Πάτρα: Ο Νικόλας Ανδρουλάκης έρχεται στο θέαρο «Λιθογραφείον» με Ντοστογιέφσκι «Γνώρισε έναν Ηλιθιο κι ίσως γίνεις κι εσύ, αν σ’ αρέσει»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Ερχεται στην Πάτρα και στο «Λιθογραφείον» με τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι, σε δική του δραματουργία, σκηνοθεσία και ερμηνεία, σήμερα (ώρα 21:00) και για δύο ακόμα Πέμπτες: 18 και 25 Απριλίου. Ο Νικόλας Ανδρουλάκης συστήνει στην «Π» τον δικό του Ηλίθιο, που θα συνυπάρξει με το κοινό μέσω αυτού που η ομάδα Ντουέντε έχει ονομάσει «Θέατρο της Πραγματικότητας».

-Πώς συναντήθηκες με τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι;

Θα σου πω ότι τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι, τον σπούδαζα και τελικά έκανα πρόβα στα υλικά του, πριν ακόμη αποφασίσω ότι αυτό θέλω να είναι παραστασιακό υλικό στα πλαίσιο της θεατρικής παράστασης ειδικά φυσικά με τη σπουδή που κάνουμε εμείς από το 2017-18 με την ομάδα μου με τη συνοδοιπόρο μου στο θέατρο την Αντιγόνη Σταυροπούλου και πολλούς άλλους ανθρώπους που δεν ένιαι απλώς περαστικοί, αλλά με έναν τρόπο έχει δημιουργηθεί μια δημιουργική διαδικασία σε ενεστώτα χρόνο σε έναν τόπο με ανοιχτές πόρτες χωρίς καν κουφώματα, θα έλεγα.

Αρα με αυτή τη λογική, περίπου ένα χρόνο τώρα θα το σηματοδοτούσα όταν αποφάσισα να κόψω το αλκοόλ, στο πλαίσιο μιας συνολικής διαδικασίας ζωής, πριν 4 χρόνια έκοψα το τσιγάρο, φέτος νηστεύω το κρέας και κυρίως νηστεύω πολύ-πολύ καιρό τα ψέματα όσο μπορώ τα μικρά ζωτικά ψεύδη ή τα καταφανή εκούσια ψεύδη για το οποιοδήποτε ίδιον όφελος. Αρα αυτή η διαδικασία που τυχαία-με βούληση- μοιραία με έφερε και σε μια πολύ ενδιαφέρουσα σπουδή πέρυσι για αρκετούς μήνες. Να εργαζόμαστε και να εξελίσσουμε τη μέθοδο αυτού του θεάτρου της πραγματικότητας που για εμάς είναι και μία πρακτική, μια ασκητική ζωής που αν αξιωθώ φέτος να ολοκληρώσω τον πρώτο μου σύγγραμμα θα συνδέει ακριβώς πώς μπορεί να είναι μια πίστα από φώσφορο που θα έλεγε ο Κραουνάκης, που έχει και αγάπη για το «Ντουέντε» του Λόρκα, όπως και εμείς, άρα πώς μπορεί να είναι ένας ασφαλής τόπος στοχασμού, κατανόησης του φαινομένου της ζωής καθαυτού και τελικά ποια εργαλεία ποιους ρόλους, ποιους χαρακτήρες και ποιους εαυτούς διαπλάθουμε εντός και τελικά εκτός μιας δραματικής συνθήκης.

Αρα, μέσα από τη σπουδή με τα παιδιά, μέσα από τη διαδικασία συνάντησης με τους γονείς, μέσα άρα από την ασκητική μιας αποκαλλιτεχνικοποίσης έτσι όπως έχουμε μάθει λίγο πολύ να συνδέουμε το θέατρο και την τέχνη με πρόβες μέχρι αργά, μετά ποτάκια και μπαρ και βόλτες και μια κουλτούρα η οποία αιωρείται. Απασφαλίζοντας όλα αυτά, αλλάζοντας τελείως, ξεκινώντας να ντύνομαι, από πέρυσι, λίγο σαν λέκτορας καθηγητής πανεπιστημίου άρχισα να συνειδητοποιώ τη σημασία αυτής της πρωινής βιταμίνης D κατάματης συνάντησης σε μια διαλεκτική.

