Η Ευρώπη παρουσίασε σιδηροδρομικό δίκτυο-μαμούθ 550 δισ. ευρώ χωρίς τη Δυτική Ελλάδα

Πίσω από τους εντυπωσιακούς αριθμούς και τα οράματα για «πράσινες και διασυνδεδεμένες πόλεις», η Πάτρα απουσιάζει πλήρως από τον νέο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό χάρτ

Η Ευρώπη παρουσίασε σιδηροδρομικό δίκτυο-μαμούθ 550 δισ. ευρώ χωρίς τη Δυτική Ελλάδα

Το φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού Σιδηροδρομικού Δικτύου Υψηλής Ταχύτητας παρουσίασαν την περασμένη Πέμπτη στις Βρυξέλλες ο Ελληνας επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού Απόστολος Τζιτζικώστας και ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις Ραφαέλε Φίτο. Με ορίζοντα το 2040, το σχέδιο φιλοδοξεί να ενώσει όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, μειώνοντας δραστικά τους χρόνους ταξιδιού και καθιστώντας το τρένο τον κύριο τρόπο μετακίνησης μεγάλων αποστάσεων στην ήπειρο.

Ωστόσο, πίσω από τους εντυπωσιακούς αριθμούς και τα οράματα για «πράσινες και διασυνδεδεμένες πόλεις», η Πάτρα απουσιάζει πλήρως από τον νέο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό χάρτη. Η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, το μεγαλύτερο λιμάνι της δυτικής χώρας και βασική πύλη προς την Ιταλία και την υπόλοιπη Ευρώπη, φαίνεται να μένει εκτός σχεδιασμού –τουλάχιστον μέχρι το 2040.

Η απουσία αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς το θέμα της χρηματοδότησης της σύνδεσης Αθήνας–Πάτρας παραμένει σε εκκρεμότητα, γιατί ο χρηματοδοτικός πυλώνας CEF 2 (Connecting Europe Facility) έκλεισε το περασμένο καλοκαίρι, αφήνοντας την αχαϊκή πρωτεύουσα εκτός των επιλέξιμων έργων. Η ΕΕ στρέφει πλέον την προσοχή της σε έργα που έχουν διασυνοριακή διάσταση ή είναι ώριμα ως προς τη μελέτη και τη χρηματοδότηση -κάτι που, δυστυχώς, δεν ισχύει για την Πάτρα.

Ο Απόστολος Τζιτζικώστας, παρουσιάζοντας το σχέδιο, υπογράμμισε ότι στόχος της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής είναι «περισσότερες συνδέσεις υψηλής ταχύτητας, ώστε να ενισχυθούν οι τοπικές κοινωνίες και η οικονομία». Ανέφερε χαρακτηριστικά τη νέα σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας – Σόφιας, η οποία έως το 2035 θα μειώσει τη διάρκεια του ταξιδιού από 14 σε μόλις 6 ώρες, δίνοντας στην Ελλάδα μια νέα διεθνή διάσταση.

Ωστόσο, η νέα ευρωπαϊκή χάραξη σταματά στην Αθήνα, αφήνοντας εκτός τη Δυτική Ελλάδα, παρότι η Πάτρα αποτελεί το φυσικό τελικό σημείο του άξονα Αθήνα – Κόρινθος – Πάτρα – Ιταλία και στρατηγικό κόμβο εμπορίου και τουρισμού. Η μη ένταξή της στο ευρωπαϊκό δίκτυο υψηλής ταχύτητας σιδηροδρόμων σημαίνει πρακτικά ότι η περιοχή χάνει τη δυνατότητα να ενταχθεί στα μεγάλα διασυνοριακά προγράμματα και στις μελλοντικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.

Κι ενώ η Ευρώπη επιταχύνει, η Πάτρα μένει στάσιμη. Η σύνδεση Ρίου – Πάτρας, που εδώ και χρόνια αποτελεί αντικείμενο μελετών και αντιπαραθέσεων, παραμένει χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα. Η απουσία της πόλης από τον ευρωπαϊκό χάρτη του 2040 στέλνει σαφές μήνυμα: η Δυτική Ελλάδα δεν υπολογίζεται ως στρατηγικός κόμβος στο δίκτυο των σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας.

Η εξέλιξη αυτή προκαλεί ανησυχία όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο, αλλά και σε εθνικό. Η Πάτρα, που συνδέεται οδικά και θαλάσσια με την Ιταλία, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κομβικό σημείο συνδυασμένων μεταφορών (σιδηρόδρομος – λιμάνι – οδικό δίκτυο). Αντί γι’ αυτό, μένει εκτός της μεγάλης ευρωπαϊκής στρατηγικής για τις πράσινες μεταφορές, στερώντας από τη χώρα ένα κρίσιμο κρίκο στην αλυσίδα της διασυνδεσιμότητας.