Πάτρα – Σκάλες Αγίου Νικολάου: Οι σκάλες έχουν τη δική τους ιστορία

Πελοπόννησος Newsroom

Τις τελευταίες ημέρες, στην επικαιρότητα είναι οι σκάλες της Αγίου Νικολάου, καθώς κάθε απόγευμα και βράδυ, νέοι μαζεύονται εκεί. Τον τελευταίο καιρό, οι σκάλες Αγίου Νικολάου, έχουν μετατραπεί στο νέο στέκι της νεολαίας, καθώς εδώ και αρκετούς μήνες τα καταστήματα εστίασης παραμένουν κλειστά.

Οι σκάλες της Αγίου Νικολάου όμως έχουν τη δική τους ιστορία καθώς πρόκειται για τις μεγαλύτερες από τις τρεις κλίμακες που συνδέουν το κάτω με το πάνω μέρος της Πάτρας. Και ποιος δεν έχει κάτσει στα σκαλιά τους, δεν έχει δει το ηλιοβασίλεμα από την κορυφή τους, δεν έχει περάσει το απόγευμά του ατενίζοντας τα πλοία που περνούν. Και ποιος δεν έχει παρακολουθήσει κάποια συναυλία ή μία κινηματογραφική προβολή σε αυτές;

Και μπορεί σήμερα να τις θεωρούμε δεδομένες όμως μέχρι το 1930 εκεί υπήρχε μια φιδωτή χωμάτινη ανηφόρα, που ξεκινούσε από τον ναό του Αγίου Νικολάου της συνοικίας Βλατερού και οδηγούσε στο δυτικό άκρο του Κάστρου της πόλης, εκεί όπου βρίσκεται ο κυκλικός προμαχώντας και αρχίζει η οδός Παπαδιαμαντοπούλου, όπως σημειώνει ο Ξενοφών Παπαευθυμίου.

Οι σκάλες της Αγίου Νικολάου διαμορφώθηκαν το 1930, επί δημαρχίας Βασιλείου Ρούφου και όπως μας λέει η μεγάλη αυτή κλίμακα αποτελεί αξιοθέατο της πόλης, ενώ από την κορυφή της μπορεί κανείς να έχει ένα πανόραμα της Πάτρας αλλά και του Πατραϊκού Κόλπου με τις απέναντι αιτωλικές ακτές.

Και μπορεί να αποτελούν σημαντικό αξιοθέατο όμως εντούτοις ακόμα και σήμερα διατηρείται αναλλοίωτος έως σήμερα ο αρχικός σκοπός της κατασκευής τους. Πρόκειται, συν τοις άλλοις, για χαρακτηριστικό δείγμα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Πάτρας.

