Έκθεση ΟΟΣΑ «Health at a Glance 2025»: Πού αντέχει και πού υστερεί το ελληνικό σύστημα υγείας

Η έκθεση του ΟΟΣΑ «Health at a Glance 2025» αποτυπώνει με σαφήνεια τις αντιφάσεις του ελληνικού συστήματος υγείας. Συγκρίνοντας τις χώρες με βάση πέντε άξονες – κατάσταση υγείας, παράγοντες κινδύνου, πρόσβαση, ποιότητα και ικανότητα συστημάτων – δείχνει ότι τα προβλήματα της Ελλάδας δεν εντοπίζονται μόνο στη χρηματοδότηση, αλλά κυρίως στην οργάνωση, τη στόχευση και τα αποτελέσματα.

Μακροβιότητα με «ρωγμές»

Το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα φτάνει τα 81,8 έτη, ελαφρώς πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (81,1), ενώ μόλις το 7% δηλώνει κακή ή πολύ κακή υγεία. Ωστόσο, δείκτες όπως η αποφεύξιμη θνησιμότητα (213 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους) και η υψηλή επιβάρυνση από χρόνιες παθήσεις αναδεικνύουν δομικές αδυναμίες του συστήματος.

Πολλοί γιατροί, λίγοι νοσηλευτές

Η Ελλάδα καταγράφει έναν από τους υψηλότερους αριθμούς γιατρών στον ΟΟΣΑ (6,3 ανά 1.000 κατοίκους), αλλά μόλις το 6% είναι γενικοί ή οικογενειακοί γιατροί, έναντι 23% στον ΟΟΣΑ. Το έλλειμμα αυτό αποδυναμώνει την πρωτοβάθμια φροντίδα και αυξάνει την πίεση στα νοσοκομεία. Την ίδια στιγμή, οι νοσηλευτές παραμένουν ελάχιστοι (περίπου 3-3,5 ανά 1.000 κατοίκους), δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα λειτουργικότητας.

Πρόσβαση: Καθολική στα χαρτιά

Παρά την καθολική ασφαλιστική κάλυψη, το 12,1% των πολιτών δηλώνει ακάλυπτες ανάγκες υγείας – το υψηλότερο ποσοστό στον ΟΟΣΑ. Μόλις το 27% δηλώνει ικανοποιημένο από τις υπηρεσίες υγείας στην περιοχή του, ενώ το κόστος αποτελεί βασικό εμπόδιο, ιδιαίτερα στην οδοντιατρική φροντίδα.

Χρηματοδότηση και ιδιωτικές πληρωμές

Η δημόσια χρηματοδότηση καλύπτει μόλις το 60,9% των συνολικών δαπανών υγείας, πολύ κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Η ιδιωτική συμμετοχή και η φαρμακευτική δαπάνη παραμένουν υψηλές, ενώ οι πόροι κατευθύνονται δυσανάλογα στα νοσοκομεία εις βάρος της πρωτοβάθμιας περίθαλψης.

Πρόληψη και τρόπος ζωής

Η Ελλάδα εμφανίζει υψηλά ποσοστά καπνίσματος (25%) και κατανάλωσης αλκοόλ, καθώς και χαμηλή συμμετοχή σε προληπτικούς ελέγχους. Ενδεικτικό είναι ότι μόλις το 25% των γυναικών 50-69 ετών συμμετέχει σε μαστογραφικό έλεγχο, όταν σε άλλες χώρες τα ποσοστά φτάνουν το 60-80%.

Ανισότητες φύλου και «ψαλίδα» ζωής

Οι γυναίκες ζουν περισσότερο, αλλά περνούν περισσότερα χρόνια με προβλήματα υγείας. Οι άνδρες εμφανίζουν υψηλότερη πρόωρη θνησιμότητα από εξωγενή αίτια (ατυχήματα, αυτοκτονίες), ενώ στις γυναίκες ο καρκίνος αποτελεί την κύρια αιτία πρόωρης απώλειας ζωής. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραμένουν η πρώτη αιτία θανάτου και στα δύο φύλα.

Το μήνυμα του ΟΟΣΑ

Το συμπέρασμα της έκθεσης είναι σαφές: η Ελλάδα διαθέτει ισχυρά «χαρτιά» στη μακροβιότητα και στο ιατρικό δυναμικό, αλλά υστερεί εκεί όπου μετρά η καθημερινή εμπειρία των πολιτών. Ο ΟΟΣΑ τονίζει την ανάγκη μετάβασης από τη λογική της «ίσης μεταχείρισης» σε στοχευμένες πολιτικές: ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας, επένδυση σε νοσηλευτές, πρόληψη και μακροχρόνια φροντίδα, με παρεμβάσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες ανδρών και γυναικών.