Γιατί οι Καλαβρυτινοί δεν έφυγαν έγκαιρα;

Κωνσταντίνος Μάγνης

Τα Καλάβρυτα τιμούν σήμερα την Επέτειο του Ολοκαυτώματος. Παρών ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος και ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης ο υφυπουργός Ν. Χαρδαλιάς.

Τιμώντας με τη σειρά της από τις στήλες της η εφημερίδα «Πελοπόννησος της Δευτέρας» την Επέτειο, δημοσιεύει ένα απόσπασμα από μια πολύ ενδιαφέρουσα, υποκειμενική αλλά εμπεριστατωμένη και διεξοδική μελέτη του Σπύρου Χαραλαμπόπουλου «9 Γεγονότα+4 ψέματα που οδήγησαν στη Μαύρη Μέρα».

Ο Σπύρος Χαραλαμπόπουλος.

Ο συντάκτης της είναι θιασώτης της ιδέας ότι η καταστροφή των Καλαβρύτων ήταν προαποφασισμένη και δεν προκλήθηκε από την εκτέλεση των Γερμανών αιχμαλώτων της Κερπινής, ανεξαρτήτως των σφαλμάτων που μπορεί να έκανε ο ΕΛΑΣ. Κατά την άποψή του, άδικα και ανιστόρητα στοχοποιήθηκε το αντάρτικο κίνημα για το Ολοκαύτωμα, προκειμένου να εξυπηρετηθούν αλλότριοι σκοποί, και πρωτίστως η απομόνωση των ανταρτών από τον πληθυσμό. Και αυτό δεν βόλευε μόνο τους Γερμανούς.

Εμείς αναδημοσιεύουμε ένα τμήμα της μελέτης που ασχολείται με μια ενδιαφέρουσα πτυχή, η οποία σχηματίστηκε ως απορία από τους θεατές, νεότερες γενιές πια, της ταινίας «Απόηχοι του Παρελθόντος- Καλάβρυτα 1943», που τόσο συζητήθηκε: Γιατί οι Καλαβρυτινοί δεν επιχείρησαν να αλλάξουν τη μοίρα τους, έστω σωζόμενος όποιος ήταν πιο επιτήδειος και πιο τυχερός σε μια άτακτη διαφυγή.

Στις 4 Δεκεμβρίου 1943, 800 Γερμανοί από την Πάτρα, 600 από το Αίγιο, 180 από το Ξυλόκαστρο, 40 αυτοκίνητα με στρατιώτες και υλικό από τον Πύργο και άγνωστη δύναμη από Τρίπολη και Βυτίνα με πυροβολικό και τανκς –σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ανταρτών- ξεκίνησαν για τα Καλάβρυτα.

Και τώρα ήρθε η σειρά των Καλαβρυτινών να προκαλέσουν την τύχη τους διαπράττοντας την όγδοη μοιραία κίνηση ή μάλλον μη κίνηση. Ενώ το Αίγιο βούιζε και ο Κωνστάντιος
το φώναζε ότι επίκεινται αντίποινα, από τα οποία η Ελλάδα
ξεμάτωνε, οι κάτοικοι των Καλαβρύτων για ένα ανεξήγητο
τρόπο περίμεναν σχεδόν απαθείς τους Γερμανούς!

Ένα τεράστιο ερώτημα κάνει την εμφάνισή του: γιατί όλοι
οι άντρες παρέμειναν στα Καλάβρυτα, όταν όλοι γνώριζαν
ότι, οι Γερμανοί εκτελούσαν τον αντρικό πληθυσμό της κάθε
περιοχής στην οποία εξορμούσαν;

Πριν δώσουμε εν συντομία τους λόγους που αναφέρονται
στη βιβλιογραφία πρέπει να τονίσουμε την πραγματικότητα:
ήταν καταχείμωνο στην ορεινή Αχαΐα! Πόσο εύκολα μια
ομάδα ανθρώπων άμαθων στις κακουχίες θα μπορούσε να επιβιώσει στο Χελμό πιεζόμενη από παντού; Πόσο εύκολα παίρνεις μια τέτοια απόφαση, πόσο εύκολα αφήνεις πίσω σου την οικογένειά σου και τα υπάρχοντά σου, έρμαια στις διαθέσεις των αιμοδιψών Γερμανών;

Όμως, πέρα από την πραγματικότητα, υπήρχε μια απάθεια κι ένας εφησυχασμός ανεξήγητος
για τα δεδομένα εκείνης της εποχής!

