Κατάθλιψη και άγχος η νέα πανδημία

Η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές αυξήθηκαν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 28% επισημαίνει ο καθηγητής Ψυχιατρικής Φίλιππος Γουρζής. Αυτό απαιτεί την προετοιμασία του συστήματος υγείας για να αντιμετωπίσει την πανδημία των ψυχικών ασθενειών που έρχεται.

κατάθλιψη

Την έλλειψη κατάλληλων δομών για τη φροντίδα των ψυχικά πασχόντων επαναφέρει στο προσκήνιο η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας. Η Πάτρα έχασε τους τελευταίους μήνες πέντε ανθρώπους που αν και η κατάστασή τους απασχολούσε τους πάντες κανείς δεν έπραξε το δέον ώστε να σωθούν. Βρέθηκαν νεκροί στα σπίτια τους σε πλήρη εγκατάλειψη.

Και τα πέντε δράματα συζητήθηκαν πανελληνίως αλλά μέτρα δεν ελήφθησαν. Σήμερα βρίσκονται στη λίστα αναμονής 100 συμπολίτες με ψυχιατρικά προβλήματα, που ζουν μόνοι τους και έχουν επείγουσα ανάγκη ένταξης σε κάποια δομή. Αν αυτό δεν συμβεί άμεσα τότε θα προστεθούν στον παραπάνω κατάλογο.

ΤΟ ΧΘΕΣΙΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Χθες συγκλόνισε το Πανελλήνιο η υπόθεση για την απάνθρωπη μεταχείριση ενός 55χρονου με ψυχολογικά προβλήματα, στον οικισμό του Αλιβερίου στον Βόλο. Οι γονείς του τον είχαν δεμένο στην αυλή με αλυσίδα 15 μέτρων, ζούσε σε μια παράγκα και έκανε την ανάγκη του σε εξωτερική τουαλέτα.

Και αυτή η υπόθεση συνδέεται με το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης δομών για ψυχικά ασθενείς όπως ήρθε στο φως της δημοσιότητας στο Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Βόλου, όπου κάθισαν στο εδώλιο οι ηλικιωμένοι γονείς του 55χρονου, κατηγορούμενοι για παράνομη κατακράτηση.

Οι γονείς υποστήριξαν ότι τον είχαν δεμένο στην αυλή γιατί ήταν επιθετικός και δήλωσαν ότι φοβόντουσαν μην κάνει κακό σε άλλους ανθρώπους. Οι δικαστές με έκπληξη άκουγαν τις συνθήκες που ζει ο άνδρας και καταδίκασε τους γονείς του θύματος 75 και 79 χρονών σε φυλάκιση 3 ετών με αναστολή και χρηματική ποινή 300 ημερησίων μονάδων, που αν δεν πληρώσουν θα εκτίσουν επιπλέον ποινή 10 μηνών. Ο πρόεδρος του Δικαστηρίου κάλεσε τους κατηγορούμενους να βρουν λύση, καθώς το παιδί τους δεν είναι ζώο για να διαβιεί δεμένο με μια αλυσίδα και τους κάλεσε να απευθυνθούν στον εισαγγελέα.

Μετά την καταδικαστική απόφαση, οι γονείς του άνδρα κατέθεσαν αίτημα στην Εισαγγελία για ακούσια νοσηλεία, ενώ κινήθηκε και η διαδικασία της δικαστικής συμπαράστασης, στο πλαίσιο της οποίας θα γίνει έρευνα από τις κοινωνικές υπηρεσίες για τις συνθήκες διαβίωσης του 55χρονου.
Την έλλειψη αυτή αναδεικνύουν μιλώντας στην «ΠτΚ» ο καθηγητής και διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του ΠΓΝΠ, Φίλιππος Γουρζής, η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία, Κατερίνα Νομίδου και η πρόεδρος του ΣΟΨΥ Πάτρας Χριστίνα Μπίκου.

Φίλιππος Γουρζής: Το σύστημα πρέπει να προετοιμαστεί

«Η τρέχουσα πανδημία έχει επιδεινώσει σοβαρά όλες τις ανισότητες λόγω των υγειονομικών, οικονομικών συνεπειών που έχει προκαλέσει και ιδιαίτερα και ιδιαίτερα στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού έχει επαυξήσει τις ψυχολογικές επιπτώσεις. Ειδικά στη χώρα μας η πανδημία ήρθε μετά από μία οικονομική κρίση και επιδείνωσε περαιτέρω τα πράγματα» επισημαίνει ο καθηγητής, Φίλιππος Γουρζής που χρόνια δίνει μάχη, ως διευθυντής της Ψυχιατρικής Κλινικής του ΠΓΝΠ να διαμορφώσεις τις δέουσες συνθήκες νοσηλείας για τους πάσχοντες της περιοχής μας.
Ο ίδιος μας παρουσίασε τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που έγινε σε 204 χώρες και η οποία έδειξε ότι η πανδημία αύξησε τα περιστατικά κατάθλιψης και άγχους κατά 25% το 2020. Της μείζονος κατάθλιψης κατά 28%, τις αγχώδης διαταραχές κατά 26%.
«Αυτό σημαίνει ότι τα συστήματα υγείας πρέπει να προετοιμαστούν γι’ αυτό που έρχεται. Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα είναι η ανάπτυξη ενός δικτύου που θα παρέχει όλες τις σύγχρονες υπηρεσίες και κυρίως θα είναι διασυνδεμένες μεταξύ τους . Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην πρωτοβάθμια περίθαλψη καθώς εκεί αντιμετωπίζεται η πληθώρα των περιστατικών. Πρέπει οι υπηρεσίες να είναι εύκολα προσβάσιμες σε όλους. Οι υφιστάμενες κοινωνικές δομές πρέπει να ενισχυθούν (Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ιατροπαιδαγωγικά, κ.ά.). Επείγουσα είναι η δημιουργία νέων δομών έγκαιρης παρέμβασης στην ψύχωση, κάτι που ήδη έχει ανακοινωθεί, και φυσικά η δημιουργία νέων κοινωνικών δομών».
Ο κ. Γουρζής επισημαίνει ότι από τον σχεδιασμό δεν θα πρέπει να μένουν εκτός οι πάσχοντες με χρόνιες διαταραχές. Η αποκατάστασή τους απαιτεί την αύξηση των κλινών σε παλιές δομές , όπως οι ψυχιατρικές κλινικές.

