Αντώνης Μπουλούτζας: «Ημουν κι εγώ ‘’στοιχειωμένος’’, όπως η άυλη ηρωίδα μου»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Στοχεύει στην αληθοφάνεια, επιμένει στη λεπτομέρεια, επινοεί όλους τους ήρωές του και βάζει τελεία μόνο όταν αντλεί ικανοποίηση από την ιστορία του, αρνούμενος την ευκολία. Με το νέο του μυθιστόρημα «Το ξύπνημα της Πατρινέλλας» (εκδ. Νίκας) προσφέρει την πολυπόθητη ικανοποίηση και στον αναγνώστη, που γοητευμένος από την πλοκή, το σασπένς και τη γραφή του, παρακολουθεί σελίδα τη σελίδα, την εξέλιξη της ιστορίας του, ξεχνώντας, ενίοτε, τον χρόνο και τον χώρο. Ο Αντώνης Μπουλούτζας μιλάει για το βιβλίο του, που εκτυλίσσεται στη γενέτειρά του την Πάτρα και μας ξεναγεί στο συγγραφικό του εργαστήρι.

Πότε και με ποια αφορμή αποφασίσατε να «ξυπνήσετε» την Πατρινέλλα;

Προφανώς ήμουν κι εγώ «στοιχειωμένος», όπως η άυλη ηρωίδα μου. Από πολύ παλιά σκεφτόμουν πως είναι κρίμα τόσοι πολλοί να κουβεντιάζουν για την Πατρινέλλα, στην πραγματικότητα να αναφέρουν μόνο το όνομά της, χωρίς να ξέρουν το παραμικρό γι’ αυτήν. Ετσι, αποφάσισα ότι έπρεπε να «εφεύρω» μια ύπαρξη που βεβαίως να ανταποκρίνεται σε πλάσμα με υπερφυσικές δυνάμεις αλλά να έχει και συγκεκριμένη ζωή και σχέση με το Κάστρο. Επρεπε να της δώσω υπόσταση, δηλαδή μορφή και περιεχόμενο. Ηταν και ένας τρόπος για να ξαναζήσω τα νεανικά χρόνια, αφιερώνοντας στη γενέτειρά μου μια ιστορία παραμυθένια που να μπορούν να διηγούνται στο μέλλον όσοι θα μιλούν για την Πατρινέλλα, σαν να υπήρξε στ’ αλήθεια. Αρχισα, λοιπόν, να κρατώ σημειώσεις, ενώ έγραφα το δεύτερο μυθιστόρημα, τον «Μεσολαβητή». Ξεκίνησα να πλάθω πρόσωπα, να ζυμώνω χαρακτήρες, να σχεδιάζω κινήσεις και συμπεριφορές, από την άλλη να δημιουργώ σπίτια, χώρους, και τοποθεσίες, τις οποίες έπειτα συνέδεσα μεταξύ τους, ώστε να ξεκινήσει η δράση.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας, βρεθήκατε μπροστά σε κάποιο/α στοιχείο/α που σας εντυπωσίασε ιδιαίτερα;

Ηταν η εικόνα της άνω πόλης όπως είχε διασωθεί. Μαγική, μυστηριακή, με πολλά από τα παλαιά της κτίρια διατηρημένα, με έκανε να φανταστώ πως είχα επιστρέψει σε μιαν άλλη εποχή, δεν βρισκόμουν στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα. Σε έναν ανάλογο βαθμό με γοήτευσε και η συνοικία της Αγίας Αικατερίνης που αν και είχε «εκσυγχρονιστεί», κρατούσε τα χρώματα και την ιδιαιτερότητά της.

Ο Πατρέας εξαφανίζεται, η πόλη θορυβείται, η αστυνομία ερευνά, οι ένοχοι απειλούνται, ενώ μια παράξενη γυναίκα κινεί τα νήματα… προκαλώντας ρίγη και όχι μόνο… Με αστυνομική πλοκή, έντονο το μεταφυσικό στοιχείο, πολυσέλιδο και πολυπρόσωπο το βιβλίο σας. Βάλτε μας λίγο στο συγγραφικό σας εργαστήρι.

Οταν γράφω ένα βιβλίο, μετατοπίζομαι σε έναν μη υπαρκτό κόσμο, όπου όμως τα πάντα συμβαίνουν με τη ίδια φυσικότητα που έχουν και στον πραγματικό. Αυτή είναι η αρχή της αληθοφάνειας. Επιδιώκω να δημιουργώ εικόνες που δύσκολα θα μπορούσε να υποθέσει κάποιος ότι δεν είναι αληθινές. Με μιαν αντίστροφη λογική, και τον ίδιο μηχανισμό, κάνω τις υπαρκτές εικόνες να φαντάζουν υπερβατικές. Για μένα, αξία έχει το πού βρίσκεται κάποιος από τους ήρωες του βιβλίου, και τι κάνει, πώς ακριβώς είναι, έτσι πάντα φροντίζω ώστε να είναι αρκετά διακριτός από τους άλλους. Και επειδή εκείνο στο οποίο δίνω επίσης μεγάλη σημασία είναι η λεπτομέρεια κάθε σκηνής, δουλεύω πολύ πάνω στην περιγραφή, για να μην είναι οι εικόνες μου συγκεχυμένες και αφαιρετικές, δηλωτικές αμηχανίας ή και αδυναμίας σχεδιασμού. Εντέλει, θέλω ο αναγνώστης να νιώθει ότι βρίσκεται σε ένα περιβάλλον που δείχνει γνώριμο σε αυτόν, και πολύ οικείο.

