Ο Κώστας Καστανάς στην «Π»: «Εχει εκφυλιστεί η Επίδαυρος!»

Ο σπουδαίος πρωταγωνιστής και αφηγητής Κώστας Καστανάς βρέθηκε στην Πάτρα και μίλησε αποκλειστικά στην «ΠτΔ»

Κώστας

Στην Πάτρα βρέθηκε για ιδιωτικούς λόγους, ο Κώστας Καστανάς. Ο μεγάλος πρωταγωνιστής του Εθνικού Θεάτρου, στη Σχολή του οποίου δίδαξε και ως καθηγητής επί 12ετία και που εκτός των άλλων, είχε τη μεγάλη τιμή να συμμετάσχει επί πολλά χρόνια στον θίασο Μινωτή – Παξινού, να παίξει δίπλα σε μεγάλες μορφές της υποκριτικής, όπως ο Λυκούργος Καλλέργης, η Αννα Συνοδινού, ο Δημήτρης Χορν, η Ελλη Λαμπέτη κ.ά.

Παράλληλα, εξαιρετικά σημαντική υπήρξε η συνεισφορά του στην αναβίωση του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, καθώς ερμήνευσε ρόλους από την αρχαία τραγωδία στην Επίδαυρο, στο Ηρώδειο, στη Δωδώνη και σε άλλα θέατρα της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Ξεχωριστή όμως, ήταν η σπουδή και η ενασχόλησή του με την αφήγηση λογοτεχνικών και ευρύτερα πολιτιστικών και φιλολογικών κειμένων, όπου η εκφραστική του φωνή, η επιβλητική και γλαφυρή του ανάγνωση και η υποκριτική του δεινότητα, «σφράγισε» μεγάλα λογοτεχνικά κείμενα και επένδυσε παραγωγές κύρους.

Ο Κώστας Καστανάς, μίλησε αποκλειστικά στην «ΠτΔ», καταθέτοντας με παρρησία τη δική του άποψη, για τα κακώς κείμενα του ελληνικού θεάτρου και όχι μόνο…

«ΔΕΝ ΠΗΓΑΙΝΩ ΘΕΑΤΡΟ»

Ομολογώ ότι έχω πάψει να πηγαίνω στο θέατρο, γιατί έχω φοβηθεί. Από τις παραστάσεις που μαθαίνω ότι προκύπτουν και από τη μεγάλη κινητικότητα που υπάρχει. Εχω την εντύπωση, ότι από τα πολλά που υπάρχουν, πολύ ελάχιστα είναι τα καλά. Και δεν προλαβαίνω να μάθω ποια είναι αυτά.

«ΚΑΠΟΙΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ ΝΟΜΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ …ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ»

Συνεχίζονται οι αυθαιρεσίες και οι υπερβάσεις, γιατί δυστυχώς υπάρχουν μερικοί σκηνοθέτες, που νομίζουν ότι είναι καλύτεροι, από τον Σοφοκλή, τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη. Κάνουν τα δικά τους και εμένα αυτό με ενοχλεί, γιατί τους κλασικούς συγγραφείς, τους έχω υπηρετήσει μεγάλη αυταπάρνηση, όντας στην καλή εποχή του Εθνικού Θεάτρου, με τον Μινωτή, την Παξινού, τη Συνοδινού, τον Καλλέργη, τον Γκοτσόπουλο και πολλούς άλλους, που εκτιμούσα ιδιαίτερα. Βλέπω ότι αυτή η παράδοση έχει πάψει να υπάρχει. Βγαίνουν μερικοί μεν, αλλά υπάρχει και ένα έλλειμμα. Ισως φταίει, ότι οι Σχολές Υποκριτικής, δεν έχουν τα στελέχη που θα έπρεπε να έχουν.

«ΑΣ ΚΑΝΟΥΝ… ΑΓΡΑΝΑΠΑΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ!»

Και βέβαια έχει εκφυλιστεί η Επίδαυρος και πιστεύω ότι αν μπορούσε να υπάρξει μια «αγρανάπαυση», καλό θα ήταν. Να βάλουν μερικά λυρικά θέατρα να παίξουν και να ανεβάζουν λιγότερη τραγωδία, γιατί δυστυχώς, αποδεικνύεται ότι ανοίγουν την Επίδαυρο, για πράγματα που δεν ανήκουν εκεί.

«ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΑ ΤΑ ΜΙΚΡΟΦΩΝΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ»

«Είναι πολύ σοβαρό, το θέμα της μελωδικότητας και της ορθοφωνίας της ελληνικής γλώσσας στο θέατρο. Νομίζω ότι δεν την υπηρετούν όσο θα ‘πρεπε και τη παραμελούν, την ελληνική γλώσσα. Γιατί είναι ένα καλό κεφάλαιο, επίσης πολύ δύσκολο. Λίγοι είναι οι εκλεκτοί δάσκαλοι στις ιδιωτικές ή τις κρατικές σχολές υποκριτικής, που ξέρουν να διδάξουν ορθοφωνία.

Την ορθοφωνία, δεν πρέπει την εγκαταλείπει ποτέ ο ηθοποιός, θα πρέπει πάντοτε να κάνει ασκήσεις, ώστε να μη βρεθεί στη δυσάρεστη έκπληξη που βρέθηκα εγώ στην Επίδαυρο πρόσφατα. Οταν είδα τα δεκάδες μικρόφωνα. Και ρώτησα «τι είναι αυτά;». Μου είπαν… είναι για τους ηθοποιούς. Δεν ακούγονται… Γιατί δεν ακούγονται; Γιατί δεν τους έχει ποτέ κανείς τίποτα και δεν έχουν ασχοληθεί με τα μεγάλα θέατρα, τα οποία θέλουν μια ιδιαίτερη αγωγή του λόγου. Αλλιώς θα παίξεις ένα έργο στον κλειστό χώρο, αλλιώς στον ανοικτό. Θέλει πρόβες και θέλει άσκηση ειδική. Εμείς παλιά με το Εθνικό, για να παίξουμε στην Επίδαυρο, μέναμε ακόμα και έναν μήνα εκεί, για να εγκλιματιστούμε.

Το θεωρώ απαράδεκτο, να υπάρχουν μικρόφωνα στην Επίδαυρο. Αυτά τα θέατρα, ήταν φτιαγμένα από καταπληκτικούς αρχιτέκτονες, ειδικά για την ανθρώπινη φωνή. Ωστε να μιλάει ένας υποκριτής και να ακούγεται σε όλο το κοίλον, μέχρι επάνω το τελευταίο διάζωμα.

«ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΑ… ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΤΙΚΗ Η TV»

Στην τηλεόραση, βλέπω μόνο ντοκιμαντέρ και κανά δυο εκπομπές για το βιβλίο. Ο,τι άλλο συμβαίνει να δω, είναι ομολογώ, διασκεδαστικά… ανατριχιαστικό! Πρέπει να πω ότι ανάμεσα στα πολλά σίριαλ που γίνονται, υπάρχουν και κάποια που είναι αρκετά καλά, γιατί βλέπεις και καλούς ηθοποιούς να παίζουν. Επίσης είναι σημαντικό ότι δίδεται η ευκαιρία σε κάποιους νέους ανθρώπους να παίξουν και να δείξουν τι μπορούν να κάνουν.

«ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΙΣΩ»

Δεν ξέρω τι συμβαίνει, αλλά το κοινό, αντί να εκπαιδεύεται, πηγαίνει προς τα πίσω! Δεν φταίει το κοινό, φταίνε οι άνθρωποι του θεάματος, οι οποίοι προσπαθούν να το προσελκύσουν με τρόπους, ίσως φθηνούς.

«ΘΕΑΤΡΟ ΜΕ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥΣ ΟΡΟΥΣ»

Πάντοτε το θέατρο λειτουργούσε με τηλεοπτικούς όρους. Δυστυχώς, αυτός που θέλει να κάνει τον θεατρικό παραγωγό και θέλει να βγάλει χρήματα, προτιμάει να βάλει ανθρώπους τηλεοπτικούς.

Ετσι όμως το θέατρο φθίνει και παύει να επιτελεί το σωστό του έργο. Που δεν είναι να κόβει μόνο εισιτήρια, αλλά να παρουσιάζει στη σωστή θέση, τους σωστούς ανθρώπους, τους σωστούς ρόλους, μελετημένους και σοβαρούς στη δουλειά τους, ηθοποιούς και σκηνοθέτες και απόλυτα προσαρμοσμένους στην κατεύθυνση του θεάτρου.

«ΘΕΛΩ ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ»

Πού και πού, πηγαίνω να παίξω θέατρο, είτε για να βγάλω χρήματα, αν αισθανθώ ότι κάποια στιγμή έχω οικονομική ανάγκη, ειδάλλως μου έχουν προτείνει, αλλά δεν έχω τον χρόνο. Δεν μπορώ να κάνω μία θεατρική δουλειά, όπως κάνουν πολλοί άξιοι νέοι συνάδελφοι, με ένα μήνα προετοιμασία, ή έστω δύο. Εγώ θέλω τουλάχιστον έξι μήνες για να προετοιμαστώ σωστά.

«ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ»

Στις εκφωνήσεις, είχα καθίσει και είχα μελετήσει. Δεν είμαι μοναδικός σε αυτό, αλλά όταν ακούω «μπράβο, έχεις ωραία φωνή», διαφωνώ. Δεν είναι αυτό το θέμα. Είναι ότι για να ηχογραφήσω ένα κείμενο, κάθομαι και το μελετάω πάρα πολύ! Δεν έχω κάνει ποτέ μου βιαστικά πράγματα. Γιατί μου αρέσει κιόλας αυτό που κάνω. Ηχογραφώ για τον εαυτό μου. Κάνω podcast, ανεβάζω και στο κανάλι μου στο you tube.

Παρατηρώ ότι έχει γεμίσει ο κόσμος με αναγνώσεις, αλλά νομίζω ότι είναι πολύ ακατάλληλοι, ως επί το πλείστον, αυτοί που διαβάζουν, απ’ ό,τι έχω ακούσει. Δεν εννοώ ότι εγώ είμαι ο καλύτερος, αλλά εγώ εννοώ, ότι για να κάνεις κάτι, χρειάζεται μελέτη. Αν κάνεις κάτι με μελέτη, είναι καλώς καμωμένο.

Η ΠΑΛΙΑ ΑΙΓΛΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ

Για να διατηρήσεις την αίγλη, θα πρέπει να έχεις την αίγλη. Την αίγλη που υπήρχε παλιά στο Εθνικό, που μάλιστα την κατηγορούσαν, ήταν γιατί είχε τον δικό του θίασο. Πράγμα που δεν τολμούν να το κάνουν τώρα. Είχε έναν θίασο μετρημένο, στον οποίο ήμουν κι εγώ μέλος. Ολοι οι ηθοποιοί, ένας κι ένας. Τώρα, δυστυχώς έχει ανοίξει το Εθνικό Θέατρο επειδή υπήρχε η ανεργία και όποιον θέλουν προσλαμβάνουν, για να συμπληρώσουν τις διανομές. Λένε ότι «πρέπει να ανοίξει, να πάρετε κόσμο».

Μα δεν παίρνεις έτσι τον κόσμο. Παίρνεις ειδικά αυτόν που χρειάζεται. Ειδικά στο Εθνικό Θέατρο μιας χώρας.

«ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ, ΑΛΛΑ ΔΥΣΚΟΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ο ΜΙΝΩΤΗΣ»

«Η σχέση μου με τον Αλέξη Μινωτή, ήταν η πιο ουσιαστική, γιατί ήταν ο άνθρωπος που με δίδαξε πράγματα χωρίς να το θέλει κι αυτός, αλλά και χωρίς και εγώ να το καταλάβω.

Ο Μινωτής ήταν πάρα πολύ δύσκολος άνθρωπος, πολλοί τον έχουν διαβάλει. Η μνήμη κάποιου ανθρώπου, δεν θέλω να αφήνεται βορά σε οποιονδήποτε και μάλιστα με προσωπικό χαρακτήρα. Θέλω να μένει η μνήμη με την προσφορά του καθένα. Και η προσφορά αυτού του ανθρώπου ήταν μεγάλη, γιατί ήταν σπουδαίος καλλιτέχνης απ’ όλες τις απόψεις και για ό,τι σπουδαίο έκανε δεν επαίρετο.

Και βέβαια, ό,τι είχε πει για την αρχαία τραγωδία, για την ηθοποιία γενικότερα, ήταν μνημειώδες. Και δεν μπορώ να κρύψω, ότι εγώ έχω επηρεαστεί πάρα πολύ από τον Μινωτή. Δεν με έχει ευνοήσει σε τίποτα βέβαια, αλλά με παρακολουθούσε και με συμβούλευε…».