Χριστίνα Κόκκοτα

Οσο κι αν θέλουμε να απαλλαγούμε από το παρελθόν μας, κάποιες φορές αυτό μας στοιχειώνει, όχι απαραίτητα αρνητικά αλλά γόνιμα και ευεργετικά. Αυτό συμβαίνει με έναν επιτυχημένο μεσήλικα συγγραφέα στο «Ντα» (υποκοριστικό του αγγλοσαξονικού daddy, 1978), του Χιου Λέοναρντ, έργο βραβευμένο με Tony, ένα ιρλανδικό θεατρικό διαμάντι, που υπερβαίνει το χρόνο και τον τόπο.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, ο Τσάρλι επιστρέφει στη γενέθλια γη, για την κηδεία του θετού πατέρα του. Πηγαίνοντας στο σπίτι μετά, ανάμεσα στα αντικείμενα που τον θυμίζουν, τα φαντάσματα του παρελθόντος τον κατακλύζουν. Ξαναζεί τους σταθμούς της προηγούμενης ζωής του: Την παιδική του ηλικία, το μεγάλωμά του με το υστέρημα των γονιών του, τον πρώτο του έρωτα, τη φυγή του.

Η μορφή του πατέρα ζωντανεύει στο μυαλό του γιου και η σχέση τους αναπλάθεται μέσα από γλυκόπικρες εμπειρίες ζωής, συγκρούσεις, αντιθέσεις, απογοητεύσεις αλλά και ενοχές, που γεννά η αυτοκριτική του για την έλλειψη συμπαράστασης στα γηρατειά και στο τέλος του. Στόχος του Χιου Λέοναρντ να αναδείξει την ανθρώπινη συνθήκη αυτής της καθοριστικής σχέσης με όλη την παλέτα των συναισθημάτων, που την δονούν.

Με ημι-αυτοβιογραφικές αναφορές στην αριστοτεχνική γραφή του, το έργο αποτελεί έναν επαναπατρισμό όχι μόνο του ήρωά του αλλά και του ίδιου του συγγραφέα στις ρίζες του, σ’ έναν κόσμο ηθικών αξιών, καλοκάγαθων προθέσεων, ανιδιοτελούς αγάπης και πηγαίας απλότητας, που αντιπροσωπεύει ο Ντα, ως ολοζώντανη θύμηση ενός παρελθόντος, που φωτίζει την «εξόριστη» ζωή τους, πριν χαθεί δια παντός.

Παράλληλα η υπερβατική συνάντηση του ηλικιωμένου πια Τσάρλι με τον πατέρα του σηματοδοτεί μια νηφάλια πορεία συγχώρησης και συμφιλίωσης μαζί του, για όποιο σκοτεινό απομεινάρι απογοήτευσης και δυσαρέσκειας αμαύρωσε τα παιδικά του χρόνια. Απόδειξη της κατανόησης της σημερινής του ταυτότητας και της αυτογνωσίας, που κέρδισε με το πέρασμα του χρόνου.

Η διάχυτη ανθρωπιά στις σελίδες του «Ντα» μεγεθύνεται, αν συνυπολογίσει κανείς ότι δεν υπάρχουν δεσμοί αίματος ανάμεσα στον Τσάρλι και τον πατερούλη αλλά πρόκειται για μια σχέση παιδιού προς τον θετό του πατέρα. Μια διάσταση που καθιστά το βάρος της ανθρώπινης παρουσίας – απουσίας στη ζωή του ακόμα πιο σημαντική και το έργο έναν ύμνο ευγνώμονης μνήμης για τους ταπεινούς, φτωχούς και μεγαλόκαρδους θετούς γονείς αλλά και συγκινητικής αυτοκριτικής.

Η πρεμιέρα του «Ντα» δόθηκε στο Μαίριλαντ το 1973, ενώ στην Ελλάδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1979-1980 από τον Μάνο Κατράκη, με τον ίδιο να δίνει στον ομώνυμο ρόλο ρεσιτάλ σπάνιας υποκριτικής τέχνης. Κατά την τρέχουσα σεζόν ζωντανεύει στο θέατρο Ιλίσια με τη σκηνοθετική κατάθεση του Πέτρου Ζούλια, που ισορροπεί μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, τον Γρηγόρη Βαλτινό ως Ντα, ρόλο ζωής για τον έμπειρο ηθοποιό και τον Μιχάλη Οικονόμου στον ρόλο του Τσάρλι. Εξαμελής θίασος περιβάλλει το πρωταγωνιστικό δίδυμο, με τη Μαρία Καλλιμάνη στον ρόλο της μητέρας.

Σε μια εποχή βίας, σκληρότητας, σήψης και χυδαιότητας της σύγχρονης κοινωνίας, ο σημερινός θεατής οφείλει να αναζητήσει την παράσταση ενός έργου, που θα ζεστάνει την ανθρωπιά του και θα γλυκάνει την ψυχή του.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News