Οι αλλαγές που έρχονται σε συντάξεις και εισφορές
Του Θεόδωρου Ξούλου, Οικονομολόγος Πανεπιστημίου Πατρών – σύμβουλος Ασφαλιστικών, Εργατικών, Συνταξιοδοτικών θεμάτων.
Σημαντικές αλλαγές σε συντάξεις, επιδόματα και εισφορές φέρνει το 2023, καθώς για άλλη μια χρονιά αλλάζουν πολλά σε ολόκληρο το Ασφαλιστικό σύστημα.
– Ειδικότερα, από την 1-1-2023 και σε εφαρμογή των σχετικών διατάξεων κι ύστερα από 12 και πλέον χρόνια οι συνταξιούχοι πρόκειται να δουν αύξηση στις κύριες συντάξεις τους. Η εν λόγω αύξηση υπολογίζεται με το μέσο όρο αύξησης του ΑΕΠ σε συνδυασμό με τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους και θα είναι της τάξης του 7,75%. Την συγκεκριμένη όλοι όσοι είναι συνταξιούχοι έως 31-12-2022. Όσον αφορά τους συνταξιούχους έως τις 12-5-2016 που με τον επανυπολογισμό της σύνταξής τους λαμβάνουν μεγάλο ποσό προσωπικής διαφοράς, η αύξηση θα απορροφηθεί από την προσωπική διαφορά με αποτέλεσμα να είναι μόνο «λογιστική» και να μην φανεί σε πραγματικά χρήματα.
– Η Εθνική σύνταξη με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης θα ανέλθει στα 413,76 ευρώ από 384 ευρώ που είναι σήμερα. Η μείωση της εθνικής σύνταξης ανά έτος (χρόνος ασφάλισης κάτω των 20 ετών) θα είναι 8,28 ευρώ για κάθε έτος και θα καταλήγει στα 371,73 ευρώ για 15 έτη ασφάλισης.
– Η Ανταποδοτική Σύνταξη για όσους αποχωρήσουν το 2023 θα υπολογιστεί με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του 2022. Η εν λόγω αύξηση αφορά την ένταξη του 2022 στα έτη που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών και στη χρήση του μέσου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τον υπολογισμό της βάση εξαγωγής της Ανταποδοτικής Σύνταξης. Τούτο σημαίνει ότι η ανταποδοτική σύνταξη θα είναι προσαυξημένη περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες.
– Κατώτατο όριο σύνταξης χηρείας από τα 360 ευρώ θα ανέλθει στα 387,9 ευρώ. Το ποσό αυτό αφορά την ελάχιστη καταβολή σύνταξης για δικαιούχο που δεν εργάζεται ή δεν συνταξιοδοτείται εξ ιδίου δικαιώματος, καθώς και για τέκνα, ανεξαρτήτως αριθμού, ορφανά και από τους δύο γονείς.
– Επίδομα υπερήλικων ανασφάλιστων (67 ετών και άνω) θα διαμορφωθεί στα 388 ευρώ. Αφορά όσους έχουν ατομικό εισόδημα κάτω των 4.320 ευρώ και οικογενειακό έως 8.640. Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των ενενήντα χιλιάδων (90.000) ευρώ. Το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας (επιβατικά ΙΧ, ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της, το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ.
– Από την 1-1-2023 εναρμονίζεται και για τους αυτοαπασχολούμενους – ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ και πρώην ΕΤΑΑ το ποσοστό αναπηρίας με βάση το οποίο δικαιούνται αναπηρική σύνταξη. Έτσι πλέον μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες θα μπορούν να λάβουν αναπηρική σύνταξη με ποσοστό 50%.
– Δεκαετής παραγραφή οφειλών στον e-ΕΦΚΑ. Ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο ΕΦΚΑ για να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές μειώνεται σε 10 χρόνια, από 20 χρόνια που είναι σήμερα. Εάν η απαίτηση δεν βεβαιωθεί (αναζητηθεί) μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, παραγράφεται.
– Σε εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4670/2020 πρόκειται να αυξηθούν οι εισφορές για αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες. Η εν λόγω διάταξη προβλέπει ότι η αύξηση θα είναι ισόποση με τον πληθωρισμό, δηλαδή 9% αύξηση περίπου στις ασφαλιστικές εισφορές για τους ασφαλισμένους στον πρώην ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ – ΤΑΕ – ΤΣΑ) αλλά και για τους επιστήμονες ασφαλισμένους στο πρώην ΕΤΑΑ (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Ταμείο Νομικών). Η αύξηση θα επηρεάσει και τις 6 ασφαλιστικές κατηγορίες αντίστοιχα ενώ θα αυξηθούν και οι εισφορές για επικουρική σύνταξης και εφάπαξ.
– Με τον Ν. 4997/2022 (μίνι ασφαλιστικό) επεκτάθηκε η δυνατότητα κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε πρόωρη / μειωμένη σύνταξη και για τις περιπτώσεις των δημοσίων υπαλλήλων που συμπλήρωσαν το σχετικό όριο ηλικίας έως την 31-12-2022. Συνεπώς, από την 1-1-2023 το όριο ηλικίας για τις πρόωρες / μειωμένες συντάξεις του Δημοσίου εναρμονίζεται με το γενικό όριο ηλικίας και είναι πλέον το 62ο έτος. Θα πρέπει να τονιστεί πως όσοι κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως την 31-12-2022 μπορούν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα οποτεδήποτε στο μέλλον χωρίς να επηρεάζονται από τον ερχομό του νέου έτους.
– Επεκτείνεται σε όλους τους ένστολους το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας». Οσοι ένστολοι εξαιρούνταν από τις σχετικές προβλέψεις αποκτούν πλέον το δικαίωμα να αναγνωρίσουν έως κι επιπλέον 5 έτη ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αναλογούσες εισφορές. Μέχρι τώρα εξαιρούνταν κάποιες κατηγορίες ενστόλων από το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας» με σημαντικότερη τη διαφορετική αντιμετώπιση ασφαλισμένων προ και μετά του 2011.
– Κλείνοντας, από την 1η-1-2023 πρόκειται να αυξηθούν οι επανυπολογισμένες συντάξεις καθώς καταβάλετε η 5η δόση επανυπολογισμού μέσω του ν. 4387/2016 (Κατρούγκαλου) και η 4η δόση επανυπολογισμού του ν. 4670/2020 (Βρούτση).
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News