Μετά το ΕΣΠΑ, τι;

Λυκούργος Σταυρουλόπουλος

Στην τελευταία συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου, συζητήθηκε και το νέο «Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο» 2028-2034. Η ευρωπαϊκή δηλαδή χρηματοδότηση μετά το τέλος του ΕΣΠΑ 2021-2027. Πρόβλημα: Τί μορφή θα έχει το Νέο Πρόγραμμα, πώς θα διαρθρώνεται και πόσα χρήματα θα διατεθούν σε κάθε Περιφέρεια;

Μορφή

Η βασική αλλαγή που προτείνεται και θα μπορούσε να προκαλέσει πολιτισμικό σοκ για τα ελληνικά δεδομένα, είναι η Κεντρική διάθεση των πόρων. Με άλλα λόγια, τα χρήματα δεν θα είναι στη διάθεση των περιφερειών ή των υπουργείων, τα οποία θα πρέπει να προτείνουν τα έργα τα οποία θα χρηματοδοτήσουν. Οι σημερινοί φορείς υλοποίησης, θα αποκτήσουν ένα ρόλο «επόπτη» για έργα τα οποία θα αποφασίζονται τόσο ως φυσικό αντικείμενο όσο και για τον προϋπολογισμό, με βάση τη συμφωνία που θα κάνει το ΥΠΕΘΟ με τις Βρυξέλλες. Οπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό όμως έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση τόσο με τη Διάσκεψη των Περιφερειών της Ευρώπης (Δίκτυο CPMR) που προτείνει ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης, όσο και με την Ενωση Περιφερειών, η οποία μέσω του Ενιαίου Κώδικα Αυτοδιοίκησης προωθεί τη μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση.

Χρηματοδότηση

Το ύψος της χρηματοδότησης για κάθε Τομεακό και Περιφερειακό Πρόγραμμα δεν έχει καθοριστεί ακόμα και θα εξαρτηθεί προφανώς από το ποσό που θα κατευθύνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα γενικά και στις Περιφέρειες ειδικά. Η πρώτη εκτίμηση για τα ποσά είναι πως, τουλάχιστον στο σκέλος της διανομής, είναι ελαφρά υψηλότερα από αυτά που τώρα αναλογούν για πολιτικές συνοχής (δηλαδή ΕΣΠΑ). Σε τιμές 2021, η Ελλάδα δικαιούται για την περίοδο 2021- 2027 συνολικά 40,37 δισ. ευρώ. Στο ΕΣΠΑ αναλογούν 21,37 δισ. ευρώ, ενώ στα 2 ταμεία που τροφοδοτούν την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) περίπου 19 δισ. ευρώ.

Αντίστοιχα, για το 2028-2034 στον πίνακα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται πως η Ελλάδα έχει λαμβάνειν 42,9 δισεκατομμύρια ευρώ αφορούν στον νέο ενιαίο άξονα 1 που θα χρηματοδοτεί πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης. Δηλαδή, μέσω των εθνικών και περιφερειακών σχεδίων σε ένα «κουμπαρά», θα τροφοδοτούνται τα ΕΣΠΑ, η ΚΑΠ αλλά και οι δράσεις για το προσφυγικό, την αλιεία κ.λπ.

Πριν πανηγυρίσουμε όμως για τη φαινομενική αύξηση κατά 2.5 δις, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πρώτον, τα ποσά δεν είναι αποπληθωρισμένα και δεύτερον, ένα ποσοστό περίπου 10% αφορά αποπληρωμές του Ταμείου Ανάκαμψης. Παράλληλα, η διαφαινόμενη μείωση της ΚΑΠ και η ενσωμάτωσή της σε ένα ενιαίο Ταμείο, ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους, με δεδομένο ότι οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις για τον Έλληνα αγρότη βρίσκονται κοντά στο 50% του γεωργικού εισοδήματος.

Επιμύθιο

Η ερώτηση «μετά το ΕΣΠΑ, τι;»σήμερα τρομάζει, αλλά ίσως δεν θα ΄πρεπε. Μετά το ΕΣΠΑ θα έχουμε ένα νέο ΕΣΠΑ με άλλο όνομα. Τα συνηθίζει αυτά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να μας μπερδεύει. Η διαπραγμάτευση ουσιαστικά τώρα ξεκινάει και είναι ενθαρρυντικό το ότι από ελληνικής πλευράς το θέμα χειρίζεται ως αρμόδιος συντονιστής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο ο Κωστής Μουσουρούλης. Ενας πολύπειρος τεχνοκράτης και επί χρόνια στέλεχος της Κομισιόν. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί το β΄ εξάμηνο του 2027, όταν την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα έχει η χώρα μας. Μια ευνοϊκή συγκυρία που πρέπει να αξιοποιήσουμε κατάλληλα. Γιατί οι Κοινοτικοί Πόροι, όπως και να βαφτίζονται κάθε φορά, αποτελούν διαχρονικά το βασικό -αν όχι το μοναδικό- αναπτυξιακό εργαλείο της χώρας μας.

*Ο Λυκούργος Κ. Σταυρουλόπουλος είναι περιφερειακός σύμβουλος, υπεύθυνος Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News