Βία ανηλίκων και αδιαφορία

Μαρίνος Σκανδάμης

Με αφορμή την τραγική δολοφονία του 16χρονου στη Νέα Σμύρνη, από τον 18χρονο αδελφό του, το ζήτημα της νεανικής παραβατικότητας έρχεται και πάλι -με τον πιο σκληρό τρόπο- στο προσκήνιο.

Αν και σε γενικές γραμμές στην Ελλάδα τα αδικήματα των νέων εκδηλώνονται κυρίως με μορφές χαμηλής και μεσαίας βαρύτητας, κάποια στοιχεία προκαλούν έντονους προβληματισμούς.

Κι αυτό γιατί υπάρχει μια συνεχώς καταγραφόμενη αύξηση αδικημάτων βίας στους νέους, ειδικά υπό την ομαδική τους μορφή, όπως κυρίως ληστείες ή – μικρότερο βαθμό- σωματικές βλάβες και εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, αλλά και άλλες παράνομες συμπεριφορές, όπως παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών όπλων, κλοπές κ.λπ.

Αυτό, μάλιστα, που είναι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι η εμπλοκή ανηλίκων με τον ποινικό νόμο ξεκινά όλο και περισσότερο από μικρότερες ηλικίες.

Οι παράγοντες για την εκδήλωση της νεανικής παραβατικότητας ποικίλλουν. Οπωσδήποτε, όμως, σε αυτούς εντάσσονται οι ψυχιατρικές διαταραχές, το κακοποιητικό οικογενειακό περιβάλλον, η υπερβολική έκθεση στη βία, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο και η μη ισορροπημένη σχέση με τους γονείς.

Ταυτόχρονα, η εκδήλωση νεανικής επιθετικής συμπεριφοράς μεγεθύνεται από την ανάγκη νέων και ανηλίκων να συμμετέχουν άκριτα σε κάθε είδους ομάδα, συχνά μάλιστα σε αυτές που η ρητορική μίσους καλλιεργείται από το διαδίκτυο, την κουλτούρα του ανταγωνισμού, αλλά και από κάποια μουσικά είδη, που αποθεώνουν υλισμό και σεξισμό, προβάλλοντας ως ιδανικό τη σωματική κυριαρχία, το κυνήγι του χρήματος, με κάθε μέσο και την υποτίμηση της γυναίκας.

Αν και η ποινική νομοθεσία παρέχει επαρκές πλαίσιο, κυρίως για την καταστολή της ανήλικης και νεανικής παραβατικότητας, όπως αναμορφωτικά, θεραπευτικά και στερητικά της ελευθερίας μέτρα, δεν επαρκεί.

Χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε αύξηση ποινών, απαιτούνται οπωσδήποτε παρεμβάσεις στο οικογενειακό, σχολικό, προνοιακό και κοινωνικό περιβάλλον, με στόχο την πρόληψη της παραβατικότητας.

Εδώ και χρόνια, όμως, η Πολιτεία έχει, δυστυχώς, εκχωρήσει μεγάλο τμήμα των υποχρεώσεών της στον ιδιωτικό τομέα. Ετσι, οι Δημόσιες Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής, που είναι εξαιρετικά υποστελεχωμένες και υποχρηματοδοτούμενες, δεν διαθέτουν τους απαραίτητους επιστήμονες για να ασκήσουν τα καθήκοντα, που ο νόμος προβλέπει, ενώ Στέγες Ανηλίκων δεν λειτουργούν κατ’ ελάχιστο.

Τα δε προγράμματα για την αντιμετώπιση της βίας στα σχολεία δεν είναι καθολικά, αλλά αποσπασματικά και ανομοιογενή, εξαρτώνται δε, κυρίως, από τις πρωτοβουλίες και ευαισθησίες κάποιων εμπνευσμένων εκπαιδευτικών.

Η κυβέρνηση, λοιπόν, αντί να προσπαθεί αμήχανα να κρυφτεί πίσω από την εφεύρεση νέων ποινών, που δεν έχουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα, (ας θυμηθούμε πλείστες πολιτείες των ΗΠΑ όπου η κρατική βαρβαρότητα της θανατικής ποινής δεν έχει μειώσει τους αριθμούς των δολοφονιών), καλό είναι να παράγει ένα συνολικό αποτελεσματικό σχέδιο πρόληψης της παραβατικότητας σε όλους τους αναγκαίους τομείς.

Στο πλαίσιο αυτό χρειάζεται, κατ’ εξοχήν, συνεργασία Πολιτείας, Οικογένειας και Σχολείου. Δηλαδή προληπτικές παρεμβάσεις για ενημέρωση, κοινωνικοποίηση και ενσωμάτωση των νέων μέσω της Οικογένειας, της Κοινότητας, του Σχολείου, των Δομών Ανηλίκων, της Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εργασιακής Αποκατάστασης.

Η κυβέρνηση, που δυστυχώς αποτιμά μόνο αριθμούς κι εργάζεται για την διάθεση πόρων με στόχο αποκλειστικά την ποσοτική ανάπτυξη, πρέπει επιτέλους να στρέψει τις πολιτικές και τα κονδύλια, που διαχειρίζεται, στην ευημερία των ανθρώπων και ιδίως, της νέας γενιάς.

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω