Κωνσταντίνος Φάμης: «Όλοι μας έχουμε νιώσει μοναξιά, φόβο ή αδικία κάποιες φορές»
Ο Κωνσταντίνος Φάμης επιστρέφει στην Πάτρα για να παρουσιάσει την παράσταση «Βρωμιά» στο θέατρο Όροφως στις 4 και 5 Φεβρουαρίου και μιλά στο pelop.gr για τον «ξένο», τον «άλλον», τον ρατσισμό μέσα μας και πολλά άλλα.
Ο Σαντ είναι τριάντα χρονών. Από μικρός ονειρευόταν να φτάσει στ’ αστέρια. Από μικρός διάβαζε και μελετούσε λογοτεχνία και γερμανική γλώσσα. Ο Σαντ γεννήθηκε στο Ιράκ. Σήμερα ζει στη Γερμανία που τόσο είχε αγαπήσει. Είναι ένας ακόμα μετανάστης. Θα ήθελε να είναι σαν όλους τους άλλους. Θα ήθελε να μπορεί να τους μιλάει. Να μπορεί να μπαίνει στο μετρό. Αλλά είναι ξένος. Ο Σαντ νοιώθει μοναξιά και φόβο. Ζει κλεισμένος στο δωμάτιό του.
Κάπως έτσι ξεκινά το κείμενο που περιγράφει την παράσταση «Βρωμιά» του Ρόμπερτ Σνάιντερ η οποία θα παρουσιαστεί σε σκηνοθεσία Κατερίνας Πολυχρονοπούλου στις 4 και 5 Φεβρουαρίου στο θέατρο «Όροφως». Τον Σαντ, ενσαρκώνει επί σκηνής ο Κωνσταντίνος Φάμης, που σήμερα μιλά στο pelop.gr για τον χαρακτήρα του, το πού συναντιούνται οι δύο τους, το πόσο ξένοι και πόσο ρατσιστές είμαστε όλοι μας αλλά και για την επιστροφή του στην Πάτρα
Τίτλος του έργου που παρουσιάζετε «Βρωμιά». Μία δυνατή λέξη. Τι υποδηλώνει;
Ο Ρόμπερτ Σνάιντερ χρησιμοποιεί αυτόν το τίτλο συμβολικά, όπως και το κείμενό του είναι γεμάτο συμβολισμούς. Η «Βρωμιά» στο έργο του Σνάιντερ είναι όλοι οι διαφορετικοί από μας άνθρωποι που ζουν κοντά μας κι επειδή έχουν πιθανόν πιο σκούρο δέρμα απ’ ό,τι έχουμε εμείς, μάς βρομίζουν τη χώρα.
Ο Σαντ, ο ήρωας της «Βρωμιά» ζει στη Γερμανία που τόσο λαχταρούσε να γνωρίσει. Είναι ένας παράνομος ανθοπώλης. Δέχεται τον απόλυτο ρατσισμό απ’ τους Γερμανούς και βλέπει στα βλέμματά τους την αποστροφή προς το πρόσωπό του. Αυτοί οι Γερμανοί – αλλά και όποιοι πολίτες άλλων χωρών αντιμετωπίζουν με ανάλογο τρόπο τους μετανάστες – κάνουν τον Σαντ να νιώθει ένας βρομιάρης ξένος, όπως μας λέει.
Ένας μονόλογος είναι πάντα μια πρόκληση για έναν ηθοποιό. Εσείς με τι βρεθήκατε αντιμέτωπος;
Είναι πράγματι μεγάλη πρόκληση, αλλά την ίδια στιγμή πρόκειται για μια εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία. Ο ηθοποιός σε έναν μονόλογο χρειάζεται να έχει όλες τις κεραίες του ανοιχτές, να είναι απόλυτα συγκεντρωμένος και να μπορεί να έχει τέτοιον έλεγχο του νευρικού του συστήματος, ώστε να μπορεί να το κατευθύνει στα ζητούμενα της κάθε στιγμής. Στη «Βρωμιά» δε, επειδή πρόκειται για ένα αριστοτεχνικά γραμμένο κείμενο με έντονες και απότομες αλλαγές, ο βαθμός δυσκολίας αυξάνεται κατά πολύ.
