O λαϊκισμός και η δημαγωγία έχουν ρεύμα

TΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Τα ευτράπελα στις 6 Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο με την προσπάθεια άλωσής του από οργανωμένους οπαδούς του Προέδρου Τραμπ ήταν σοκαριστικά. Αποδείχνουν πόσο εύθραυστη είναι η Δημοκρατία και πόσο πρέπει να προστατευτεί και να θωρακιστεί. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο Αμερικάνικο. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η δημοκρατία βάλλεται καθημερινά, σε μια εποχή όπου ο λαϊκισμός και η δημαγωγία (είτε της ριζοσπαστικής δεξιάς ή της ριζοσπαστικής αριστεράς) έχουν ρεύμα σε συνδυασμό με την χρήση των συγχρόνων μέσων και εργαλείων παραπληροφόρησης και προβολής ψεύτικων ειδήσεων (Fake News).
Οι Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν έναν πολιτικό και ιδεολογικό διχασμό που προϋπήρχε της προεδρίας Τραμπ αλλά που έχει πάρει επικίνδυνες διαστάσεις επί Τραμπ με την στήριξη του στην ενδυνάμωση των πιο ακραίων στοιχείων της κοινωνίας, ενθαρρύνοντας την δημόσια έκφραση των απόψεων και των επικίνδυνων μεθόδων τους.
Ως συνέπεια, βλέπουμε την άλωση του Ρεπουμπλικανικού κόμματος όπου μια άμεση χθεσινή δημοσκόπηση δείχνει ότι ένα 45% των Ρεπουμπλικάνων στηρίζουν την εισβολή στο Καπιτώλιο. Το ζήτημα είναι πια εάν ο «αποτραμπισμός» του Αμερικανικού πολιτικού συστήματος είναι εφικτός. Αναμφισβήτητα αυτό θα πάρει πολύ χρόνο δεδομένου ότι ο ίδιος ο Τραμπ φαίνεται διατεθειμένος να συνεχίσει το αντάρτικο του και μετά τις 20 Ιανουαρίου αλλά και ότι στον ενδεχόμενο παραμερισμό του υπάρχουν αρκετοί φιλόδοξοι διάδοχοι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για πολιτικούς λόγους. Το θετικό είναι η ανθεκτικότητα και η αντίσταση των θεσμών όπως διαφάνηκε από την επιλογή του Κογκρέσου να ολοκληρώσει το έργο του μερικές ώρες μετά την απομάκρυνση των εισβολέων και την άρνηση του Αντιπροέδρου να παρανομήσει.
Θα πρέπει να ανησυχούμε εάν δεν παλεύουμε συνεχώς να θωρακίσουμε την δημοκρατία μας, τους θεσμούς και τους κανόνες της, αλλά εκτιμώ ότι δεν θα επηρεάσουν οι εξελίξεις στις ΗΠΑ τα εθνικά μας συμφέροντα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σημερινή θεαματική βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της χώρας μας και των ΗΠΑ έγινε επί Προεδρίας Τραμπ παρά το γεγονός ότι ο ίδιος είχε ειδική σχέση με τον Τούρκο Πρόεδρο.

* Ο Δημήτρης Τριανταφύλλου είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης.