Δεν ανέστης Τσάρλι

Ο διευθυντής σύνταξης της “Π” Κωνσταντίνος Μάγνης γράφει…

Ανοίγεις την αθηναϊκή εφημερίδα, φτάνεις στα πολιτιστικά, και εκεί βλέπεις: Πέθανε ο Τσάρλι Γουότς. Πέθανε ο Ανέστης Βλάχος. Πέθανε ένας γάλλος φιλόσοφος. Πέθανε ο φωτορεπόρτερ Κανελλόπουλος. Και ένα αφιέρωμα σε ένα σπουδαίο άλμπουμ του Πολ Σάιμον με τη συμπλήρωση 35 χρόνων από τότε που ηχογραφήθηκε. Άλλες ειδήσεις δεν χωράνε. Οι εφημερίδες δεν αντέχουν τις πολυσέλιδες εκδόσεις. Το διαδίκτυο είναι άυλο και χωράει τα πάντα, εξ ου και μας κάνει τον έξυπνο. Ο θάνατος προηγείται του ενεστώτος χρόνου: Οι άνθρωποι που φεύγουν έχουν διαγράψει σημαντικές πορείες, με τις οποίες ασφαλώς θα ασχοληθείς είτε ιν μεμόριαμ είτε επειδή το απαιτεί το κοινό. Αλλά δεν παύει να είναι ο ενεστώς η ατμομηχανή στον πολιτισμό και σε όλα. Ο Τσάρλι Γουότς υπήρξε ασφαλώς κολοσσιαία μορφή της ροκ, ο άνθρωπος που- όπως οι τζαζίστες που τον είχαν επηρεάσει- δίδαξε ότι μπορείς να παίζεις εξαιρετικά ντραμς μη προσπαθώντας να κάνεις καθόλου εντύπωση. Ολοι μνημονεύουμε τους ντράμερ που του έδιναν και καταλάβαινε, αλλά ο Γουότς ήταν εκείνος που άλειφε το βούτυρο γλυκά και στρωτά για να βάλουν οι άλλοι τη μαρμελάδα και το μέλι. Όμως η φράση «το ροκ εν ρολ δεν θα είναι πια το ίδιο», ήταν μια χαριτωμένη αστοχία . Ο Γουότς και οι Στόουνς μπορεί να έκαναν πεισματικά (και αποτελεσματικά) πολλές ζωντανές εμφανίσεις πανηγυρίζοντας την ανθεκτικότητά τους, αλλά το ροκ εν ρολ και γενικότερα η μουσική έχουν προχωρήσει μίλια μακριά τις τελευταίες δεκαετίες. Αλίμονο εάν η μουσική και η νεολαία περίμεναν από έναν 80άρη να τους ορίσει και να τους προχωρήσει τα ακούσματα. Αλλά συμβαίνει πράγματι η εποχή μας να μην αναδεικνύει εμβληματικές μορφές, θεότητες και είδωλα όπως συνέβαινε το ’60 και το ’70, ίσως επειδή η μουσική τότε ήταν το σύμβολο μιας πολιτιστικής, κοινωνικής, σεξουαλικής επανάστασης. Η νεολαία της μεταπολεμικής εποχής ήθελε να πει στην προηγούμενη γενιά ότι η επιβίωση, η προκοπή και η νοικοκυροσύνη δεν της ήταν αρκετά, και μάλιστα σε ένα ψυχροπολεμικό πλαίσιο που θεμελιωνόταν στην ιδέα ότι έχουμε και ατομικές βόμβες άμα λάχει, αλλά επειδή έχουν και οι άλλοι προσέχετε τι λέτε και τι πιστεύετε: Μάλλον το προσέχουμε εμείς για σας, χωροφυλακίστικα. Οι νέοι είχαν ανάγκη για ρήξη και ανασύνθεση των δομών σε όλα τα επίπεδα. Ο ίδιος ο Γουότς, βέβαια, όπως και οι Στόουνς συνολικά, είχαν απλά την ανάγκη να παίξουν μουσική και να ζήσουν τη ζωή τους. Διαβάσαμε πριν μερικά χρόνια την αυτοβιογραφία του Κιθ Ρίτσαρντς. Εκατοντάδες σελίδες χωρίς τίποτα το βαθυστόχαστο. Αλλά ήταν ο καθρέφτης της σκέψης ενός νευρώδους, έξυπνου και δαιμόνιου ανθρώπου. Αν το καλοστοχαστείς, αυτό ήταν το βαθυστόχαστο. Ο άνθρωπος που μπορεί να φάει μια εβδομάδα για να πειραματιστεί πάνω σε ένα ακόρντο, χωρίς να τον ενδιαφέρει αν υπάρχει μετά θάνατον ζωή, γιατί εύρισκε επί γης ζωή στο καινούργιο ακόρντο και αν δεν το αποκωδικοποιούσε αυτό, να πάει να πνιγεί ο κάθε Πλάτωνας.
Τον κακό και βάναυσο στο σινεμά έπαιξαν πάρα πολλοί Ελληνες ηθοποιοί, οι περισσότεροι πολύ καλά. Αλλά έχουμε μείνει στον Ανέστη Βλάχο, τον Αρτέμη Μάτσα, τον Δήμο Σταρένιο, και σε κάποιες ταινίες τον Σπύρο Καλογήρου. Η εξήγηση είναι ότι έπαψαν έκτοτε οι παραγωγές που σημάδεψαν την ελληνική ζωή και τη συνείδηση της μάζας. Επιπλέον, το σινεμά της εποχής εκείνης ήταν βουτηγμένο σε μια φροϋδικών προδιαγραφών υπεραπλούστευση. Ο καλός ήταν άγιος, ο κακός ήταν δαιμονικός και ανάμεσά τους ήταν το κορίτσι. Η υπεραπλούστευση αυτή συναντούσε το βασικό αφήγημα της εποχής: Η ζωή ήταν σκληρή για τους ταπεινούς λόγω ανισότητας του συστήματος μέσω της οποίας η άρχουσα τάξη αναπαρήγαγε τα προνόμιά της, με τη συνδρομή των ενεργούμενών της, κάποια ανθρωποειδή λυκόσκυλα. ΟΙ ταινίες αυτές γυρίζονταν πάνω στη λογική ότι το καλό θα κερδίσει και οι κακοί θα είναι στη φυλακή. Στις μέρες μας τα πράγματα έχουν μπερδευτεί καμπόσο, αλλά ήρθαν τα μνημόνια για αναστήσουν τους κακούς στα πρόσωπα της νέας κοπής ανθρωποφυλάκων, όταν κοπιάραμε το παλιό αφήγημα ως κακέκτυπο, χάρη στο οποίο κάποια πρόσωπα έκαναν πολιτική καριέρα. Σήμερα η τέχνη, ωστόσο, αντιλαμβάνεται την πολυπλοκότητα των φαινομένων και της ανθρώπινης φύσης. Δεν μας τα λέει καθαρά, όπως οι παλιές απλοϊκές ηθογραφίες, και της κρατάμε κάποια παράπονα.
Ο ίδιος ο Βλάχος αγαπήθηκε γιατί με τους ρόλους του επέτρεψε να αναβλύσει το αγνό μας συναίσθημα. Ηταν τόσο πολύ κακός που σου ερχόταν να τον φιλήσεις, καθώς η κακία του σε λύτρωνε. Ο Ιησούς συγχωρεί τον Ιούδα του και πίνουν μαζί το κρασί που έμεινε από τον Μυστικό Δείπνο. Ευτυχώς που Δείπνος όταν τόσο Μυστικός που είχε μείνει όλο το κρασί απείραχτο και είχαν τόσα πολλά να πουν οι δυο τους ιδιαίτερα μόλις κατάλαβαν το ρόλινγκ στόουν τι υπαινικτικό σήμαινε.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