Η αλήθεια είναι ότι όταν αποφάσισα να κάνω αυτόν τον μονόλογο, μάλλον είχα άγνοια κινδύνου. Αλλιώς δε νομίζω ότι θα το τολμούσα. Ευτυχώς που είχα άγνοια, διότι η διαδικασία της προετοιμασίας με την Κατερίνα Πολυχρονοπούλου αλλά και οι παραστάσεις που έχω κάνει μέχρι σήμερα μού έμαθαν πολλά. Μαθαίνει κανείς να έχει καλύτερη αίσθηση του ρυθμού, δεδομένου του ότι χρειάζεται να «κρατήσει» μόνος του μια παράσταση 70 λεπτών, έρχεται αντιμέτωπος με τις δυνατότητές του και προσπαθεί να δουλέψει τα αδύναμα σημεία του ως ηθοποιός, ώστε να καταφέρει μια καλή ερμηνεία με αλήθεια.
Πόσο ρατσιστές είμαστε όλοι μας στην καθημερινότητά μας; Τι ανακαλύψατε εσείς για τον εαυτό σας;
Νομίζω ότι όλοι μας είμαστε λίγο – πολύ ρατσιστές. Πιθανότατα άθελά μας κάποιες φορές. Φταίει ο τρόπος και η κοινωνία στην όποια έχουμε μεγαλώσει. Χρειάζεται λοιπόν, ο καθένας μόνος του να «δουλέψει» αυτές τις ρατσιστικές του σκέψεις και στιγμές, και να δώσει χώρο μέσα του ώστε να δεχτεί το διαφορετικό. Είτε αυτό αφορά στον τόπο καταγωγής κάποιου, είτε στις πολιτικές, θρησκευτικές ή σεξουαλικές προτιμήσεις των ανθρώπων γενικότερα. Φυσικά υπάρχουν και περιπτώσεις ανθρώπων με ακραία, εγκληματική ρατσιστική συμπεριφορά. Αυτά είναι κάποια απ’ τα νοσηρά κομμάτια της κοινωνίας μας και χρειάζεται πολλή δουλεία και ατομική προσπάθεια ώστε να εξαλειφθούν.
Διαβάζοντας και μελετώντας την «Βρωμιά», με συγκίνησε πολύ ένα σημείο του κειμένου στο οποίο ο Σαντ αφηγείται, με μεγάλη του έκπληξη, ένα περιστατικό που του συνέβη. Κάποιος αρνήθηκε το τριαντάφυλλο που τού πρόσφερε χαμογελαστά. Τον κοίταξε στα μάτια, τού χαμογέλασε κι αρνήθηκε.
Προσπαθώ κι εγώ πια να είμαι πολύ ευγενικός με όλους αυτούς τους ανθρώπους που είτε θα ζητήσουν να μου καθαρίσουν το τζάμι στο φανάρι, είτε θα μου πουλήσουν ένα τριαντάφυλλο.
Και στον αντίποδα. Πόσο «ξένοι», πόσο «άλλοι» είμαστε όλοι μας;
Αυτό είναι το άλλο μεγάλο κομμάτι που θίγει ο συγγραφέας στην «Βρωμιά». Πόσο ξένοι – ή πόσο μόνοι θα προσθέσω εγώ – είμαστε. Γιατί ο Σαντ, εκτός από ξένος είναι και πολύ μόνος. Επίσης, πόσο ξένοι και μόνοι είναι οι άνθρωποι, όντας μέσα σε μια σχέση. Πίσω απ΄όλες αυτές τις ερωτήσεις κρύβεται η έλλειψη ουσιαστικής ανάγκης για επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Πόσο δηλαδή μας ενδιαφέρει να βάλουμε στην άκρη λίγο το «εγώ» μας και να σκεφτούμε το «εμείς».
