Υπερπανσέληνος Οκτωβρίου 2025: Πώς επηρεάζει τον ύπνο, τη διάθεση και την υγεία μας
Τι λένε οι επιστήμονες για την επίδραση του φεγγαριού στην υγεία.
Η πρώτη υπερπανσέληνος του 2025 χάρισε ένα μοναδικό θέαμα στον ουρανό. Ονομάστηκε «Φεγγάρι της Συγκομιδής», καθώς βρίσκεται πιο κοντά στην φθινοπωρινή ισημερία (22 Σεπτεμβρίου).
Η ονομασία προέρχεται από την αγροτική παράδοση: το έντονο φως της πανσελήνου βοηθούσε τους αγρότες να συνεχίζουν τη συγκομιδή και μετά τη δύση του ήλιου. Αν και συνήθως εμφανίζεται τον Σεπτέμβριο, φέτος η Οκτωβριανή πανσέληνος πήρε αυτόν τον τίτλο, καθώς συνέπεσε χρονικά με το φθινοπωρινό ημερολόγιο του 2025.
Το «φεγγάρι της συγκομιδής», απόψε η πρώτη υπερπανσέληνος του χρόνου
Οι ειδικοί της Κλινικής του Κλίβελαντ τονίζουν ότι η Σελήνη επηρεάζει τον άνθρωπο – όχι όμως με μαγικό τρόπο, αλλά μέσα από βιολογικούς και ψυχολογικούς μηχανισμούς.
Έρευνες έχουν συνδέσει την πανσέληνο με:
- Αλλαγές στη διάθεση, με ελαφρά αύξηση άγχους ή ευερεθιστότητας.
- Διαταραχές ύπνου, λόγω μεταβολών στο φως και στην παραγωγή μελατονίνης.
- Κυκλικές μεταβολές σε άτομα με διπολική διαταραχή, πιθανώς λόγω διατάραξης του κιρκάδιου ρυθμού.
Ωστόσο, οι περισσότερες μελέτες δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση, αλλά μόνο συσχετίσεις.
Το φως της πανσελήνου και ο ύπνος μας
Μια ελβετική μελέτη του 2013 έδειξε ότι οι συμμετέχοντες κοιμούνταν 20 λεπτά λιγότερο και περνούσαν 30% λιγότερο χρόνο σε βαθύ ύπνο (NREM) τις νύχτες της πανσελήνου. Ταυτόχρονα, παρουσίαζαν χαμηλότερα επίπεδα μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου.
Αντίστοιχα, έρευνα του 2021 που συνέκρινε κοινότητες στην Αργεντινή και φοιτητές στο Σιάτλ, κατέγραψε παρόμοιο μοτίβο: λιγότερες ώρες ύπνου και καθυστερημένη ώρα κατάκλισης πριν την πανσέληνο. Οι επιστήμονες το απέδωσαν σε έμφυτη προσαρμογή από την εποχή που ο άνθρωπος εκμεταλλευόταν το φως της Σελήνης για δραστηριότητες τη νύχτα.
Παρά τη διαχρονική σύνδεση της Σελήνης με τη γυναικεία γονιμότητα, τα επιστημονικά δεδομένα δεν επιβεβαιώνουν επίδραση του φεγγαριού στην έμμηνο ρύση ή στους τοκετούς.
Μια ιαπωνική μελέτη σε 1.507 γεννήσεις εντόπισε μικρή αύξηση τοκετών γύρω από την πανσέληνο, αλλά μια μεγαλύτερη ανάλυση 23.689 γεννήσεων (1810–1929) δεν βρήκε καμία συσχέτιση.
Η σύγχρονη επιστήμη, λοιπόν, απορρίπτει την ιδέα ότι η πανσέληνος επηρεάζει την αναπαραγωγική υγεία.
Η ψυχολόγος Dr. Albers από την Κλινική του Κλίβελαντ επισημαίνει ότι ορισμένες επιδράσεις μπορεί να οφείλονται σε ψυχολογικές προσδοκίες: «Αν πιστεύεις ότι κάτι θα σε επηρεάσει, είναι πιθανό να το νιώσεις πραγματικά», σημειώνει.
Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται στις γνωστικές προκαταλήψεις, την ψευδή συσχέτιση ή ακόμα και το placebo effect, που μπορεί να δημιουργήσουν υπαρκτά συναισθηματικά ή σωματικά συμπτώματα.
Πηγή: ygeiamou.gr
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
