Πίσω από τα ρεπορτάζ: Άνθρωποι και καθημερινότητα στους οικισμούς Ρομά
Πίσω από τα πρωτοσέλιδα για «καταυλισμούς» υπάρχουν καθημερινές ζωές, μικρές ιστορίες και ανθρώπινα πρόσωπα που σπανίως ακούγονται.
Πίσω από κάθε τίτλο για «καταυλισμό» υπάρχουν πρόσωπα. Κάποιοι σηκώνουν τα παιδιά το πρωί, κάποιοι πηγαίνουν στις δουλειές που υπάρχουν – λίγες φορές – και άλλοι απλώς προσπαθούν να περάσουν τη μέρα χωρίς να γίνουν πρωτοσέλιδο. Η δημόσια συζήτηση όμως συχνά παραλείπει αυτές τις φωνές: μένει στην εικόνα της περιπολίας, στα στατιστικά, στο σύντομο σχόλιο ενός πολιτικού. Κι έτσι χάνεται η αίσθηση της καθημερινότητας.
Όταν ακούμε ότι «θα μπουν ειδικές αστυνομικές ομάδες στους οικισμούς», η πρώτη αντίδραση πολλών είναι ανακούφιση: υπάρχει πρόβλημα ασφάλειας, κάποιοι φοβούνται, κάποιοι έχουν δίκιο να περιμένουν παρέμβαση. Η δεύτερη όμως,που δεν ακούγεται τόσο, είναι το ερώτημα για το πώς θα ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι μετά το πέρας της κάμερας και της είδησης. Η ανάγνωση που λείπει από τα ρεπορτάζ είναι η καθημερινή: πώς νιώθει μια μητέρα όταν περνάει περιπολία δίπλα στο σχολείο, πώς βλέπει ένας νέος τις ευκαιρίες του να στενεύουν.
Δεν λέω ότι η αστυνομία δεν έχει ρόλο, όποιος βιώνει κλοπές ή βία δικαιούται προστασία. Λέω ότι η προστασία δεν πρέπει να είναι μόνο παρουσία. Αν μια γειτονιά «σώζεται» με περιπολίες αλλά δεν έχει σχολείο, δεν έχει δουλειά, δεν έχει πρόσβαση σε υγεία, τότε το αποτέλεσμα είναι μάλλον προσωρινό. Η μικροεγκληματικότητα, σε πολλές περιπτώσεις, γεννιέται μέσα σε συνθήκες έλλειψης επιλογών· και αυτό δεν το αλλάζει μόνη της η περιπολία.
Το κρίσιμο, και αυτό που δεν χρειάζεται μεγάλες φωνές για να ειπωθεί, είναι ότι οι παρεμβάσεις που πετυχαίνουν έχουν πρόσωπο. Έχουν ανθρώπους που ακούν, που ξέρουν τα ονόματα, που μπαίνουν χωρίς φόβο στο ίδιο τραπέζι με τους κατοίκους. Οι αστυνομικοί που δουλεύουν καλά σε τέτοιες περιοχές δεν είναι «χαρακώματα»: είναι εκπαιδευμένοι στο να μιλούν, να εξηγούν, να ζητούν συνεργασία. Κι αυτό προϋποθέτει χρόνο, υπομονή και έναν άλλο τρόπο μέτρησης της επιτυχίας, όχι μόνο «πόσες συλλήψεις έγιναν», αλλά «πόσες καταγγελίες για κατάχρηση μειώθηκαν», «πόσα παιδιά επέστρεψαν στο σχολείο», «πόσοι έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες».
Δεν είναι ρομαντισμός να πεις ότι πρέπει να ακούσουμε πρώτα τους ανθρώπους. Είναι ρεαλισμός. Η εμπιστοσύνη δεν χτίζεται με εντολές αλλά χτίζεται με συμμετοχή. Όταν οι κάτοικοι νιώσουν ότι έχουν χώρο σε αποφάσεις για την περιοχή τους, τότε και οι απλές πρακτικές – φωτισμός δρόμων, καθαριότητα, μικρές τοπικές δουλειές – αποκτούν νόημα.
Αν τα ρεπορτάζ συνεχίσουν να δείχνουν μόνο περιπολίες και επικοινωνιακά στιγμιότυπα, θα μείνουν στην επιφάνεια. Αν το δημόσιο αφήγημα αλλάξει και βάλει στο κέντρο τις καθημερινές ανάγκες, τότε και οι λύσεις θα γίνουν πιο ανθρώπινες κι εντέλει πιο αποτελεσματικές. Κι αυτό, νομίζω, είναι το σημείο όπου πρέπει να σταθούμε: όχι για να μη γίνει τίποτα, αλλά για να γίνει κάτι που θα έχει συνέχεια.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