Ο Π. Ροδάκης στο βιβλίο του, σελ. 278-280, θεωρεί ότι τα μέλη της αγγλικής αποστολής είναι
αυτά που καθησύχασαν τους Καλαβρυτινούς. Οι κάτοικοι έφτιαξαν μια εξαμελή επιτροπή που επισκέφθηκε τους Αγγλους, οι οποίοι τους διαβεβαίωσαν ότι αν δεν προκαλούσαν τους Γερμανούς, δεν θα τους πείραζαν, ενώ οι Άγγλοι ήξεραν από το Θεόκλητο την απόφαση των Γερμανών για την επερχόμενη καταστροφή. Με αυτή τη διαβεβαίωση η επιτροπή των κατοίκων στη συνέχεια επισκέφτηκε το γέρο Μίχ ο και του ζήτησε να απόσχουν οι αντάρτες από κάθε ενέργεια εναντίον των επερχομένων Γερμανών όπως και έγινε.

Ο Δ. Κανελλόπουλος, του ΙΑΚ, δημοσιεύει μια συνέντευξη του E. Wolfson, διερμηνέα του Wölfinger –διοικητή του 749 Συντάγματος της 117 J.D.-, ο οποίος δηλώνει απερίφραστα τη συνεργασία που είχε ο προϊστάμενός του με τα μέλη της αγγλικής αποστολής και αναφέρει όλα τα ονόματα των συνεργαζόμενων. Αναφέρει επίσης ότι σκοπός αυτής της συνεργασίας ήταν η παγίδευση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ όπως και η απαξίωση και δυσφήμιση των στόχων της
αντίστασης.

Οι ΕΑΜικοί κύκλοι δηλώνουν ότι στις 8/12 οι αντάρτες ειδοποίησαν τους κατοίκους να φύγουν και για να τους πείσουν δήλωσαν ότι θα θεωρούν φίλο των Γερμανών όποιον θα παρέμενε μέσα στην πόλη. Δυστυχώς ούτε αυτό έπεισε τους Καλαβρυτινούς οι οποίοι
μάλλον πείσθηκαν και από τους συνεργάτες των Γερμανών και
από τους προκρίτους της πόλης να παραμείνουν.

Οι αντιΕΑΜιικοί κύκλοι θεωρούν ότι ο τρόπος ειδοποίησης
ήταν άστοχος και κάτι ακόμα χειρότερο, ότι οι αντάρτες απαγόρευσαν τη διαφυγή των κατοίκων, πληροφορία που δεν μπορεί να γίνει πιστευτή και που δεν επιβεβαιώνεται. Όσοι διασπείρουν αυτό ή παρόμοια ψεύδη δε λαβαίνουν υπόψη τους ένα σημαντικό γεγονός: μέσα στην πόλη παρέμειναν και όσοι είχαν τα παιδιά τους ή συγγενείς στους αντάρτες! Ήταν δυνατό να μην αφήσει ο αντάρτης τον πατέρα του ή τον αδερφό του να ξεφύγουν από το θανατικό, εάν αυτοί ήθελαν να φύγουν από την πόλη;

Οι ίδιοι οι Γερμανοί κάνουν τα πάντα για να εγκλωβίσουν τους Καλαβρυτινούς, έτσι: (α) δηλώνουν ότι θα κάψουν τα σπίτια των κατοίκων που θα λείπουν από την πόλη, (β) δεν επιτρέπουν την
επαφή των Καλαβρυτινών με τους επιζήσαντες κατοίκους της Κερπινής, των Ρωγών και της Ζαχλωρούς, ώστε να μην πληροφορηθούν τις σφαγές που έκαναν σε αυτά τα χωριά, (γ) αφήνουν ελεύθεους τους άνδρες του Σκεπαστού, που είχαν συγκεντρώσει στην πλατεία του χωριού, παραπλανώντας –εφησυχάζοντας- με αυτή την κίνηση τους Καλαβρυτινούς!

Κι έτσι σχεδόν όλοι οι κάτοικοι έμειναν στα Καλάβρυτα. Ελάχιστοι έφυγαν, αλλά δυστυχώς κι αυτοί ξαναγύρισαν!

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News