Πειραϊκή – Πατραϊκή: Η θρυλική κλωστοϋφαντουργία

Επιλογές Team

Το οριστικό κλείσιμο του εργοστασίου της Πειραϊκής -Πατραϊκής εξακολουθεί να στοιχειώνει την βιομηχανική ιστορία της Πάτρας μέχρι σήμερα, θαρρείς ότι ανάμεσα στα εγκαταλελειμμένα κτίρια της μονάδας εξακολουθεί να ακούγεται ο θόρυβος των μπομπίνων, οι μηχανές από τα στριπτήρια και οι φωνές του προσωπικού.

Κάθε γωνιά της παλιάς μονάδας κρύβει μικρές και μεγάλες ανθρώπινες ιστορίες. Οι οικογένειες των ιδρυτών της Π-Π, Κατσάμπα και Στράτου, ανθρώπων που σφράγισαν τη βιομηχανική παράδοση της Πάτρας και της Ελλάδας, παραμένουν
ζωντανές στη μνήμη όσων χτύπησαν κάρτα στο εργοστάσιο των Ιτεών.
Επένδυσαν στον άνθρωπο, θεωρώντας ότι αν ο εργαζόμενος είναι ευχαριστημένος από τη δουλειά του θα αποδώσει περισσότερο. Οι ιδρυτές της ακολούθησαν επίσης τη βασική συνταγή του «ευχαριστημένου πελάτη», για να κάνουν τα επιχειρηματικά άλματά τους.
Η σημερινή κατάσταση του ακινήτου δεν είναι διαφορετική από εκείνη που συναντάει κανείς κατά μήκος της παραλιακής ζώνης της πόλης. Παλιά βιομηχανικά συγκροτήματα και κτίρια, άλλα ανακατασκευασμένα και άλλα όχι, που μαρτυρούν
το ένδοξο παρελθόν και προκαλούν ανησυχία για το μέλλον. Πολλοί περιμέναμε ότι η έναρξη λειτουργίας του νέου λιμανιού θα άλλαζε εντελώς την εικόνα στη νότια παραλιακή ζώνη. Διαψευστήκαμε.
Το συγκρότημα της Πειραϊκής – Πατραϊκής δεν κατάφερε να ξεφύγει απ’ αυτόν τον κανόνα. Προτάσεις αξιοποίησης βλέπουν το φως της δημοσιότητας κατά καιρούς’

Η πρώτη περιπέτεια

Την πρώτη επιχειρηματική περιπέτεια της Πατραϊκής Εμποροβιομηχανικής Εταιρείας (προγόνου της Πειραϊκής-Πατραϊκής), η οποία αν δεν είχε ευτυχές τέλος μπορεί και να κόστιζε στην μετέπειτα πορεία του γίγαντα της ελληνικής βιομηχανίας, διηγείται ο εκ των ιδρυτών της, Χριστόφορος Κατσάμπας. Μας μεταφέρει λίγους μήνες μετά το ξεκίνημα του επιχειρηματικού εγχειρήματος, περιγράφοντας τις δυσκολίες που συνάντησε η εταιρεία.

«…Κατά τα πρώτα μας βήματα και συγκεκριμένους κατά μήνα Μάιον 1920 είχαμεν μίαν ατυχίαν, που ολίγον έλειψε να μας ανατρέψει οικονομικώς.
Ο Σταμούλης Στράτος, προ της συστάσεως ακόμα της νέας Εταιρείας, είχε διαπραγματευθή με τον εν Αθήναις Γεώργιον Σπηλιωτόπουλον την αγοράν μιας μεγάλης ποσότητος βαρεζίων μάλλινων (μανδήλια κεφαλής που φορούσαν τότε αι γυναίκες των επαρχιών) μέσω του εν Παρισίοις συνεταίρου του ονόμα-τι Amiel. Υπήρχε μεγάλη σπάνις τότε εις την Ελληνικήν αγοράν και το είδος κατεσκευάζετο μόνον εις τα περίχωρα των Παρισίων, όπου ως ύφασμα το κα-τεσκεύαζον αι γυναίκες εις τα σπίτια, και δια την βαφήν και φινίρισμα εδίδετο εις ειδικά βαφεία εις το Παρίσι. Το είδος ήτο πολύ λεπτόν και εχρειάζε-το πολλή προσοχή εις την κατασκευήν, ίνα μη γίνη ελατωματικόν.

Σε 210 στρέμματα

Το συγκρότημα Πατρών καταλαμβάνει έκταση 207,5 στρέμματα με καλυμμένη επιφάνεια 99 στρέμματα.

Περιλαμβάνει: Δύο κλωστήρια, δύο υφαντήρια μετά των προκαταρκτικών τους, εξευγενισμό νημάτων (στριπτήριο, βαφείο, μπομπι-νουάρ, συσκευαστήριο), εξευγενισμό υφασμάτων (βαφείο, τυποβαφείο, φινιριστήριο, έλεγχο και διακίνηση), αποθήκες, βοηθητικές εγκαταστάσεις κ.λπ. Σήμερα το συγκρότημα αποτελεί ιδιοκτησία του Οργανισμού Λιμένα Πατρών.

Τα πρόσωπα

Ο Χριστόφορος Κατσάμπας γεννήθηκε στη Νερομάνα Αιτωλοακαρνανίας το 1893. Φοίτησε στο σχολείο του Προυσού («Αγαθίδειο») και στη συνέχεια στην Εμπορική Σχολή Πατρών (1907-1911). Από την αποφοίτησή του και για τα επόμενα επτά χρόνια εργάστηκε σαν υπάλληλος στην εταιρεία του πατρινού μεγαλέμπορα υφασμάτων Β. Μαραγκόπουλου. Εκεί γνωρίστηκε με τον Σταμούλη Στράτο.
Πνεύμα ανήσυχο, ο Χρ. Κατσάμπας ανακατεύεται με τα συνδικαλιστικά και αναλαμβάνει καθήκοντα γραμματέα του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Πάτρας από το 1916-1918.

Το 1919 είναι η κομβική ημερομηνία για την ίδρυση της ομόρρυθμης Πατραϊκής Εμποροβιομηχανικής Εταιρείας με τους Στ. Στράτο, Α. Ζαφειρόπουλο και Τ. Εμμανουήλ. Ο Χρ. Κατσάμπας αναλαμβάνει καθήκοντα γενικού διευθυντή.
Ενα χρόνο αργότερα γίνεται μέλος Συλλόγου Εισαγωγικού Εμπορίου Πατρών, ενώ αρχίζει να έχει τα πρώτα κέρδη από το εμπόριο μαντιλιών και καλτσών.
Ανθρωπος με κοινωνικές ευαισθησίες, γίνεται μέλος της Επιτροπής Προσφύγων Πατρών την περίοδο 1922-23. Από το 1923-27 αναλαμβάνει καθήκοντα γενικού γραμματέως του Εμπορικού Συλλόγου Εισαγωγικού Εμπορίου Πατρών.

Ο Σταμούλης Θ. Στράτος γεννήθηκε το 1891 στην Κωνωπίνα Ξηρομέρου. Μέχρι το 1912 εργαζόταν σαν εμποροϋπάλληλος στο Αγρίνιο, όπου και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του. Την ίδια χρονιά προσλαμβάνεται υπάλληλος από τον πατρινό υφασματέμπορο Μαραγκόπουλο. Στον ίδιο εργοδότη εργάζεται και ο Χρ. Κατσάμπας. Οι δυο τους θα συνδεθούν με μια βαθιά και ειλικρινή σχέση. Ενδεικτικό αυτής της σχέσης είναι το απόσπασμα του ιδρυτικού κειμένου της Πατραϊκής (1919), στο οποίο αναφέρεται ότι «δεν θα αφήσωμεν ποτέ να παρέλθη εικοσιτετράωρον χωρίς να λύσωμεν φιλικά και μόνοι μας, χωρίς μεσολάβη-σιν οιουδήποτε τρίτου, πάσαν διαφοράν ή παρεξή-γησιν που ήθελεν προκόψει είτε εις την εργασίαν είτε εν τη οικογένεια ακόμη…».

Οι εργαζόμενοι

Για τους ανθρώπους που πέρασαν το κατώφλι του εργοστασίου της Πειραϊκής-Πατραϊκής δουλεύοντας σε μια από τις τρεις ημερήσιες βάρδιες, η σχέση τους με την εταιρία ήταν κάτι περισσότερο από αυτή του εργοδότη-εργαζόμενου. Αλλά και στις χαρές του προσωπικού συμμετείχε η εταιρεία με τον δικό της τρόπο. Οταν παντρευόταν ένα μέλος του προσωπικού η Πειραϊκή-Πατραϊκή το γέμιζε με δώρα (προϊόντα) για το ξεκίνημα της νέας ζωής του.

Εβλεπαν μια εργαζόμενη που δεν αισθανόταν καλά στη βάρδιά της, γιατί μπορεί να ήταν άρρωστη αλλά δεν ήθελε να χάσει και το μεροκάματο, και την έβαζαν στην άκρη να καθίσει μέχρι να φτάσει η ώρα για να χτυπήσει την κάρτα της…»

Ο παράγων άνθρωπος

«Ο παράγων “Ανθρωπος” ήταν ο πυρήνας της επιχειρηματικής φιλοσοφίας της Π-Π. Αποτελούσε συνειδητή επιλογή τους να έχουν ικανοποιημένους τους εργαζόμενους, εξ ου και τα προνόμια που τους εξασφάλιζαν. Η σχέση αυτή δεν ήταν ευκαιριακή. Μιλούσαν συχνά με το προσωπικό για να μάθουν το βαθμό ικανοποίησής τους. Για τους Κατσάμπα και Στράτο οι εργαζόμενοι της εταιρίας ήταν προέκταση της οκογένειάς τους.

Στο λεύκωμα που εξέδωσε η Πειραϊκή-Πατραϊκή για τα 50 χρόνια της εταιρείας περιγράφεται με σαφήνεια το πνεύμα με το οποίο λειτουργούσε το επιχειρηματικό δίδυμο Κατσά-μπα-Στράτου στις σχέσεις του με το προσωπικό.
Αποτελούσε συνειδητή επιλογή τους να έχουν ικανοποιημένους τους εργαζόμενους, εξ ου και τα προνόμια που τους εξασφάλιζαν. Η σχέση αυτή δεν ήταν ευκαιριακή. Μιλούσαν συχνά με το προσωπικό για να μάθουν τον βαθμό ικανοποίησής τους. Για τους Κατσάμπα και Στράτο οι εργαζόμενοι της εταιρείας ήταν προέκταση της οικογένειάς τους.

• Aπό τις “Επιλογές” της “Π” στις 7 Μαρτίου 2015

Όλες οι ειδήσεις άμεσα μέσα από το Google News. Κάντε κλικ εδώ και κάντε εγγραφή

Άμεση ενημέρωση με όλες τις ειδήσεις τώρα και μέσω WhatsApp - Δες εδω