Τι απαίτησε από εσάς η γραφή του, πού σας παίδεψε, τι χαρήκατε;

Σκοπός μου είναι να τελειώνω κάτι όπως απαιτώ εγώ, και όχι όπως το θέλει η ευκολία. Και δυσκολεύομαι συχνά. Είναι φορές όπου ξυπνάω τη νύχτα, παίρνω ένα χαρτί και σημειώνω σχεδόν στα τυφλά ό, τι μου έχει καρφωθεί στο μυαλό. Αλλοτε, ενώ βαδίζω στον δρόμο, σταματάω και γράφω φράσεις ή λέξεις-κλειδιά που μου λύνουν κάποιο πρόβλημα στην αφήγηση. Στην καθημερινότητα, δεν είμαι παρατηρητικός, ούτε προσέχω τι ρούχα φοράει ένας δικός μου άνθρωπος· ο νους μου, το εργαστήρι της σκέψης μου, επεξεργάζεται διαρκώς το πρόσωπο με το οποίο συνδιαλέγομαι στο μυθιστόρημα που γράφω. Και χαίρομαι όταν συγκινούμαι και ο ίδιος διαβάζοντας κάποιο τελειωμένο καινούργιο κεφάλαιο, σαν αναγνώστης που μόλις βίωσε κάτι πολύ δυνατό.

Οι ήρωες πολλοί και μεταξύ τους διαφορετικοί. Από πού αντλήσατε στοιχεία για να τους πλάσετε και δη τόσο αληθοφανώς; Δικά σας χαρακτηριστικά έχετε προσδώσει σε κάποιους;

Ολα τα πρόσωπα είναι επινοημένα, και φροντίζω να ξεχωρίζουν. Είναι σαν να ζωγραφίζω διαφορετικές προσωπογραφίες. Και καθώς το αναφέρατε, πολύ συχνά αφήνω σε αυτά ένα μικρό κομμάτι από τον εαυτό μου, ένα τόσο δα ελάχιστο… σκέψεις και συναισθήματα, επιθυμίες και παρορμήσεις. Αλλοτε πάλι ταυτίζομαι εγώ μαζί τους! Πάντως, όπως και να έχει, προσπαθώ να είμαι δίκαιος απέναντι σε όλους τους χαρακτήρες, καλούς ή κακούς, όπως θα τους διαχώριζε κάποιος, ανάλογα με τις πράξεις οι οποίες τους αποδίδονται. Φυσικά, τούτο είναι πολύ κουραστικό, ειδικά όταν παράλληλα θα πρέπει να διαμορφώνεται και το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινούνται. Ομως, ποιος είπε ότι το μυθιστόρημα είναι εύκολη υπόθεση;

Μέσα από την ιστορία σας, υμνείται, τρόπον τινά, ο έρωτας -ο αναλλοίωτος στον χρόνο. Θα μας πείτε;

Νομίζω ότι μόνον ο ανεκπλήρωτος έρωτας μένει αναλλοίωτος. Ιδανικός και εξιδανικευμένος. Ενας από τους ήρωες του βιβλίου μου είναι ερωτευμένος με ένα όνομα, την Πατρινέλλα, με μια σκιά, δίχως μορφή και περιεχόμενο. Αρα και χωρίς υλική υπόσταση, η οποία είναι πάντα εξαρτημένη από τον χρόνο και τη φθορά που συνεπάγεται η τριβή μαζί του.

Το Κακό κρατάει σημαντικό ρόλο στο βιβλίο σας. Τελευταίως, στη ζωή μας πλανιέται ο ζόφος: Πανδημία, γυναικοκτονίες, ύποπτοι θάνατοι παιδιών, πόλεμος στην Ουκρανία… Τι σκέψεις και συναισθήματα σας προκαλούν;

Ως καταστάσεις με θλίβουν, με κάνουν να σκέφτομαι ότι ο Θεός δεν έχει εγκαταλείψει μόνο τους ανθρώπους αλλά και όλο τον πλανήτη. Βλέπω μια υστερική απώλεια συνείδησης, που οφείλεται στην πεποίθηση της ατιμωρησίας. Εξοργίζομαι με όλα αυτά αλλά τα εξορκίζω, δεν τα αφήνω να εισχωρήσουν στο έργο μου, όσο και αν προσωπικά με επηρεάζουν βαθύτατα. Πιστεύω ότι η τέχνη σε όλες τις μορφές της, πρέπει να αποδεικνύεται πιο δυνατή, ανεπηρέαστη ακόμα και από συμβάντα που συντάραξαν την ύπαρξη του δημιουργού της. Θέλω το κάθε έργο να έχει την απόλυτη πνευματική αξία, ανεξαρτήτως από την ανάγκη που πιθανόν να το γέννησε. Και ο μόνος τρόπος γι’ αυτό είναι, να το αφήσω έξω από αυτήν, για να αποδείξει τη δύναμή του να αντέχει στον χρόνο.

Και για να κλείσουμε με Πάτρα. Μιας και διανύουμε τον Μάιο, με τι ανοιξιάτικες μνήμες έχετε συνδέσει τη γενέτειρά σας;

Με μαθητικές εκδρομές στη Λεύκα όπου έψαχνα για βατράχια στις λιμνούλες… με τα Αγια Πάθη και θυμίαμα κάθε Μεγάλη Εβδομάδα στην Παντάνασσα… με τις ανθισμένες νερατζιές της οδού Τριών Ναυάρχων… με τα βλέμματα των κοριτσιών στο νυφοπάζαρο της Αγίου Νικολάου…

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω