Η αγάπη μου κοιμάται

Του Κωνσταντίνου Μάγνη, Διευθυντή Σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος».

 

Ο Ιούνιος μπαίνει με καύση για τον Καρνάβαλο. Το προσάναμμα μπήκε στο τέλος του Μαΐου, όταν ένα ιστορικό μέλος καρναβαλικών πυρήνων, η Χ.Α., πρόσεξε ότι ο καρναβαλικός οργανισμός δρομολόγησε πανελλήνιο διαγωνισμό ζητώντας ιδέες για άρματα. Αναψε η ίδια και πυροδότησε και άλλους, με αποτέλεσμα η πυρά να φτάσει στα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Δεν θέλει και πολύ, αφού σε τέτοια θέματα είμαστε με το όπλο παραπόδα.

Εκ πρώτης όψεως, ακούγεται οξύμωρο να εγκαλείς μια δημόσια αρχή που προκηρύσσει με ανοιχτές διαδικασίες την ανάθεση ενός έργου. Συνήθως θεωρείται σκανδαλώδες το αντίθετο: Να αναθέτεις το έργο σε πρόσωπα της δικής σου επιλογής, ευνοιοκρατικά ή επειδή πιστεύεις ότι οι διαγωνισμοί αναδεικνύουν ακατάλληλους και όχι τους ταλαντούχους. Η φασαρία έγινε επειδή το τοπικό καρναβαλικό κίνημα, με το οποίο η δημοτική αρχή βρίσκεται σε διαρκή προστριβή, τηρώντας- και επαυξάνοντας- μια παμπάλαια πατρινή παράδοση, θεωρεί πως η Πάτρα διαθέτει τεχνίτες δοκιμασμένους και ανθρώπους με ιδέες. Γιατί να τρέχουμε σε ξένες αυλές και να απαξιώνουμε τις δικές μας; Από την άλλη, βέβαια, οι δημόσιες αρχές δεν μπορούν να διεξάγουν διαγωνισμούς μόνο για τους κατοίκους μιας πόλης και μόνο για όσους εξ αυτών κατασκευάζουν άρματα, καθότι, μάλιστα, επίσημη επαγγελματική ή και εικαστική ιδιότητα «σχεδιαστής καρναβαλικού διάκοσμου» δεν υπάρχει. Συνεπώς, οφείλει να διεξάγει διαγωνισμό, εάν θέλει να είναι τυπικά εντάξει. Πού ξέρεις άλλωστε; Μπορεί στο Κιλκίς να παρεπιδημεί ένας εμπνευσμένος άνθρωπος που θα κατεβάσει μια ιδέα που θα μας σκίζει.

Αλλά εδώ είναι βέβαια ο κόμπος. Ένα πρωταρχικό στοιχείο του πατρινού καρναβαλιού είναι ο εγωισμός του πατρινού, η ιδέα του δηλαδή ότι χάρη στο καρναβάλι μπορεί καθένας μας σαν άτομο και συνολικά σαν κοινωνία (την καρναβαλική κοινότητα, εννοώντας) να σκίζουμε κι εμείς σε κάτι σ’ αυτή τη χώρα, δεδομένου ότι δεν θεωρούμε ότι αυτό ισχύει σε άλλους τομείς, από τότε που η απώλεια του μεγαλοαστικού χαρακτήρα της πόλης- εικόνα που ανταποκρίνεται σε μια μερική αλήθεια- μας βύθισε σε μια παρατεταμένη μειονεκτική αίσθηση. Συνεπώς, όταν ο Δήμος απευθύνεται στο πανελλήνιο δημιουργικό δυναμικό, είναι σαν να δηλώνει ο βασιλιάς από μόνος του πως είναι γυμνός, ενώ το παιδί φωνάζει πως είναι μια χαρά ντυμένος. Η πόλη υποστέλλει τη σημαία της μονάχη και απροκλήτως.

Ταυτόχρονα, η δημοτική αρχή, που είναι μανούλα στη δυσχέρεια κατανοήσεως του κοινωνικού περιβάλλοντος, γιατί αυτοεγκλωβίζεται στην πεποίθησή της ότι υπερέχει, δηλώνει μέσω του διαγωνισμού ότι ούτε η ίδια πιστεύει στις τοπικές δυνάμεις, ειδάλλως θα έκανε έναν άτυπο διάλογο με τους ανθρώπους του καρναβαλιού, για να βρει τις κατάλληλες ιδέες. Και κατά την άποψή μας θα τις εύρισκε. Αλλά το πόιντ είναι ποιες θεωρεί κατάλληλες ιδέες η δημοτική αρχή. Η φιλοσοφία της ότι το καρναβάλι οφείλει να είναι κήρυκας αντιιμπεριαλιστικών και αντικαπιταλιστικών ιδεών, η οποία υπηρετείται με καρχαρίες, κινγκ κονγκ, δράκουλες, νυχτερίδες και αράχνες, πράγματι δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί, γιατί μας οδηγεί στον λαϊκισμό των δεκαετιών ’60,’70, ’80 όπου ο Δήμος Πατρέων εμφάνιζε ως αντιλαϊκή την ιδέα να πληρώνουμε τους φόρους μας και τους λογαριασμούς μας. (Όχι, τον λαϊκισμό δεν τον εισήγαγε ο Ανδρέας, απλώς εκείνος τον εκμεταλλεύθηκε πολιτικά: Ο λαϊκισμός είναι εγγενές φαινόμενο στις κοινωνίες).

Αυτό που μας λυπεί σε τελευταία ανάλυση δεν είναι οι καλλιτέχνες του Κιλκίς και οι διαγωνισμοί, αλλά η στενότητα της σκέψης της πόλης. Αλλού, η κατασκευαστική παράδοση του καρναβαλιού θα είχε το σταθερό της μουσείο, θα έδινε τις ιδέες για το σκασμένο το τοπόσημο της παραλιακής ζώνης που αναζητάμε, θα έσπερνε με γλυπτά τον δημόσιο χώρο, θα μετέτρεπε την πόλη σε μια κεφούπολη σε 12μηνη διάρκεια, θα γινόταν η πόλη, τηρουμένων των αναλογιών, μια Φλωρεντία της φθηνής, σατιρικής καρικατούρας. Οι ιδέες για τα άρματα θα έβγαιναν με λαϊκά καρναβαλοδημοψηφίσματα. Αυτά θέλουν τρέλα. Μάλλον θέλουν πολιτική της τρέλας. Τέλος κειμένου. Η παράτασή του θα ήταν ματαιοπονία.

Αυτό δεν αφορά τη δημοτική αρχή Πελετίδη, αλλά το σύνολο των πολιτικών μας δυνάμεων που λειτουργούν σαν μια μικρογραφία των εθνικών εξουσιαστικών σχημάτων, πλευρίζοντας το καρναβάλι το πολύ με μια κονκάρδα και ένα καπέλο σε μια παρέλαση. Ναι, ο βασιλιάς είναι γυμνός, τελικά, ιδίως όταν ντύνεται.