Ηδη από πέρυσι είχαμε παρουσιάσει με το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου το έργο του αγαπημένου αδελφού Θανάση Τριαρίδη σε σχολεία σε όλη την Αιτωλοακαρνανία και δημιουργούσαμε έναν πραγματικό κύκλο των χαμένων ποιητών με άξονα «Το περίσσιο παιδί» του Θανάση για να μιλήσουμε από τα παιδιά στην Υποσαχάρια Αφρική μέχρι την πιο απλή ασήμαντη, αλλά τελικά τόσο σημαντική συμπερίληψη για τη διαφορετικότητα, για την ομοφοβία για την ξενοφοβία, για την ατακτοφοβία, άρα το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε μικρά ψήγματα συμπεριφορικής απόκλισης τα οποία φτάνουν να γίνονται κρατικά και εθνικά κουκουλώματα από σιωπηλά καθεστώτα.

-Τα υλικά του Ηλίθιου, συνεπώς…

Ναι, με τα οποία μπορεί να βρίσκομαι πλέον στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ή να πηγαίνω σε εκδηλώσεις και να αρθρώνω λέξεις από το πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο, όχι όμως σε μια ανάγκη παιδικής ως προς τον κηδεμόνα.

Αυτή η διαδικασία, λοιπόν, της μετάδοσης του ορθού λόγου σε μια ηλιθιότητα θα την έλεγε κανείς αυτή την κοινωνία του να πιστεύεις ότι ένας-ένας μπορούμε να βρισκόμαστε σε μια καθημερινή αέναη σπουδή αγαθοσύνης και ορθού λόγου, όσο μπορούμε να απελευθερωνόμαστε και να χειραφετούμαστε από τα ψέματα, από τις εξαρτήσεις, από τα υλικά αυτά που λέμε -είτε μιλάμε για υπουργούς είτε μιλάμε για τη διπλανή πόρτα- «τον κρατάνε», «κρατιούνται», «τους έχουν»- το ένοχο μυστικό, η δολιότητα. Τελικά τα υλικά με τα οποία μπόλιασε από τα τέλη του 19ου αιώνα ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι το σύμπαν του πρίγκιπα Μίσκιν Νικολάγιεβιτς που έχουνε και κάποιο κοινό σημείο όσον αφορά στο όνομα, αν ήμουν κάποιος Σέρβος ποδοσφαιριστής της Παναχαϊκής (γέλια).

Οπότε αυτό το υλικό με οδήγησε να γίνει πια μία πύκνωση παραστάσιμη, αυτό το προσωπικό μου ταξίδι, σε αυτό το αντίδωρο, σε αυτή την αντιδανειακή σχέση, όπου αντί να χωρέσω σε μία σκηνική αποτύπωση, σε μία σκηνική αφήγηση τις αμέτρητες σελίδες του μυθιστορήματος του Ντοστογιέφσκι προσφέρω τα δικά μου 36 χρόνια στον Φιοντόρ και σε μία ζωντανή διάλεξη σαν ένα χωριάτικό ηλίθιο TEDx το οποίο αντί να είναι 10 λεπτά να πούμε την εξυπνάδα μας και να πάμε παρακάτω, είναι μια κατάθεση ψυχής πάνω στη σκηνή που περισσότερο είναι αφορμή για γνωριμία.

Αρα είτε έχω 10 θεατές την Πέμπτη είτε έχω 110, εγώ θα πορευτώ με την ίδια διαδικασία προσωπικής σχέσης καλησπερίζοντας έναν-έναν όσους μπουν μέσα στον χώρο, και, τελικά, όπως έγινε τον χειμώνα στη Θεσσαλονίκη να μοιράζω το κινητό μου τηλέφωνο, να γινόμαστε φίλοι, να γνωριζόμαστε την επόμενη μέρα, να ξεκινούμε να συζητάμε για δράσεις γα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε από το σπίτι μας, τη γειτονιά μας και λίγο παραπέρα για να εξερευνήσουμε ποια είναι αυτά τα υλικά που δεν θα μας κάνουν να μοιρολατρούμε και να βλέπουμε βιντεάκια στο τικ τοκ από παιδιά στη Γάζα να δολοφονούνται και να λέμε «ε, και τι να κάνεις;», «ε, έχει ο Θεός», και τελικά να θέλουμε να ρίχνουμε ζάρια, που είναι και επίκαιρα καλλιτεχνικά, άρα να δούμε ότι μπορεί να υπάρχει και κάτι χωρίς κυβάκια τύχης πάνω του και ό,τι μας κάτσει.

Αρα αυτή η εσωστρέφεια μιας μοιρολατρικής παγκόσμιας πραγματικότητας που θεωρούμε οι εταιρείες στοιχηματισμού να χρηματοδοτούν τα πάντα, που θεωρούμε οκ 10 μεγιστάνες να εξουσιάζουν τα πάντα και να είμαστε όλοι μικροί ποντικοουράδες καταμερισμού των Βόλντεμορτ που δεν κάνει να πούμε τα ονόματά τα τους. Δηλαδή χωράμε σε έναν μικρό Χάρι Πότερ πόσω δε μάλλον σε έναν πελώριο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Αυτή είναι η δική μου ηλίθια πράξη και αυτό προσπαθώ να κάνω και θα συνεχίσω.

-Ο Ηλίθιος βρίσκει ηλίθιους;

Ναι, βρίσκει, διότι πιστεύω βαθιά και αυτό είναι και μανιφέστο του Ηλίθιου και είναι και διακύβευμα σκηνικής αφήγησης, ότι επί της αρχής είμαστε όλοι ικανοί και άξιοι στη συνύπαρξη. Και φέρνω το πιο απλό φαντασιακό παράδειγμα που έχω μεγαλώσει με τη «Γαλάζια Λίμνη» όταν ήμουν παιδάκι, κι ήταν αυτό το ονειρώδες αυτών των δύο πρωτόπλαστων, και φυσικά ήταν και μια δημιουργία σε μια αισθητική αποτύπωση αμιγώς Αδάμ και Εύας. Θα μπορούσε να είναι και δυο άντρες, και δυο γυναίκες, και δυο χοντροί και δυο ψηλοί και δυο λεπτές και δυο τα πάντα.

Αλλά η αρχή της δυικής συνύπαρξης, είτε καταλήξεις με τον άλλο αν ναυαγήσεις σε ένα ερημονήσι και είστε οι μοναδικοί επιζήσαντες μιας τραγωδίας, είτε βρεθείτε να κάνετε οικογένεια και παιδιά και να τρέχετε πάνω κάτω στις αμμουδιές χαρούμενοι, είτε χωρίζετε την παραλία στα δύο σαν το «Κωνσταντίνου και Ελένης» είτε βρίσκεστε μια φορά το εξάμηνο σε μια εκτονωτική μονομαχία μέχρι λιποθυμίας και μετά ο ένας κουράρει τον άλλο και το λέει συγγνώμη μπαμπά, γιατί λύνει τα υπαρξιακά του διακυβεύματα, σίγουρα πιστεύω βαθιά ότι όλοι οι άνθρωποι σε βάθος απειροστικό θα προτιμούσαμε έστω κι έναν επισκέπτη σαν να είμαστε μικροί πρίγκιπες σε έναν πλανήτη, παρά το τίποτα. Αρα εγώ θα προτιμούσα επί της αρχής μια φορά τον μήνα στην ερημική παραλία να συναντιέμαι για μία ώρα ακόμα και με έναν φρικαλέο φασίστα για τον οποίο είμαι έτοιμος να αγωνιστώ καθημερινά αν χρειαστεί στην κοινωνία που ζούμε και με τον δικό μου τρόπο προσπαθώ να καταθέτω υλικά ώστε να μην εγκαθιδρυθούν οι ιδέες του. Αρα εγώ ο ίδιος που κάνω ένα έργο για την αλληλεγγύη, τον ορθό λόγο και την αγάπη άνευ όρων, τον ριζώνω αυτό στην επί της αρχής δυνατότητα να συνομιλήσουμε όλοι με όλους.

-Και το πείραμα λειτουργεί;

Ναι, ξεκάθαρα. Το διακύβευμα είναι να αντέχουμε την οικονομία. Την κλίμακα. Δηλαδή να μην την πατήσουμε όπως οι μεγάλες ιδέες, ο –ισμός, από τον υπαρξισμό, που είπα πριν, τον καπιταλισμό, τον κομμουνισμό… Βιαζόμαστε σαν μικροί Μαρξ να τα κάνουμε όλα σε μια τεράστια κλίμακα. Κι εκεί είναι που πλήττεται και κάθε αφήγημα ορθού λόγου. «Ε, και πώς θα το κάνεις αυτό αν δεν το κάνουν 10.000.000». Μα δεν γίνεται να το κάνουν 10 εκατομμύρια επί της αρχής, αλλά αν το κάνει ένας και το κάνει πραγματικά, αυτός ο ένας είσαι εσύ, αν το κάνω κι εγώ είμαστε δύο. Δύο σημεία ορίζουν μία ευθεία άπειρων σημείων. Αρα η υπομονή να αντέξουμε ότι η αλλαγή θα επέλθει από μέσα προς τα έξω είναι για μένα το διακύβευμα. Από μέσα σου ξεκινά η αλλαγή την οποία επιζητάς. Αρα μπορούμε να γίνουμε η αλλαγή.

-Οπότε τους πατρινούς θεατές θα τους καλούσες για να…

Αυτό που λένε δεν γίνεται, αποκλείεται, δεν είναι αληθινό, ένας άνθρωπος να εννοεί ότι αυτό δεν είναι εφέ, μάρκετινγκ το έλα να γνωριστούμε στ’ αλήθεια, να γίνουμε φίλοι στ’ αλήθεια να πούμε αυτά που μας παιδεύουν στ’ αλήθεια, να κάνουμε τις εξομολογήσεις, να γελάσουμε, να κλάψουμε, το άλλο πρωί να ξυπνήσουμε και να πούμε «κοίτα να δεις, ρε, γίνεται να κοιτιόμαστε στα μάτια και να είναι λίγο λίγο πιο όμορφη η ζωή μας;» αυτό γίνεται. Γίνεται να έρθεις και να γνωρίσεις στ’ αλήθεια έναν Ηλίθιο του Ντοστογιέφσκι και πιθανώς να γίνεις κι εσύ, αν σου αρέσει.

-Τον Ντοστογιέφσκι τον έχεις φανταστεί ποτέ στο θέατρο να σε παρακολουθεί;

Ομορφο ερώτημα. Θα σου πω ότι αν ήταν ο Ντοστογιέφσκι στο θέατρο, πιστεύω, τώρα που τον φέρνω ως εικόνα, έτσι λίγο βλοσυρό και εσωστρεφή, πιθανώς κάτι να κάνει με τα χέρια του, ξες, ήταν δεινός χαρτοπαίκτης, είχε τα πάθη του κι αυτός, πολλές φορές σπουδαίοι άνθρωποι έχουν πάθη, και συνήθως από εκεί το σύστημα τους γραπώνει και τους χειρίζεται, είτε τους κάνει δολοφονία χαρακτήρα, άρα θα σου έλεγα ότι τον βλέπω σε μια γωνιά να κάθεται και κάπως να προτιμάει να μην είναι εκεί, καθώς νομίζω ότι θα είχε την αγωνία του να βιώσει την τρυφερή δική μας βαλκανική κιτσαρία της λατρείας. Και νομίζω ότι θα ήθελε να μη βιώσει τη συνάντηση. Ωστόσο, όπως με όλα τα έργα μου, άλλωστε γι’ αυτό τα κάνω, νομίζω ότι θα γούσταρε να είναι εκεί. Οπως και η Λούλα Αναγνωστάκη πέρυσι που κάναμε την «Παρέλαση», ο Ιψεν όταν ασχοληθήκαμε με το σύμπαν του «Κουκλόσπιτου» και ο Οσκαρ Γουάλιντ όταν ασχοληθήκαμε με το σύμπαν του «Ντόριαν Γκρέι».
Υπό την έννοια δηλαδή ότι αυτό που βιώνουν δεν είναι μία σκηνική αποτύπωση μιας συρραφής λόγων σε αναπαράσταση αλλά μία πρωτογενής θεατρική πραγματικότητα.

