Με «διαβατήριο» για να βρεις σπίτι: Διίσταντα οι απόψεις για το πιστοποιητικό φερεγγυότητας ενοικιαστή
Προ των πυλών το «πιστοποιητικό καλοπληρωτή», που θα αλλάξει ριζικά τις μισθώσεις εμπορικών και στεγαστικών ακινήτων, αλλά θα επηρεάσει και κάθε ιδιωτική σύμβαση. Το μέτρο θα αποτελέσει ασπίδα για τους ιδιοκτήτες και εγγύηση για τους συνεπείς ενοικιαστές, καταγράφοντας ότι δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Δημόσιο, τράπεζες ή ΔΕΚΟ. Ωστόσο, πολλοί χαρακτηρίζουν το μέτρο ως άδικο και παρεμβατικό, εγείροντας ερωτήματα για προστασία προσωπικών δεδομένων και φόβους για αποκλεισμό πολιτών από το αγαθό της κατοικίας.
Στα σκαριά είναι το πιστοποιητικό καλοπληρωτή για ενοικίαση ακινήτου 
Σε παλιότερες εποχές ο κακοπληρωτής σε μια αγοραπωλησία ή σε μια συμφωνία ενοικίασης ήταν, αυτό που λέμε, «δακτυλοδεικτούμενος». Από την οικονομική κρίση κι έπειτα, όμως, διαμορφώθηκαν εντελώς νέες συνθήκες στην αγορά εξαιτίας των δυσκολιών που προέκυψαν σε νοικοκυριά κι επιχειρήσεις. Στο κομμάτι αυτό εμπλέκονται, πλέον, και οι ενοικιαστές ακινήτων, καθώς μια μερίδα εξ αυτών είτε… συνηθίζει να χρωστάει ενοίκια μηνών είτε, σε κάποιες περιπτώσεις, καταβάλει μόνον τη λεγόμενη εγγύηση και μετά…. Κύριος οίδε!
Ενα «αντίδοτο» σε αυτό το φαινόμενο μπορεί να αποτελέσει και το λεγόμενο «πιστοποιητικό καλοπληρωτή για ενοικίαση ακινήτου». Τι είναι αυτό ακριβώς; Μια βεβαίωση που θα επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχουν οφειλές σε Δημόσιο, τράπεζες και ΔΕΚΟ και την οποία κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο θα μπορεί να αποκτά και να τη χρησιμοποιεί για οποιαδήποτε ιδιωτική συναλλαγή.
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας «Πελοπόννησος», το πιστοποιητικό θα εκδίδεται μέσω του Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει πιλοτικά τους πρώτους μήνες του 2026. Η νέα αυτή δυνατότητα αποσκοπεί στην ενίσχυση της αξιοπιστίας των υποψήφιων ενοικιαστών και στη μείωση των επιφυλάξεων από την πλευρά των εκμισθωτών, οι οποίοι σήμερα διστάζουν λόγω της αδυναμίας να ελέγξουν τη φερεγγυότητα των ενοικιαστών.
Πάντως, μόνο και στο μόνο στο άκουσμα του συγκεκριμένου μέτρου, έχουν προκληθεί αντιδράσεις. Μια μερίδα πολιτών υποστηρίζει ότι πρόκειται για «καθαρή παραβίαση προσωπικών δεδομένων». Το επιχείρημα των παραπάνω πολιτών είναι ότι «αντίστοιχα οι ιδιοκτήτες… τι θα δίνουν;», καθώς όπως αναφέρουν «πολλοί ζητούν μεγάλα ενοίκια και αύξηση κάθε χρόνο σε σπίτια που είναι μικρά ή κακοσυντηρημένα».
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν κι εκείνοι οποίοι χαρακτηρίζουν το εν λόγω μέτρο ως «απόλυτα ωφέλιμο, επιβεβλημένο κι αναγκαίο». Οπως αναφέρουν, μάλιστα, στην ουσία το εν λόγω πιστοποιητικό ήδη εφαρμόζεται, κυρίως στις εταιρείες διαχείρισης ακινήτων, καθώς αυτές ζητούν από τον ενοικιαστή φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.
Πάντως, θα πρέπει να προσθέσουμε και την εξής παράμετρο: Το ότι κάποιος δεν έχει οφειλές τώρα, δεν σημαίνει ότι δεν θα αποκτήσει και στο μέλλον. Ή το ότι έχει ρυθμίσει την εφορία σε μια χρονική περίοδο, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να σταματήσει ξαφνικά να την πληρώνει. Οι συναλλαγές στηρίζονται στην πίστη, δηλαδή στην εμπιστοσύνη. Οπότε τι θα συμβεί για όποιον χρωστάει σε τράπεζα; Δεν θα τον θέλουν για ενοικιαστή κι αυτός θα μείνει στον δρόμο; Ή μήπως σε λυόμενο;
Πάντως, η πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί ότι το συγκεκριμένο μέτρο -αν τελικά εφαρμοστεί γιατί στην Ελλάδα πάντα μπορούν να συμβούν αναθεωρήσεις της τελευταίας στιγμής- θα είναι ένα θετικό βήμα. Το οποίο μπορεί να μην εξαλείφει απόλυτα τις πιθανότητες να πέσει κάποιος επάνω σε έναν κακοπληρωτή, αλλά σίγουρα τις μειώνει σε σημαντικό βαθμό.
Κυριάκη Αθανασιάδη: «Προστατεύει τις συναλλαγές»
«Ενα πιστοποιητικό ιδιωτικού χρέους δεν έχει σχέση μόνο με τις μισθώσεις ακινήτων, αλλά με τη γενικότερη φερεγγυότητα ενός πολίτη» σχολίασε η πρόεδρος της Ενωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Νομού Αχαΐας Κυριάκη Αθανασιάδη.
«Με την εν λόγω βεβαίωση, ένας ιδιοκτήτης θα μπορεί να ζητήσει και να διαπιστώσει τη φερεγγυότητα ενός εκμισθωμένου. Το εν λόγω πιστοποιητικό θα χρησιμοποιείται στις αγοραπωλησίες, σε ιδιωτικά δάνεια κ.λπ. Θα είναι στο χέρι του κάθε ιδιοκτήτη να το ζητήσει, δεν θα είναι υποχρεωτικό. Επίσης κανείς δεν θα λαμβάνει προσωπικά δεδομένα από κάποια πλατφόρμα.
Το πιστοποιητικό απλά προστατεύει τις συναλλαγές από αφερέγγυους συναλλασσόμενους. Θυμίζω ότι υπάρχουν ενοικιαστές που πληρώνουν μόνο την εγγύηση και μετά δεν ξαναπληρώνουν. Ας μη δίνουμε διαστάσεις σε ένα απλό ζήτημα».
Ανδρέας Κότσιφας: «Εναρμονισμένο με το Σύνταγμα»
«Πέρα από ορισμένα προφανή οφέλη, που δύναται να έχει η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, κυρίως για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που επιθυμούν να εκμισθώσουν τα ακίνητα τους σε αξιόχρεα πρόσωπα, δίχως τον κίνδυνο να ζημιωθούν από ανυπόληπτους μισθωτές, είμαι υποχρεωμένος, να σταθώ με ευαισθησία και σε πιθανές αρνητικές πλευρές, που συνεπάγεται η έκδοση ενός τέτοιου πιστοποιητικού» δήλωσε ο δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω Ανδρέας Κότσιφας.
«Είναι αναμφίλεκτο ότι πρέπει να διασφαλισθούν τα δικαιώματα των συναλλασσομένων εκατέρωθεν, πάντοτε, όμως, με μέτρο, με αίσθημα ισορροπίας και μετροέπειας, επί τη βάσει της λειτουργικής εξυπηρετήσεως των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, κατά τρόπο εναρμονισμένο με το Σύνταγμα και την κειμένη νομοθεσία, εις τρόπον ώστε να θεραπεύονται τα υφιστάμενα προβλήματα, αντί να δημιουργούνται πρόσθετα, πολλαπλάσια και ανήκεστα».
Σοφία Λοτσάρη: «Θυμίζει άλλες εποχές…»
Κατηγορηματικά απέναντι στο πιστοποιητικό φερεγγυότητας των ενοικιαστών δηλώνει η μεσίτρια Σοφία Λοτσάρη. «Αυτό το πιστοποιητικό, εμένα προσωπικά μου φέρνει στο μυαλό ένα άλλο πιστοποιητικό από άλλες, σκοτεινές εποχές που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, το λεγόμενο πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.
Αν τελικά εφαρμοστεί κάτι τέτοιο, θεωρώ ότι θα βάλει τους ανθρώπους να ταλαιπωρηθούν, για να μην πω να τσακωθούν μεταξύ τους. Γι’ αυτόν τον λόγο πιστεύω τελικά ότι δεν θα προχωρήσει.
Οι αρμόδιοι θα το ανακαλέσουν, όπως θυμίζω ότι ανακάλεσαν πριν από λίγο καιρό και το περίφημο σχέδιο των οικισμών. Δυστυχώς, για όλους εμάς στον μεσιτικό χώρο και στον χώρο ενοικίασης ακινήτων, η χαρτούρα που χρειάζεται είναι ήδη αυξημένη. Γιατί θέλουν να μας φορτώσουν κι άλλη;».
Γιώργος Βαγενάς: «Δεν το θέλουν και οι ιδιοκτήτες»
«Το ζήτημα δεν έχει μπει καν σε δημόσια διαβούλευση. Γι΄ αυτόν τον λόγο, ας κρατήσουμε για την ώρα μικρό καλάθι. Ισως στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης να έχουμε μια καλύτερη εικόνα».
Αυτό δήλωσε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Πελοποννήσου, Νοτιοδυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων, Γιώργος Βαγενάς, ο οποίος έκανε κι ένα δικό του σχόλιο: «Με βάση την εικόνα που έχουμε μέχρι στιγμής, το εν λόγω σχέδιο δεν το θέλουν ούτε οι ενοικιαστές, ούτε και οι ιδιοκτήτες, γιατί με αυτό το πιστοποιητικό θα μειωθούν αυτόματα και οι ενοικιαστές.
Θα δούμε αν θα μπουν κάποιες δικλίδες ασφαλείας και ποιες ακριβώς θα είναι αυτές. Σε κάθε περίπτωση, θα υπάρχει θέμα με αυτό το μέτρο. Την άλλη εβδομάδα θα έχουμε καλύτερη εικόνα».
Παρατηρήσεις για τα μειονεκτήματα του μέτρου
Από τον Ανδρέα Κότσιφα λάβαμε και κάποιες ακόμη πιο εξειδικευμένες παρατηρήσεις ως προς τα μειονεκτήματα του συγκεκριμένου πιστοποιητικού:
– Γιατί να θεωρηθεί κακοπληρωτής, φερ’ ειπείν, ένας μισθωτής, ο οποίος δεν καταβάλλει το μίσθωμα για νόμιμο και βάσιμο λόγο, π.χ., για πραγματικό ή νομικό ελάττωμα του μισθίου, για άσκηση νομίμου δικαιώματός του έναντι του εκμισθωτού, ή προς συμψηφισμό με άλλες, δικές του αξιώσεις κατά του εκμισθωτού; Πώς, άλλωστε, θα καταγράφεται και θα προσδιορίζεται στο πιστοποιητικό η ενάσκηση νόμιμου δικαιώματος του φερομένου ως υπόχρεου σε πληρωμή μισθωτού, δίχως αυτός να στιγματίζεται μελλοντικώς;
– Πώς θα αποφευχθεί το ενδεχόμενο μιας τυχόν εκδικητικής και κακόβουλης συμπεριφοράς του εκμισθωτού κατά του προηγούμενου μισθωτού του, εάν υπήρξαν οποιεσδήποτε διαφορές μεταξύ τους; Πώς θα αποκλείσουμε το ενδεχόμενο ο εκμισθωτής, ή οποιοσδήποτε άλλος ιδιώτης δανειστής, να χειραγωγήσει την καταχώρηση κατά πώς βούλεται, εμφανίζοντας ως κακοπληρωτή κάποιον φερόμενο ως οφειλέτη του, μόνον εκ λόγων εκδικήσεως ή, απλώς, επιδιώκοντας τον περιορισμό ή και αποκλεισμό του από τις συναλλαγές;
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
