Συντάξεις: Ο υπολογισμός γεννά ανασφάλεια

Ο Θεόδωρος Ξούλος είναι οικονομολόγος-σύμβουλος συνταξιοδοτικών θεμάτων

Ενα νέο οικονομικό εργαλείο, ο δείκτης μεταβολής μισθών θα καθορίζει από το 2025 το ύψος των συντάξεων, αλλά και την ετήσια αναπροσαρμογή του ύψους των εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών. Μέχρι σήμερα ο μέσος όρος των μισθολογικών αυξήσεων είχε αποκλίσεις, ανάλογα με τον φορέα (ΤτΕ, Εργάνη, ΙΟΒΕ κ.λπ.). Η ομάδα που έχει συγκροτηθεί στο υπουργείο Εργασίας αναμένεται να έχει διαμορφώσει τον δείκτη έως το τέλος της χρονιάς, αλλά δεν αποκλείεται να ζητήσει παράταση, με αποτέλεσμα ο νέος τρόπος υπολογισμού να εφαρμοστεί το 2026 αντί του 2025.

Ετσι λοιπόν όσο πλησιάζουμε προς το τέλος του χρόνου, τόσο εντείνονται οι ανησυχίες για το τι πρόκειται να αλλάξει από 1/1/2025 στις συντάξεις, τα εφάπαξ βοηθήματα κ.λπ. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ούτε είναι η πρώτη φορά που οδηγούνται πολλοί ασφαλισμένοι στη συνταξιοδότηση άρον-άρον, προκειμένου να αποφύγουν κάποιες δυσμενείς αλλαγές. Να θυμηθούμε ότι στο τέλος του 2022 πολλοί ασφαλισμένοι αποχώρησαν για σύνταξη, ακόμη και με πρόωρη, αφού υπήρχε ο φόβος ότι όσοι θα κατέθεταν τις αιτήσεις μετά την 1η Ιανουαρίου 2023 θα έπαιρναν μικρότερη σύνταξη. Ενώ, πολλοί αποχώρησαν και τα προηγούμενα χρόνια, αφού υπήρχε η διαρροή ότι μειώνεται το εφάπαξ βοήθημα.

Σύμφωνα λοιπόν με τη νομοθεσία, από το 2025 ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών θα γίνεται με τον δείκτη μεταβολής μισθών, δηλαδή με τη μέση αύξηση μισθών του συνόλου των εργαζομένων κι όχι με τον δείκτη τιμών καταναλωτή, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, όπου οι συντάξιμες αποδοχές κάθε έτους αυξάνονται κατά το ποσοστό αύξησης του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους. Αυτό σημαίνει ότι την επόμενη χρονιά οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Ουσιαστικά, εάν οι αυξήσεις στους μισθούς είναι πάνω από τον πληθωρισμό, θα προκύψουν αυξήσεις και στις συντάξεις για όσους συμπληρώνουν όλο και περισσότερα έτη ασφάλισης μετά την 1/1/2025. Αντίθετα, εάν οι αυξήσεις μισθών υπολείπονται του πληθωρισμού, οι συντάξεις θα είναι χαμηλότερες.

Ωστόσο, και στη μια και στην άλλη περίπτωση δεν υπάρχουν μεγάλες μεταβολές, αλλά οριακές τουλάχιστον για τα επόμενα 5-6 χρόνια.

Οι ασφαλισμένοι όλα τα προηγούμενα χρόνια έχουν υποστεί τόσους αιφνιδιασμούς και ανατροπές στα δικαιώματά τους, που τρέχουν γενικώς να προφθάσουν. Πολλές φορές με αυτές τις επιλογές οδηγούνται σε αποφάσεις που τελικά είναι σε βάρος τους. Την ευθύνη την έχουν τα αρμόδια υπουργεία και οι Υπηρεσίες που θα πρέπει να δίνουν σωστές, υπεύθυνες κι έγκαιρες πληροφορίες, ώστε οι ασφαλισμένοι με νηφαλιότητα και χωρίς τον φόβο των απρόσμενων αλλαγών να αποφασίζουν.

Τέλος, οποιαδήποτε αύξηση κι αν προκύψει θα πρέπει να συνδυαστεί με την αναπροσαρμογή της επί 14 χρόνια άδικης παρακράτησης της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων, καθώς η διατήρησή της αποτέλεσε και την αιτία που χιλιάδες συνταξιούχοι, ενώ είδαν αύξηση 7,75% επί των μεικτών αποδοχών τους το 2023 και 3% το 2024, στον λογαριασμό έλαβαν το 1/3 της αύξησης αυτής ή κάποιοι είδαν και μειώσεις στις καθαρές συντάξεις τους.