-Αλήθεια, πώς έχει επιδράσει στη ζωή σου το γεγονός ότι είσαι γιος του Μίμη Ανδρουλάκη;

Μια ευθεία απάντηση σε κάτι τέτοιο νομίζω ότι θα ήταν φύσει πλανεμένη, άρα δεν μπορώ να το γνωρίζω αυτό. Πιθανώς κάποια θραύσματα να μπορώ να συνθέσω από αυτό.

Από έξω προς τα μέσα, είναι μία συγκινητική σκληραγώγηση το να βιώνεις την αποδοχή και τη λατρευτικότητα -όταν ήμουν μικρό παιδί- του κόσμου. Αντίστοιχα, μια σκληραγώγηση που θυμάμαι, να είμαι στην α’ γυμνασίου και να μου λένε οι συμμαθητές μου «είναι κακός ο μπαμπάς σου; Γιατί του καίνε βιβλία στη Θεσσαλονίκη;». Σκληραγώγηση είναι και το λατρευτικό και το απαξιωτικό.

Από μέσα προς τα έξω, μεγαλώνοντας, είναι πολύ όμορφα να μπορώ να κάνω τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι στ’ αλήθεια και εν αντιθέσει με άλλα παιδιά που γνωρίζω προσωπικά, γιους και κόρες πολιτικών, πραγματικά να μπορώ να κοιτάω μια κοινωνία στα μάτια και να ξέρω ότι ο πατέρας μου δεν ήταν απατεώνας.

Αρα είναι δύσκολη η κληρονομιά όταν νέα παιδιά είτε είναι καλλιτέχνες είτε είναι οι ίδιοι πολιτικοί και εμένα το έργο μου είναι πολιτικό και θα συνεχίσω να είναι πολιτικό έξω από μορφώματα τα οποία δεν με εκφράζουν, προτιμώ να δημιουργούμε όλοι οι άνθρωποι αυτά που μας λειτουργούν, αντί να προσπαθούμε να στουμπώσουμε εκεί που δεν χωρούν οι ιδέες μας τις ανάγκες μας, μέχρι να μπορέσουμε να συναντηθούν πράγματι οι ιδέες και οι ανάγκες και το θεωρώ πολύ εφικτό. Εδώ συναντιούνται οι έρωτές μας που είναι το μέγιστο, δεν μπορούν να συναντηθούν οι ιδέες; Αρα θα σου πω ότι είναι πολύ όμορφο το ότι έχω μεγαλώσει σε ένα σπίτι, το έχω πει και σε συνεντεύξεις μου στο παρελθόν, με πραγματική ελευθερία δομικά, όχι στα αφηγήματα. Ελευθερία δεν είναι να διαβάζεις Μπακούνιν και Μαγιακόφσκι. Ελευθερία είναι να μπορείς άμα θέλεις να μη διαβάσεις τίποτα από αυτά και να κάνεις μουτζούρες πάνω στα χαρτιά και να μην πειράζει επειδή χάλασες την καλή σημείωση του πατέρα σου. Αρα η ελευθερία είναι η δομική συνάντηση με τη δημιουργία της προσωπικής μας ηθικής. Οχι με την επίταξη. Συνεπώς είναι πολύ όμορφο το ότι το έχω ζήσει αυτό.

Ίνφο

Δραματουργία-σκηνοθεσία: Νικόλας Ανδρουλάκης
Για το έργο αυτό βοήθησαν αληθινά όλοι οι συνεργάτες κι οι συνοδοιπόροι της ζωής του Ηλίθιου.
Την παράσταση την ερμηνεύουμε ήδη όλοι μαζί.
Παραγωγή: Ντουέντε.
Φωτογραφίες: Μηνάς Τσιτσής.

Πληροφορίες
Θέατρο Λιθογραφείον
Μαιζώνος 172Β Πάτρα
Παραστάσεις: 4, 18, 25 Απριλίου, ώρα 21:00
Τηλ. επικοινωνίας: 2610 328394
Εισιτήρια: 17 ευρώ (κανονικό), 12 ευρώ (μειωμένο)
*το μειωμένο ισχύει για όλους όσους το έχουν ανάγκη

Προπώληση: more.com

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News