Ενας αιώνας Προσκοπισμού στην Πάτρα (1924-2023)

Η πρώτη εμφάνιση προσκόπων στην Πάτρα καταγράφεται το 1914, όμως απαιτήθηκαν 4 αποτυχημένες προσπάθειες και δέκα ολόκληρα χρόνια έως ότου εδραιωθεί η παιδαγωγική κίνηση στην πόλη, με πρωτοβουλία του Νικόλαου Νέρη, τότε αστυνομικού διευθυντή. Ετσι, το 1924, ιδρύονται οι δύο πρώτες προσκοπικές ομάδες της πόλης, η 1η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων και η 2η Ομάδα Προσκόπων.


Η 2η Ομάδα Πάτρας, που είναι και η μόνη από τις ιδρυτικές ομάδες που λειτουργεί ακόμη, έκανε τις πρώτες της εκτός πόλης εμφανίσεις την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1926, συμμετέχοντας στις πατρινές αποστολές που στάλθηκαν στις γιορτές της εκατονταετηρίδας της Εξόδου του Μεσολογγίου και στην 1η Πανελλήνια Προσκοπική Επίδειξη, σε ένα κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο, στην Αθήνα.

Στις αρχές του 1930, γίνεται πρόσκοπος στη 2η Ομάδα Πάτρας ο μετέπειτα πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος. Στην ίδια ομάδα υπήρξε πρόσκοπος ο Δημήτρης Ντόντης, αργότερα ιδρυτής της ΑΒΕΞ και ο Σπύρος Τσικλητήρας, αθλητής της Παναχαϊκής και του ΝΟΠ. Στις 20 Ιουλίου 1936, ο πρόσκοπος της 2ης Ομάδας Πάτρας και αθλητής της Παναχαϊκής Γιώργος Μπριαμάτος γίνεται ένας από τους πρώτους λαμπαδηδρόμους που έτρεξαν στην ιστορική πρώτη αφή ολυμπιακής φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου του ίδιου έτους. Παρά τη διάλυση του ΣΕΠ το 1939 με νόμο του Ιωάννη Μεταξά και την υποχρεωτική συγχώνευση με την ΕΟΝ, οι πρόσκοποι στην Πάτρα δεν σταματούν να συναντιούνται κρυφά, ενώ στα χρόνια της Κατοχής συμμετέχουν στις αντιστασιακές ομάδες της πόλης, που προκαλούν σημαντικές δολιοφθορές στα στρατεύματα κατοχής.

Μεταξύ των 13 προσκόπων- σαμποτέρ που εν τέλει συλλαμβάνονται από τους Γερμανούς και εκτελούνται είναι και ο Αλέξανδρος Γεροθανάσης της 2ης Ομάδας Πάτρας. Με την απελευθέρωση της Πάτρας, κάνουν αμέσως την επανεμφάνισή τους και οι πρόσκοποι. Τα καλοκαίρια του 1948 του 1953, πρόσκοποι της 2ης Ομάδας συμμετέχουν στις πατρινές προσκοπικές αποστολές που μετέβησαν -υπερβαίνοντας τα τεράστια προβλήματα μετακίνησης της εποχής- στη Λευκάδα, τη Ζάκυνθο και την Κεφαλλονιά για να βοηθήσουν τους σεισμοπαθείς.

Τις δεκαετίες του 1960 και 1970, ο εμβληματικός αρχηγός Κωνσταντίνος Δόντας δημιουργεί τη δική του εποχή
στη 2η Ομάδα, προάγοντας τις πρωτοπόρες δράσεις, την εξωστρέφεια και την αγάπη για τα υψηλά ιδανικά.

Στα μέσα του 1980 με πρωτεργάτη τον σημερινό καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών, Βίκτωρα Στιβανάκη, το 2ο Σύστημα αναπτύσσει πολύ ενεργή δραστηριότητα σε σύγχρονα περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα. Παραδείγματα αυτής της δραστηριότητας αποτελούν η έρευνα γύρω από τη θαλάσσια χελώνα Caretta–Caretta, που οδήγησε στην ίδρυση του πρώτου σωματείου που ασχολήθηκε εξειδικευμένα με το θέμα («Αρχέλων»), η κατάσβεση τον Ιούλιο του 1984 της εμπρηστικής πυρκαγιάς που απείλησε το παράλιο πευκοδάσος της Ελαίας Μεσσηνίας, και η διοργάνωση περιπετειωδών κατασκηνώσεων σε εξαιρετικά δύσβατες ορεινές τοποθεσίες της Ελλάδας.

Τον Σεπτέμβρη του 1986 πρόσκοποι του 2ου Συστήματος μεταβαίνουν για βοήθεια στη σεισμόπληκτη Καλαμάτα και παραμένουν για ένα μήνα. Το ίδιο κάνουν στους σεισμούς του Βαρθολομιού το 1989, του Πύργου Ηλείας το 1993, του Αιγίου το 1995, της Αθήνας το 1999 καθώς και στις καταστροφικές πυρκαγιές της Ηλείας το 2007. Το 1996 το 2ο Σύστημα δημιουργεί την πρώτη ελληνική προσκοπική ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση www.proskopos.com. Το καλοκαίρι του 1998, πρόσκοποι
του 2ου Συστήματος πραγματοποιούν κατασκήνωση στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας και γίνονται από τους πρώτους Ελληνες που επισκέπτονται οργανωμένα την περιοχή.