλό και παραλία μέχρι το 2027 Ο σχεδιασμός των κατεδαφίσεων θα γίνει βάσει οκτώ ειδικών κριτηρίων

Σε τροχιά εφαρμογής μπαίνει πλέον η αυστηρή νομοθεσία για τα αυθαίρετα στον αιγιαλό και την παραλία, καθώς με εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας, Αθανάσιου Τσιούρα, προς τις Κτηματικές Υπηρεσίες της χώρας, δρομολογείται η συστηματική κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών, τόσο από ιδιώτες όσο και από δημόσιους φορείς, που στεγάζουν παράνομα έργα σε χώρους υψηλής περιβαλλοντικής και κοινωφελούς αξίας.

Η εγκύκλιος αποτελεί εφαρμογή του άρθρου 18 παρ. 5 του Ν. 5092/2024, προβλέποντας συγκεκριμένες ενέργειες για την άμεση ενεργοποίηση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης που έχουν εκδοθεί, αλλά παραμένουν ανεκτέλεστα εδώ και χρόνια. Ο στόχος είναι η αποκατάσταση της νομιμότητας, η ανάκτηση της κοινοχρησίας των παραλιών, και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, που έχει κατ’ επανάληψη παραβιαστεί από αυθαίρετες παρεμβάσεις.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του υπουργείου Οικονομικών, οι κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες καλούνται:

– Να συγκεντρώσουν όλα τα υφιστάμενα πρωτόκολλα κατεδάφισης.

– Να εκδώσουν νέα πρωτόκολλα για κατασκευές που έχουν διαπιστωθεί ως αυθαίρετες έπειτα από αυτοψία.

–  Να καταρτίσουν αναλυτικό προγραμματισμό με συγκεκριμένες ημερομηνίες και προτεραιότητες για την υλοποίηση των κατεδαφίσεων.

Ο προγραμματισμός αυτός θα πρέπει να εγκριθεί πρώτα από τη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας και στη συνέχεια να αποσταλεί στις αποκεντρωμένες διοικήσεις και τους οικείους δήμους, με ταυτόχρονη δημοσιοποίηση στον Τύπο και το διαδίκτυο.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Ο σχεδιασμός των κατεδαφίσεων δεν θα γίνει οριζόντια, αλλά βάσει οκτώ ειδικών κριτηρίων, ώστε να διασφαλιστεί η αναλογικότητα και η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας. Αυτά περιλαμβάνουν:

– Επικινδυνότητα: Οι επικίνδυνες κατασκευές (π.χ. με κίνδυνο κατάρρευσης) κατεδαφίζονται πρώτες και χωρίς εξαιρέσεις.

– Περιβαλλοντικές συνέπειες: Αποφεύγονται οι κατεδαφίσεις που ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές περιβαλλοντικές βλάβες ή απαιτούν νέα έργα για αντιστήριξη ή προστασία από διάβρωση.

– Χρόνος κατασκευής: Τα πιο πρόσφατα αυθαίρετα προτάσσονται σε σχέση με παλαιότερα.

– Μέγεθος κατασκευής και παρεμπόδιση της κοινόχρηστης χρήσης: Οσο μεγαλύτερη η κατασκευή και όσο περισσότερο περιορίζει την πρόσβαση στον αιγιαλό, τόσο ψηλότερα στη λίστα.

– Εγγύτητα στη θάλασσα: Οι κατασκευές που βρίσκονται πλησιέστερα στη γραμμή του αιγιαλού κατεδαφίζονται πρώτες.

– Συγκέντρωση αυθαίρετων έργων: Περιοχές με πολλά αυθαίρετα αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο για μαζική παρέμβαση.

– Δημόσιος σκοπός: Εργα χωρίς δημόσιο όφελος κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα.

– Τουριστική σημασία: Κατεδαφίζονται πρώτα οι κατασκευές που δεν συνεισφέρουν στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Η μοναδική απόλυτη προτεραιότητα αφορά τις επικίνδυνες κατασκευές, ενώ για τα υπόλοιπα κριτήρια προβλέπεται βαθμολόγηση από το 1 έως το 5 (ή και έως το 15 για περιβαλλοντικούς κινδύνους), ώστε να προκύπτει σαφής ιεράρχηση.

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ

Ο συνολικός σχεδιασμός των κατεδαφίσεων δεν πρέπει να επεκτείνεται πέραν της 30ής Ιουνίου 2027, ενώ αποφεύγεται η εκτέλεση κατεδαφίσεων κατά τη θερινή περίοδο, προκειμένου να μην διαταραχθεί η τουριστική δραστηριότητα.

Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα σε ιδιώτες και δημόσιους φορείς να αναλάβουν την κατεδάφιση των παράνομων έργων με δικές τους δαπάνες, ώστε να εξαιρεθούν από τον προγραμματισμό ή να μετατεθεί η κατεδάφιση χρονικά. Επιπλέον, μπορούν να υποβάλουν αίτημα νομιμοποίησης των κατασκευών, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 14 του ν. 2971/2001.

ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ

Η εγκύκλιος στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα πως η περίοδος ατιμωρησίας και ολιγωρίας τελειώνει. Η Πολιτεία επιχειρεί να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της σε έναν τομέα που χρόνια παραμελούνταν. Ο αιγιαλός και η παραλία δεν είναι χώρος για «ιδιοκτησιακές αυθαιρεσίες», αλλά κοινό αγαθό που ανήκει σε όλους τους πολίτες.