Κατερίνα Νομίδου: Αναμένουμε να δούμε πράξεις, όχι λόγια

Η νομικός και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ) Κατερίνα Νομίδου, επισημαίνει ότι ο χάρτης της ψυχικής υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), για το 2020, «απεικονίζει μια απογοητευτική παγκόσμια αποτυχία παροχής στα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας των υπηρεσιών που χρειάζονται σε μια περίοδο μάλιστα που η πανδημία του covid-19 αναδεικνύει την ολοένα και αυξανόμενη ανάγκη για υποστηρικτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας» και προσθέτει:
«Παρά το γεγονός ότι η συστηματική αποκέντρωση της φροντίδας ψυχικής υγείας στην κοινότητα συστήνεται από τον ΠΟΥ εδώ και χρόνια, μόνο το 25% των χωρών πληρούν όλα τα κριτήρια για ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Τα ψυχιατρεία και οι ιδρυματικού τύπου δομές συνεχίζουν να λαμβάνουν περισσότερα κονδύλια απ’ ότι τα γενικά νοσοκομεία και τα κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας».
Εστιάζοντας στη χώρα μας υπογραμμίζει:
«Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές, οι οικογένειές τους και οι οργανώσεις τους αναμένουν από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να συντονίσει τα επιτελεία του για τα εξής:
@ Καθιέρωση μηχανισμών υποστηριζόμενης λήψης αποφάσεων που θα επιτρέπουν στα άτομα με ψυχικές διαταραχές να δηλώνουν εκ των προτέρων τις επιθυμίες και προτιμήσεις τους για την περίπτωση που θα βιώσουν κάποια κρίση.
@ Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών κατ’οίκον και στην κοινότητα για τους οικογενειακούς φροντιστές παιδιών και ενηλίκων με ψυχικές διαταραχές.
@ Σχεδιασμό και παροχή υπηρεσιών από κοινού με άτομα με ψυχικές διαταραχές, τους οικογενειακούς φροντιστές τους και τις οργανώσεις τους.
@ Βελτίωση και αύξηση της απασχόλησης και της διατήρησης των θέσεων εργασίας ατόμων με ψυχικές διαταραχές.
Αναμένουμε να δούμε δράσεις, όχι λόγια. Εφαρμογή, όχι πολιτικές υποσχέσεις».

Χριστίνα Μπίκου: Η πανδημία έσπειρε κατάθλιψη

«Το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει είναι η έλλειψη μονάδων προστατευμένης διαβίωσης. Αυτή τη στιγμή στην περιοχή μας έχουμε λίστα αναμονής 100 ατόμων. Είναι άνθρωποι που τους βλέπουμε στην καθημερινότητά μας και μας απασχολεί η συμπεριφορά τους. Είδατε πόσους χάσαμε τους τελευταίους μήνες επειδή δεν υπήρχαν κατάλληλες δομές για τη φροντίδα τους «επισημαίνει η πρόεδρος του ΣΟΨΥ Πάτρας, Χριστίνα Μπίκου.
Η ίδια υπογραμμίζει ότι «έντονο είναι και το πρόβλημα της συνοσηρότητας δηλαδή της εξάρτησης από ουσίες, ή αλκοόλ ή τζόγο. Ζητάμε για τα άτομα αυτά να δημιουργηθούν δύο νοσοκομειακές μονάδες θεραπείας σε δύο πόλεις της Ελλάδας σε πιλοτικό επίπεδο. Εχουμε δώσει τεράστιο αγώνα το τελευταίο διάστημα. Οι οικογένειες είναι σε πλήρη απόγνωση διότι δεν έχουν τι να κάνουν με τα άτομα αυτά. Το ίδιο ισχύει και για ψυχικά πάσχοντες που έχουν παθολογικά προβλήματα, όπως καρκίνο».
Την περίοδο της πανδημίας ο ΣΟΨΥ Πάτρας πρόσφερε υπηρεσίες σε περισσότερα από 1.000 άτομα. «Οι συνάνθρωποί μας περνούν πολύ δύσκολες καταστάσεις. Η πανδημία αύξησε κατακόρυφα τις καταθλίψεις και οι αγχώδεις διαταραχές. Το κράτος πρέπει να προετοιμαστεί με κατάλληλες δομές για να αντιμετωπίσει το κύμα που έρχεται».