Το χρονογράφημα του Ντίνου Λασκαράτου: Η κατηφόρα του Σίσυφου
Ο Ντίνος Λασκαράτος αρθρογραφεί στην «Π»
Μη σας φαίνεται παράδοξος και αλλόκοτος ο τίτλος. Το παράδοξο ας το δούμε σαν ένα εργαλείο για την καλύτερη αντίληψη της πραγματικότητας. Σαν την άλλη ματιά που ίσως μας βοηθήσει να δούμε τα πράγματα κάπως πιο αντικειμενικά, γιατί εντελώς αντικειμενικά είναι αδύνατο να τα δούμε. Πολλές φορές η άλλη ματιά που μας φαίνεται παράδοξη, μας βοηθάει να καταλάβουμε ότι τα πράγματα ίσως είναι καλύτερα απ’ ότι φαίνονται και μας τρομάζουν. Ειδικά στις γιορτινές περιόδους, πολλοί βιώνουμε, άλλοι για κάποιο λόγο, άλλοι χωρίς, μια μελαγχολική διάθεση. Ας πάμε όμως παρακάτω:
Ο απολαυστικός Αμερικάνος συγγραφέας Μαρκ Τουαίν (κατά κόσμον Σάμιουελ Κλέμενς 1835-1910) είχε πει, μεταξύ πολλών, και το εξής τσιτάτο: «Είχα πολλές στενοχώριες στη ζωή μου.
Οι πιο πολλές από αυτές δεν συνέβησαν ποτέ». Τώρα βέβαια ο σημαντικός γάλλος φιλόσοφος της ύστερης αναγέννησης Μισέλ ντε Μονταίν (Michel de Montaigne 1533-1592) είχε πει πολύ πριν απ’ τον Τουαίν ότι: «Η ζωή μου ήταν γεμάτη από φοβερές αναποδιές, οι πιο πολλές από αυτές δεν συνέβησαν ποτέ», συμπληρώνοντας ότι: «Αυτός που φοβάται υποφέρει κιόλας από αυτό που φοβάται». Δεν ξέρω αν ο Τουαίν διάβαζε Μονταίν, φαίνεται όμως ότι ο νεοστωικός Μονταίν είχε διαβάσει τον στωικό φιλόσοφο Επίκτητο (50-120 μ.Χ.), ο οποίος είχε πει ότι : «Ταράσσει τους ανθρώπους ου τα πράγματα αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα». Δηλαδή ταραζόμαστε όχι από τα πράγματα καθ’ εαυτά, αλλά από το τι πιστεύουμε γι’ αυτά.
Ο Γάλλος συγγραφέας και διανοούμενος Αλμπέρ Καμύ (Albert Camus 1913-1960) το 1942, μέσα στη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε γράψει ένα βιβλίο για τον μυθολογικό βασιλιά της Κορίνθου Σίσυφο και την αιώνια τιμωρία του (επειδή είχε ξεγελάσει τον Αδη) να σπρώχνει σε μια ανηφόρα μια μεγάλη κοτρώνα, και όταν έφτανε στην κορυφή της ανηφόρας, του έφευγε η κοτρώνα και πάλι απ’ την αρχή. Ο Καμύ κατέληγε στο συμπέρασμα ότι «στον πόλεμο ουδείς αυτοκτονεί», καθώς όλοι προσπαθούν να ζήσουν. Ομως κάτι δεν με αφήνει στην ησυχία μου και μου λέει να δω τον Σίσυφο και το βάσανό του με μια άλλη ματιά, που φαίνεται παράδοξη. Δηλαδή, όπως ξέρετε, υπάρχει η… εξίσωση ότι οι ανηφόρες είναι ίσες αριθμητικά με τις κατηφόρες (!). Επομένως, ο Σίσυφος κατεβαίνει την πρώην ανηφόρα άνετος. Η κοτρώνα περιμένει. Αρα η ταλαιπωρία του Σίσυφου μειώνεται σημαντικά, γιατί το περπάτημα σε μία κατηφόρα χωρίς να κουβαλάς τίποτε δεν είναι βάσανο.
Το παιχνίδι της (υποκειμενικής) αντίληψης της (αντικειμενικής) πραγματικότητας, είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να φθάσει στο τέλειο με ατελή μέσα. Στη λογοτεχνική της έκφραση η ανθρώπινη προσπάθεια θυμίζει τον Οσκαρ Γουάιλντ (Oscar Wilde 1854-1900) ο οποίος στον πρόλογο του μυθιστορήματός του «το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ» (όπου γερνάει το πορτραίτο, αλλ’ όχι το ζωντανό μοντέλο του πίνακα) γράφει ότι «η ηθική της τέχνης έγκειται στην τέλεια χρήση ενός ατελούς μέσου».
M’ αυτά και μ’ αυτά αγαπημένοι φίλες και φίλοι βγάλατε άκρη; Ξεχάσαμε την ψυχανάλυση και την «CBT» που σημαίνει Cognitive Behavioral Therapy, δηλαδή Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (!), όπου αν το κατάλαβα καλά, οι θετικές σκέψεις για τα πράγματα μετουσιώνονται σε θετική συμπεριφορά. Βέβαια δεν αρκεί η CBT, πρέπει και ο «ασθενής» να θέλει να συνεργαστεί. Πού ξέρετε; μια φαινομενικά παράδοξη ψυχαναλυτική ματιά μπορεί να δείξει ή ότι τα πράγματα είναι καλύτερα, ή ότι εμείς είμαστε σε καλύτερη θέση να τα αντιμετωπίσουμε ή και τα δύο. Οι Εγγλέζοι έχουν μία φράση που μου αρέσει: Situation hopeless but not serious. «Kατάσταση απελπιστική, αλλ’ ουχί σοβαρά».
Η «Πελοπόννησος» και το pelop.gr σε ανοιχτή γραμμή με τον Πολίτη
Η φωνή σου έχει δύναμη – στείλε παράπονα, καταγγελίες ή ιδέες για τη γειτονιά σου.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