Υπήρξαν σημεία ταύτισης μεταξύ του Σαντ και του εαυτού σας;
Απαραιτήτως χρειάζεται να βρω στοιχεία του εαυτού μου σε κάθε ρόλο που αναλαμβάνω. Κι αν δεν υπάρχουν σαφή σημεία ταύτισης, χρειάζεται να τα επινοήσω, προκειμένου να κατανοήσω καλύτερα την ψυχοσύνθεση του κάθε χαρακτήρα και να μπορέσω να τον πλησιάσω ερμηνευτικά.
Το ίδιο συνέβη και με τη «Βρωμιά». Όλοι μας έχουμε νιώσει μοναξιά, φόβο ή αδικία κάποιες φορές. Ελπίζω όχι στον βαθμό του Σαντ.
Ποια ήταν αυτά τα στοιχεία του έργου που σας άγγιξαν και αποφασίσατε να το ανεβάσετε τώρα, 26 χρόνια μετά την πρώτη παρουσίασή του;
Ο χαρακτήρας του έργου με άγγιξε βαθιά. Πρόκειται για έναν ευαίσθητο και πονεμένο χαρακτήρα, ο οποίος είναι πολύ συναισθηματικός, αισιόδοξος και φωτεινός. Συνήθως οι πονεμένοι άνθρωποι, αν έχουν μια καλή βάση, νομίζω πως γίνονται πιο μεγαλόψυχοι. Έτσι είναι και Σαντ.
Γενικότερα λατρεύω τους συναισθηματικούς και κυρίως φωτεινούς χαρακτήρες και παίρνω μαθήματα απ΄αυτούς.
Το ίδιο ισχύει και με τους ανθρώπους.
Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η αύξηση των ρατσιστικών φαινομένων τα τελευταία χρόνια; Γιατί μία κοινωνία αντί να προχωρήσει μπροστά κάνει βήματα προς τα πίσω;
Δεν είμαι βέβαιος κι ελπίζω να μη γίνονται βήματα προς τα πίσω. Προτιμώ να είμαι αισιόδοξος. Απλώς πιστεύω πως, και με αφορμή το METOO, οι άνθρωποι ευαισθητοποιούνται πιο πολύ και τους απασχολούν θέματα όπως ο ρατσισμός, η ισότητα ή η κακοποίηση. Οπότε, αφού κι εμείς συζητάμε τώρα γι αυτά τα ζητήματα, ανεβαίνουν παραστάσεις που πραγματεύονται τέτοιου είδους θέματα και επαναστατούν οι άνθρωποι διεκδικώντας το αυτονόητο, τότε γίνονται βήματα προς τα μπροστά. Έχουμε βέβαια πολύ δρόμο να διανύσουμε ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, αρκεί όμως που έχει γίνει η αρχή.
Δεν είστε άγνωστος στο κοινό της Πάτρας. Πώς είναι να επιστρέφετε μετά από τόσα χρόνια;
Ναι, έχω έρθει κι άλλες φορές με παραστάσεις περιοδείας στην Πάτρα – έτσι κι αλλιώς είναι ένας τόπος με θεατρόφιλο κοινό – αλλά το 2010 έμεινα για παραπάνω από δυο μήνες λόγω του «Λεωφορείου ο Πόθος» που παρουσιάστηκε σε παραγωγή του Δηπεθε Πάτρας. Έχω μεγάλη προσμονή να ξαναπαρουσιάσω τη δουλειά μου στην Πάτρα και περιμένω αυτές τις δύο παραστάσεις με πολλή χαρά.
Info
«Βρωμιά»
Συντελεστές
Μετάφραση: Κοραλία Σωτηριάδου
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου
Σκηνικά/Κουστούμια: Παναγιώτα Κοκκορού
Μουσική επιμέλεια: Γιάννης Μαθές
Σχεδιασμός αφίσας: Κάρολος Πορφύρης
Φωτογραφία αφίσας: Γιώργος Γιαννίμπας
Στο ρόλο του Σαντ, ο Κωνσταντίνος Φάμης
Πληροφορίες Παράστασης
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: 4 και 5 Φεβρουαρίου, 2023, στις 21:00
Τιμές εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 12 ευρώ. Μειωμένο: 8 ευρώ
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά χωρίς διάλειμμα
Προπώληση εισιτηρίων: https://www.ticketservices.gr/event/vromia-theatro-orofos/
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News