Η κοστολόγηση της «ευημερίας» προ εκλογών
Του Ηρακλή Ρούπα, Οικονομολόγος.
Οι κυβερνήσεις, εν μέσω πολλαπλών κρίσεων της τελευταίας τετραετίας, αναζητούν λύσεις στήριξης των πολιτών, που πολλές φορές είναι εκτός της πολιτικής φιλοσοφίας που εκπροσωπούν.
Είναι αυτές ακριβώς οι κρίσεις – συμπεριλαμβανομένης και εκείνης των subprimes την περίοδο 2007/8 – που οδήγησαν σε πολιτικό εκφυλισμό και ιδεολογική σύγχυση μεταξύ πολιτικών θέσεων που κατά το παρελθόν ήταν ξεκάθαρες.
Είναι δύσκολο, πλέον για τον πολίτη, να παρακολουθήσει αυτή την πορεία που σταδιακά οδηγεί σε επικράτηση μονοδιάστατων «μη πολιτικών», με στόχευση την περιστασιακή εκμετάλλευση ιδεών και ιδεολογιών.
Οι κρίσεις της τελευταίας δεκαπενταετίας έχουν αναδείξει νέες στρατηγικές αντιμετώπισής, ως προς το πρακτικό σκέλος. Ως προς την θεωρητική βάση η επιλογές του τρόπου προώθησης λύσεων, σταδιακά δημιουργούν πολιτικό εκφυλισμό και ισοπέδωση κάθε ιδεολογικής βάσης. Συντηρείται ένας αέναος φαύλος κύκλος «επινοήσεων» προκειμένου για την βραχυπρόθεσμη λύση των προβλημάτων των κρίσεων, χωρίς όμως οι επιδιωκόμενες πολιτικές να έχουν ουσιαστική βάση θεωρητικής στήριξης.
Οδηγούμαστε σε ολοένα εντεινόμενο εκφυλισμό της διαφοροποίησης των εννοιών συντηρητικής και προοδευτικής πολιτικής. Αν για παράδειγμα, για την συντηρητική πολιτική θεώρηση, οι κρίσεις απλά δημιουργούν κάποια υποχρέωση «προοδευτικής ευαισθησίας» και στιγμιαίας «κοινωνικής εγρήγορσης», για το προοδευτικό χώρο, οδηγούν σταδιακά στην εγκατάλειψη των συνεχών αναζητήσεων πολιτικής και κοινωνικής ισορροπίας μέσα από έναν «συναινετικού» τύπου καπιταλισμό. Αυτό με την σειρά του απομακρύνει την μαζική συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, καθώς εκλείπει η ξεκάθαρη ιδεολογική στράτευση.
Η αναζήτηση από τα κόμματα -αλλά και στην ευρεία έννοια, του πολιτικού συστήματος- ενός πλαισίου ικανοποίησης όσο το δυνατόν περισσότερων ψηφοφόρων μέσω αποτροπής των ρίσκων, στην ουσία οδηγεί προς την αποτροπή κάθε ουσιώδους πολιτικής αλλαγής.
Η πρόσκαιρη -χωρίς μακροπρόθεσμο σχεδιασμό- αντιμετώπιση κρίσεων, σε σχέση με τον τρόπο στήριξης της κοινωνίας όμως, αφαιρεί από τον δυναμισμό κάθε ιδεολογικής προσέγγισης σε μία εποχή που η ταχύτητα της πληροφορίας απαιτεί εγρήγορση και συνεχείς αλλαγές.
Αν η θεωρητική και ιδεολογική βάση της πολιτικής είναι η επιδίωξη της «ευημερίας» των πολιτών την ίδια στιγμή που εκ των πραγμάτων φαίνεται να οδηγούμαστε σε ισοπέδωση των διαφοροποιήσεων, θα πρέπει να τεθεί το ερώτημα αν υπάρχει εναλλακτική προσέγγιση. Η απάντηση είναι σαφέστατα ναι. Συνίσταται σε μία πολιτική υπερβατικού εκσυγχρονισμού που θα στηρίζεται σε σαφή σχεδιασμό επιμέρους παρεμβάσεων με συνοχή και κοινή στόχευση για την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη που θέλουμε. Συνίσταται στην «αναγέννηση» του υγιούς προοδευτισμού.
Οι πολιτικές εκτίμησης της «ευημερίας» όμως, βασίζονται σε απεικονίσεις αριθμών με δεδομένα που αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς. Αυτό που δεν αλλάζει είναι η προσαρμοστικότητα των πολιτικών στα νέα δεδομένα. Η μάχη για την και ορθή απεικόνιση των νέων δεδομένων μέτρησης της ευημερίας καθώς και οι επακόλουθες πολιτικές πρέπει να αποτελέσουν το νέο αφήγημα ενός αναγεννησιακού προοδευτισμού.
Η προσέγγιση της προοδευτικότητας «περνάει» και αυτή μέσα από την ανάδειξη πολιτικών που να μην σκιαγραφούν τα στατιστικά και μόνον δεδομένα πρόκρισης της ανάπτυξη με κάθε κόστος.
Στην εξίσωση που πρέπει να καταλήγει στην αξιολόγηση της «ευμάρειάς» ενός έθνους, απαιτείται η εκ νέου εκκίνηση μίας αναγεννημένης προοδευτικής προσέγγισης. Αυτή που θα ονόμαζα αν δεν κινδύνευα να παρεξηγηθώ ως «νεοπροοδευτική».
Οσο πλησιάζουν οι εκλογές είναι ανάγκη, ως πολιτικά όντα, να συμφωνήσουμε πως η διαφωνία επί θέσεων και προγραμμάτων στα πλαίσια γόνιμης αντιπαράθεσης που μπορούν να οδηγήσουν σε συναινέσεις, αποτελεί την ουσιαστική δίοδο για την εξεύρεση λύσεων ή πολιτικών.
Κακό είναι να μην υπάρχει διαφωνία για τον απλούστατο λόγο ότι η ένδεια «αντίκρουσης» απλά σηματοδοτεί τάσεις ψηφοθηρίας χωρίς μακροπρόθεσμο πρόγραμμα και ουσιαστική πολιτική στόχευση κοινωνικής ισορροπίας και ευημερίας.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News