Ο Γιώργος Καραμπελιάς αναλύει στην «Π»: «Ο Σημίτης μάς οδήγησε στα μνημόνια»
Με αφορμή το νέο του βιβλίο για τον «Ατελέσφορο Εκσυγχρονισμό», ο Γιώργος Καραμπελιάς αναλύει στην «Π» την περίοδο 1996-2004
Μέσα από το νέο του βιβλίο με τίτλο «Ατελέσφορος εκσυγχρονισμός, ο Κώστας Σημίτης και η εποχή του», ο Γιώργος Καραμπελιάς προβαίνει σε μια αυστηρά αρνητική αποτίμηση της περιόδου διακυβέρνησης του αείμνηστου πρωθυπουργού, υποστηρίζοντας ότι το οικονομικό μοντέλο που υιοθετήθηκε, βασισμένο σε μια «επίπλαστη ευμάρεια», οδήγησε άμεσα στην κρίση των μνημονίων.
Μιλώντας στην «Π» και με αφορμή το νέο του πόνημα, ο γνωστός συγγραφέας, ιστορικός και πολιτικός αναλυτής, ασκεί κριτική στην εξωτερική πολιτική έναντι της Τουρκίας, χαρακτηρίζοντάς την ως μια στρατηγική «εξευμενισμού» και «επαναλαμβανόμενων υποχωρήσεων».
Σε ιδεολογικό επίπεδο, ο εκσυγχρονισμός του Σημίτη παρουσιάζεται ως μια προσπάθεια ένταξης στην Ευρώπη μέσω της εξάλειψης της ελληνικής ιδιαιτερότητας, προωθώντας έναν «εθνομηδενισμό».
Παράλληλα, ο κ. Καραμπελιάς εξετάζει τον παραλληλισμό που επιχειρεί ο συγγραφέας μεταξύ του εκσυγχρονισμού του Σημίτη και του μεταρρυθμισμού του Κυριάκου Μητσοτάκη, εντοπίζοντας ιδεολογικές ομοιότητες, αλλά και ουσιαστικές διαφορές που πηγάζουν από το διαφορετικό πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο.
Ο κ. Καραμπελιάς τοποθετεί την άνοδο του Κώστα Σημίτη στην εξουσία ως αποτέλεσμα της αποτυχίας του προηγούμενου κυβερνητικού μοντέλου του Ανδρέα Παπανδρέου, το οποίο είχε πληγεί τόσο από σκάνδαλα όσο και από μια «εντελώς αρνητική» διαχείριση της οικονομίας. Η κεντρική θέση του είναι ότι ο απολογισμός της διακυβέρνησης Σημίτη υπήρξε τελικά αρνητικός.
ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Η οικονομική πολιτική της περιόδου χαρακτηρίζεται ως θεμελιωμένη σε ένα παρασιτικό παραγωγικό μοντέλο, με τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
• Παραγωγική υστέρηση: Οι εξαγωγές έφτασαν να αντιστοιχούν στο ένα τρίτο των εισαγωγών, ενώ η χώρα κατέστη ελλειμματική ακόμη και στην αγροτική παραγωγή.
• Πλασματικός πλουτισμός: Επικράτησε μια λογική πλουτισμού χωρίς πραγματική παραγωγική βάση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την κρίση του Χρηματιστηρίου, για την οποία ο συγγραφέας επιρρίπτει ευθύνη στον Κ. Σημίτη.
• Επίπλαστη ευμάρεια: Η περίοδος χαρακτηρίστηκε από μια τεχνητή ευημερία. Οπως ανέφερε ο φιλόσοφος Παναγιώτης Κονδύλης, ήταν η εποχή «που οι τσιπούρες προσγειώνονταν στο τραπέζι σου». Μέχρι το 2008, η Ελλάδα είχε φτάσει να έχει κατά κεφαλήν κατανάλωση υψηλότερη από την Ιταλία!
• Δανεισμός: Η περίοδος Σημίτη ακολούθησε το προηγούμενο μοντέλο του Ανδρέα Παπανδρέου, το οποίο δημιουργούσε κοινωνικό κράτος με δανεικά. Η Ελλάδα, που το 1980 είχε χρέος περίπου 25% του ΑΕΠ, έφτασε πολύ σύντομα στο 100%-110%. Ο Σημίτης εμφανίστηκε ως ο άνθρωπος που θα «θεράπευε» αυτές τις αρνητικές εξελίξεις ενόψει της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του κοινού νομίσματος.
• Ρόλος της Μετανάστευσης: Το μοντέλο αυτό στηρίχθηκε στην είσοδο περίπου 700.000 μεταναστών, κυρίως από την Αλβανία, οι οποίοι εργάζονταν στη «μαύρη» οικονομία.
ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗ ΚΡΙΣΗ
Ο Γιώργος Καραμπελιάς συνδέει απολύτως το οικονομικό μοντέλο που κυριάρχησε επί Σημίτη με την πρόκληση της μνημονιακής κρίσης.
• Αιτία της κρίσης: Το παραγωγικό μοντέλο της περιόδου Σημίτη είχε παρασιτικά χαρακτηριστικά. Αυτό οδήγησε σε μία επίπλαστη ευμάρεια, καθώς οι εξαγωγές έφτασαν να είναι το ένα τρίτο των εισαγωγών και η χώρα έγινε ελλειμματική ακόμη και στην αγροτική παραγωγή.
• Χρέος: Η περίοδος του Σημίτη ήταν συνέχεια της προηγούμενης διακυβέρνησης, όπου το χρέος αυξανόταν ραγδαία.
• Χρονολόγηση: Ολο αυτό το μοντέλο κυριάρχησε από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι το 2010.
• Συνέπεια: Οι παρασιτικές συνέπειες αυτού του μοντέλου οδήγησαν στη μνημονιακή κρίση.
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑ
Η ανάλυση της εξωτερικής πολιτικής της περιόδου Σημίτη είναι εξίσου αρνητική, εστιάζοντας στη στάση έναντι της Τουρκίας.
• Λογική Εξευμενισμού: Η στρατηγική που ακολουθήθηκε περιγράφεται ως μια «σειρά από αλλεπάλληλες υποχωρήσεις έναντι της Τουρκίας».
• Στόχος της «Εξημέρωσης»: Η κεντρική ιδέα ήταν η «εξημέρωση» της Τουρκίας μέσω της ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ως ένας τρόπος να επιτευχθεί ηρεμία.
• Παραγνώριση των Δομικών Χαρακτηριστικών: Σύμφωνα με τον κ. Καραμπελιά, αυτή η πολιτική δεν λάμβανε υπόψη ότι «ο επεκτατισμός της Τουρκίας και οι διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας είναι δομικά χαρακτηριστικά τα οποία δεν εξαρτώνται από το ποιος κυβερνάει στην Τουρκία».
ΣΗΜΙΤΗΣ ΚΑΙ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ
Ο συγγραφέας προχωρά σε μια σύγκριση μεταξύ του «εκσυγχρονισμού» του Σημίτη και του «μεταρρυθμισμού» του Κυριάκου Μητσοτάκη, εντοπίζοντας τόσο συγκλίσεις όσο και αποκλίσεις.
Ιδεολογικές Συγκλίσεις
• Αντιλαϊκιστική λογική: Και οι δύο πολιτικές προσεγγίσεις φαίνεται να μοιράζονται κοινές θέσεις που εντάσσονται σε μια «αντιλαϊκιστική» λογική.
• Ευρωπαϊκότητα έναντι Ελληνικότητας: Η κεντρική ιδεολογική ομοιότητα είναι η προσπάθεια για την είσοδο στην Ευρώπη «εξαλείφοντας τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Ελλάδας». Αυτό εκφράζεται ως μια αντίληψη που «αντιπαραθέτει την Ελληνικότητα με την Ευρωπαϊκότητα». Αυτή η ιδεολογία, σύμφωνα με τον συγγραφέα, συναντάται και σε στελέχη της Νέας Δημοκρατίας που προέρχονται από την Αριστερά ή το «Σημιτικό ΠΑΣΟΚ».
Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ
Ο κ. Καραμπελιάς υποστηρίζει ότι η ιδεολογία που αντιπαραθέτει την εθνική ταυτότητα με τον διεθνισμό, οδηγώντας στον «εθνομηδενισμό», αποτελεί κληρονομιά της περιόδου Σημίτη και της Αριστεράς. Σήμερα, η Ελλάδα αντιμετωπίζει υπαρξιακές προκλήσεις:
• Δημογραφικό: Το δημογραφικό πρόβλημα θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της χώρας.
• Ισορροπία Δυνάμεων: Η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων με την Τουρκία.
• Οικονομική Κρίση: Οι συνέπειες της κρίσης, που περιγράφεται ως «πολεμικών διαστάσεων» (απώλεια 25% του ΑΕΠ και 35% του εισοδήματος των πολιτών).
Η απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις, σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι η διαμόρφωση ενός νέου οράματος:
• «Ελληνική Ευρωπαϊκότητα»: Η Ελλάδα πρέπει να πορευτεί με την Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα να προσφέρει τη δική της ισχυρή ταυτότητα ως ένα «ζωντανό στοιχείο» εντός της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Δεν πρέπει να είναι ο «φτωχός συγγενής» που εγκαταλείπει την ταυτότητά του για να γίνει Ευρωπαίος.
• Σύνθεση και Οραμα: Είναι αναγκαίο ένα όραμα που «να συνδέει την ελληνική ταυτότητα σε όλη τη διαχρονία με την Ευρώπη».
• Πρόκληση: Η επίτευξη αυτού του στόχου είναι δύσκολη, καθώς και η ίδια η Ευρώπη, κατά τον συγγραφέα, βρίσκεται σε παρακμή.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
