Η ανάπτυξη των δεικτών και η φτώχεια της καθημερινότητας

Όταν το 65% ξοδεύει σχεδόν τα πάντα για τα στοιχειώδη, η περίφημη «ανάπτυξη» μοιάζει περισσότερο με λογιστικό τρικ παρά με πραγματικότητα.

Η ανάπτυξη των δεικτών και η φτώχεια της καθημερινότητας

Η τελευταία Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ «γκρεμίζει» τη «βιτρίνα» των θετικών μακροοικονομικών δεικτών. Πίσω από το αφήγημα της ανάπτυξης κρύβεται μια σκληρή καθημερινότητα για τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Έξι στους δέκα πολίτες δηλώνουν πως «μόλις τα βγάζουν πέρα» ή αναγκάζονται να ροκανίζουν τις αποταμιεύσεις τους για να καλύψουν βασικές ανάγκες.

Η έρευνα αποτυπώνει μια εικόνα γενικευμένης απαισιοδοξίας. Σχεδόν το 80% των νοικοκυριών θεωρεί απίθανη την αποταμίευση τον επόμενο χρόνο, ενώ η πλειονότητα δηλώνει πως θα περικόψει σημαντικές δαπάνες. Στην ευρωπαϊκή κλίμακα, οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν οι πιο απαισιόδοξοι, σε απόσταση ασφαλείας από τους υπόλοιπους. Η αίσθηση ότι η έξοδος από τα μνημόνια δεν μετουσιώθηκε σε πραγματική βελτίωση της ζωής έχει πλέον ριζώσει.

Η οικονομία τρέχει με ρυθμούς πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η ανεργία μειώνεται, οι μισθοί αυξάνονται ονομαστικά. Κι όμως, η ακρίβεια καταπίνει κάθε όφελος. Ο πληθωρισμός σε τρόφιμα, βασικά αγαθά και ενέργεια λειτουργεί σαν αόρατος φόρος που στραγγίζει τα εισοδήματα.

Όταν το 65% των νοικοκυριών ξοδεύει το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός του για τα απολύτως αναγκαία, η «ανάπτυξη» μένει ένα ψυχρό στατιστικό, χωρίς αντίκρισμα στην καθημερινότητα.

Η εξάντληση της αγοραστικής δύναμης δεν αφορά μόνο το βιοτικό επίπεδο. Πλήττει την εσωτερική αγορά, φρενάρει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και τελικά υπονομεύει το ίδιο το αναπτυξιακό αφήγημα. Η συνεχής πίεση τροφοδοτεί κοινωνική δυσφορία και πολιτική δυσπιστία.

Το οικονομικό επιτελείο δεν μπορεί να εφησυχάζει με τους δείκτες των Βρυξελλών. Η πραγματική μάχη δίνεται στο ταμείο του σούπερ μάρκετ και στους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Αν η πολιτεία δεν βρει τρόπους να ενισχύσει πραγματικά το διαθέσιμο εισόδημα και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο αύριο, η ανάπτυξη θα παραμείνει ένα οικοδόμημα σε σαθρά θεμέλια.

Η κοινωνία δεν ζητά πλέον «βοήθεια». Ζητά δικαιότερη κατανομή της ανάπτυξης και ουσιαστικό έλεγχο της αγοράς, ώστε να σπάσει ο φαύλος κύκλος αισχροκέρδειας και ακρίβειας.