Η αόρατη απειλή στον αέρα που αναπνέουμε: Πώς η ρύπανση συνδέεται με την άνοια
Νέα, ευρείας κλίμακας ανάλυση επιβεβαιώνει αυτό που οι επιστήμονες υποπτεύονταν: η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να επηρεάζει σοβαρά την υγεία του εγκεφάλου και να αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας με την πάροδο του χρόνου. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν, αλλά πώς και πόσο.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι απλώς περιβαλλοντική πρόκληση – εξελίσσεται σε έναν από τους πλέον ανησυχητικούς παράγοντες κινδύνου για την υγεία του εγκεφάλου, σύμφωνα με νέα εκτενή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet Planetary Health.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα ανάλυση που διερευνά τη σύνδεση μεταξύ μόλυνσης του αέρα και εμφάνισης άνοιας. Αν και παραμένουν αναπάντητα ερωτήματα ως προς τον ακριβή βιολογικό μηχανισμό, τα ευρήματα αποκαλύπτουν έναν καθαρό δεσμό ανάμεσα στην έκθεση σε ρύπους και την έκπτωση της νοητικής λειτουργίας.
Παγκοσμίως, πάνω από 57 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με άνοια, μια κατάσταση κατά την οποία καταστρέφονται ή διακόπτονται οι νευρικές συνδέσεις του εγκεφάλου. Ανάμεσα στους παράγοντες κινδύνου που έχουν εντοπιστεί, η ρύπανση του αέρα κερδίζει έδαφος ως ένας από τους πιο ύπουλους, αν και μέχρι τώρα δεν είχαν διευκρινιστεί ποιοι ρύποι είναι οι πλέον επιβαρυντικοί.
Η ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ μελέτησε 51 επιστημονικές αναφορές που αφορούσαν σχεδόν 30 εκατομμύρια ανθρώπους, κυρίως από χώρες υψηλού εισοδήματος. Τα αποτελέσματα δείχνουν πως η έκθεση σε λεπτά αιωρούμενα σωματίδια – προερχόμενα από καυσαέρια, ενεργειακές μονάδες, σκόνη, διοξείδιο του αζώτου και μαύρη αιθάλη – σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας, και ειδικά με την αγγειακή μορφή της.
Η Δρ Ιζόλντε Ράντφορντ από τον οργανισμό Alzheimer’s Research UK προειδοποιεί: «Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί μια σοβαρή και αυξανόμενη απειλή για την υγεία του εγκεφάλου». Επιστήμονες υποπτεύονται ότι οι ρύποι πυροδοτούν φλεγμονή και οξειδωτικό στρες, παράγοντες που βλάπτουν κύτταρα και DNA στον εγκέφαλο, επιταχύνοντας έτσι την έκπτωση της νοητικής λειτουργίας.
Η καθηγήτρια Μπάρμπαρα Μέιχερ από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ σημειώνει: «Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν διαθέτει ουσιαστική άμυνα απέναντι στο τοξικό μείγμα μικροσωματιδίων που παράγουμε τόσο έξω, μέσω της κυκλοφορίας, όσο και μέσα στο σπίτι, μέσω ξυλόσομπας ή τζακιού».
Αν και η μελέτη διαθέτει περιορισμούς – όπως η αδυναμία πλήρους καταγραφής της έκθεσης σε συγκεκριμένα είδη ρύπων ή ο προσδιορισμός του πιο κρίσιμου χρονικού διαστήματος ζωής για τις συνέπειες της ρύπανσης – αποτελεί το πλέον ισχυρό τεκμήριο μέχρι σήμερα της σύνδεσης ρύπανσης και άνοιας.
Ο Δρ Τομ Ρας από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου τονίζει ότι χρειάζονται καλύτερες ερευνητικές μέθοδοι και περισσότερα δεδομένα για να κατανοηθεί ο ακριβής τρόπος που οι ρύποι επηρεάζουν τον εγκέφαλο.
Παρ’ όλα αυτά, οι επιστημονικές και πολιτικές φωνές αυξάνονται, ζητώντας αυστηρότερα μέτρα για την ποιότητα του αέρα. «Πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα για να αντιμετωπιστεί αυτή η αόρατη απειλή», καταλήγει η Ράντφορντ, υπενθυμίζοντας ότι κάθε ανάσα μπορεί να είναι βλαβερή.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
