Οικογενειακών Ονομάτων… Επίσκεψις

Του Γιάννη Σ. Μεντζελόπουλου, Δικηγόρος – Ειδ. Γραμματέα Ι.Λ.Ε.Α. Αιγιαλείας.

Τις ημέρες του Πάσχα «έπεσε» στα χέρια μου ένα εξαιρετικό βιβλίο (…προσφορά αθηναϊκής εφημερίδας): « Τα Οικογενειακά μας Ονόματα» ο τίτλος του, του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, με προλεγόμενα, επεξεργασία κειμένου και σχόλια του Σ. Στάθη. Είναι μια ανατύπωση από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Μανόλη Τριανταφυλλίδη).

Εξετάζει την προέλευση ή το τι σημαίνει το οικογενειακό όνομα του καθενός. Πάμπολλα τα ονόματα που αναφέρει, δεν γνωρίζω εάν αφορά στο σύνολο των επωνύμων ή σε μεγάλο μέρος αυτών.

Πάντως και για παράδειγμα, εγώ το δικό μας το βρήκα, στο ευρετήριο στο τέλος του βιβλίου. Θα μου επιτραπεί, λοιπόν, ως παράδειγμα της δουλειάς και της σκέψης του μεγάλου συγγραφέα ν’ …ασχοληθώ με το δικό μου μόνον «οικογενειακό όνομα», αλλά και να γενικεύσω γύρω απ’ αυτό γράφοντας …χρονογραφικά:

Ήταν στα μέσα της δεκαετίας του 1970, όταν, σε μία από τις επισκέψεις της θείας Ιουλίας, μία από τις αδελφές μου την ρώτησε: «Θεία, εσύ που είσαι …παλιά μήπως έχεις ψάξει την ρίζα προέλευσης του επωνύμου μας;»

Η θεία υπεσχέθη, ότι σε επόμενο ταξίδι από την Αθήνα κατερχόμενη στην Αχαΐα θα …δώσει ίσως μίαν απάντηση. Και
πράγματι. Μετά από έρευνα σε αθηναϊκούς κύκλους, μας ανακοίνωσε ότι πιθανότερη είναι η εξής …προέλευση του
«Μεντζελόπουλος». Λόγω της ξενικής του ρίζας + την κλασσική
πελοποννησιακή κατάληξη –όπουλος, εικάζεται ότι κάποιος
Βαυαρός, από την εποχή του Όθωνα, μετεγκαταστάθηκε στην
Αχαία, όθεν και προέκυψε το επώνυμο αυτό.

Η «ερμηνεία» αυτή ήταν λογικοφανής, αφού και απαντάται σε Αίγιο και Πάτρα αλλά και διότι σε …έρευνα άλλης αδελφής μου στον τηλεφωνικό κατάλογο του Μονάχου της Βαυαρίας, ανευρέθησαν ουκ ολίγα επώνυμα «Mentzel»! Συνεπώς κ. Διευθυντά, η πατρινή θεία Ιουλία –αείμνηστη πια και αυτή- είχε μάλλον δίκιο.

Όμως, διαφωνεί, ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης: το κατατάσσει στην κατηγορία των επαγγελματικών- οικογενειακών και δη στον τομέα των Μεταφορών. Από την ρίζα: Μενζίλ. Εκεί κατατάσσει και το Μεντζελόπουλος, όμως με ΕΡΩΜΑΤΙΚΟ εντός παρενθέσεως! Και επεξηγεί: αραβ. τ. menzil, σταθμός, κατάλυμα, κονάκι. το τεχνητό έφιππο ταχυδρομείο (σελ. 71 βιβλίου).

Και επεξηγεί περαιτέρω στην σελίδα 51: Μέντζελος, Μεντζελόπουλος. «Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν τα
μεντζίλια λεγόμενα, σύστημα ταχυδρομικό μ’ άλογα, που αλλάζανε στους μεντζιλ-χανέδες». (βλ. Γιάννη Βλαχογιάννη, Τα
πρώτα ταχυδρομεία, Α΄ 1821-1827).

Έτσι, φίλοι αναγνώστες, ο καθένας μπορεί ν’ αναζητήσει το βιβλίο αυτό, για να ψάξει την προέλευση και την σημασία του ονόματός του, του οικογενειακού αναζητώντας από την ρίζα του, τις ρίζες του! Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και χρήσιμο πολύ..!

Υ.Γ. Η θεία Ιουλία ήταν και (πρώτη) θεία του …Αλέξη και
του Ηλία…