Μεταξύ άλλων, η Χαρά Παπαδάτου – Γιαννοπούλου στο βιβλίο της «Πατρώ» σημειώνει μεταξύ άλλων για την εποχή εκείνη: «Το Σχέδιο Τζέτζου είναι πολύ σημαντικό για την ιστορία της Πάτρας μια και καταγράφει λεπτομερώς τη δομή της πόλεως από την οποία φαίνεται και η λειτουργία της. Την περίοδο αυτή ο πληθυσμός της ήταν περί τους 33.529 κατοίκους. Για τον αριθμό των κατοίκων της η πόλις φαίνεται πλήρως εξοπλισμένη όσον αφορά την διοίκηση, την παιδεία, την νοσοκομειακή περίθαλψη, τις εγκαταστάσεις κοινωνικής πρόνοιας. Και φυσικά τα πολλά βιοτεχνικά κτίρια, μέσα στον ιστό της πόλεως, δείχνουν την οικονομική της δραστηριότητα. Το Σχέδιο είναι επίσης σημαντικό διότι αντανακλά στην πόλη του 19ου αιώνα. Την πόλη την οποία δεν ολοκλήρωσε μόνον το Σχέδιο Βούλγαρη, έστω με αλλαγές, αλλά και την πόλη που αρχιτεκτονικά έδωσε ό,τι καλλίτερο έχει δώσει η πόλις αυτή μέχρι στιγμής. Η Επάνω και η Κάτω πόλις συνδέθηκαν με εντυπωσιακές κλίμακες, οι οποίες μετατρέπουν τους ομωνύμους δρόμους σε αισθητικούς άξονες που συνδέουν την παλιά Πόλη με την Ανω και το Φρούριο: Την κλίμακα στην οδό Πατρέως επί Δημάρχου Γ.Μ. Ρούφου (1873). Την μαρμάρινη κλίμακα Παντανάσσης επί δημάρχου Θ. Κανακάρη (1881), η οποία αργότερα ανακατασκευάστηκε επί δημάρχου Ν. Βέτσου το 1962. Την κλίμακα στην οδό Γεροκωστοπούλου (άλλοτε Ανεξαρτησίας), επί Δημάρχου  Δ. Πατρινού (1886). Οι κλίμακες των οδών Πατρέως και Γεροκωστοπούλου αποτυπώνονται στο Σχέδιο Τζέτζου. Προσετέθησαν οι κλίμακες Αγ. Νικολάου και Τριών Ναυάρχων προς τα Υψηλά Αλώνια επί Δημάρχου Β. Ρούφου (12935-36). Η κλίμακα Αγίου Νικολάου είναι πολύ σημαντική για την σύνδεση της Κάτω Πόλεως με την Ανω Πόλη μια και ξεκινάει από τον Φάρο του μώλου της Αγίου Νικολάου και φθάνει στο Φρούριο. Συνδέει δύο σημεία – σύμβολα του πολεοδομικού και αισθητικού ιστού της Πάτρας και συνδέει συγχρόνως δύο εποχές. Την αρχαία με την σύγχρονη».

Σε άλλο σημείο του βιβλίου της, η Χαρά Παπαδάτου – Γιαννοπούλου αναφέρει για τις σκάλες της Αγίου Νικολάου «Ξεκινώντας από το Φρούριο και ακολουθώντας τον άξονα της Αγ. Νικολάου, συναντάμε τις μνημειακού χαρακτήρα κλίμακες της Αγ. Νικολάου που κατασκευάστηκαν το 1935-36 επί δημαρχίας Β. Ρούφου, από τους μηχανικούς του Δήμου Πολύβιο Πανουτσόπουλο και Γεώργιο Βασιλόπουλο».

Οι σκάλες της Αγίου Νικολάου αποτελούν μία από τις κυριότερες τεχνητές κλίμακες από μια σειρά τέτοιων που βρίσκονται στην Πάτρα, καθώς και χαρακτηριστικό παράδειγμα της αστικής και φυσικής γεωγραφίας του ιστορικού κέντρου της πόλης, το οποίο διαιρείται στις λεγόμενες Ανω και Κάτω Πόλη, τις περιοχές δηλ. που συνδέουν οι σκάλες της οδού Αγίου Νικολάου.

Στη βάση της Κλίμακας της Αγίου Νικολάου βρίσκεται ναός αφιερωμένος στον Αγιο Νικόλαο, καθώς και παρεκκλήσι, δίπλα από αυτόν, αφιερωμένο στον Αγιο Παΐσιο τον Αγιορείτη. Η αρχική θεμελίωση του ναού του Αγίου Νικολάου ήταν ελαφρώς νοτιότερα της σημερινής, εκεί όπου βρίσκονται σήμερα οι σκάλες, αλλά, λόγω κατολίσθησης που σημειώθηκε το 1885, η θεμελίωσή του πραγματοποιήθηκε στη σημερινή του θέση.

Στην κορυφή τους βρίσκεται το δυτικό μέρος του Φρουρίου της πόλης. Οι σκάλες αποτελούν το συνδετήριο μέσο μεταξύ των οδών Αγίου Νικολάου και Παπαδιαμαντόπουλου, που επεκτείνονται προς τα βορειοδυτικά (κάτω) και νοτιοανατολικά (πάνω) αντίστοιχα.

* Ευχαριστούμε τον Ξενοφώντα Παπαευθυμίου για το φωτογραφικό υλικό.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω