Πάτρα: Στόχος η δημιουργία Κλινικής Μεταμοσχεύσεων

Ο επίκουρος καθηγητής Χειρουργικής Μεταμοσχεύσεων Νικόλαος Καρύδης στην «Π»: «Διαθέτουμε την τεχνογνωσία, έχουμε τις υποδομές, αλλά μας λείπει το ανθρώπινο δυναμικό και η χρηματοδότηση»

Πάτρα: Στόχος η δημιουργία Κλινικής Μεταμοσχεύσεων

Υπάρχουν κάποιες συζητήσεις που ξεπερνούν τα προβλέψιμα και σε φέρνουν αντιμέτωπη με την ουσία. Ενα τέτοιο θέμα συζήτησης είναι οι μεταμοσχεύσεις οργάνων που αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής του 20ου αι. κι έχει καθιερωθεί ως μια θεραπευτική πρακτική. Κι ένας τέτοιος συνομιλητής είναι ο επίκουρος καθηγητής Χειρουργικής Νίκος Καρύδης, ο οποίος «ανοίγει» μια «νέα σελίδα» στις μεταμοσχεύσεις στο ΠΓΝΠ, κάνοντάς το ως το πλέον δραστήριο κέντρο μεταμόσχευσης παγκρέατος στην Ελλάδα.

Διαβάστε επίσης: Πάτρα: Αναγκαία η αυτόνομη Χειρουργική Μεταμοσχευτική Κλινική στο ΠΓΝΠ – Τέσσερις μεταμοσχεύσεις το τελευταίο τριήμερο

Είναι ο χειρουργός που πραγματοποιεί πολλαπλές μεταμοσχεύσεις και βρίσκεται καθημερινά στο επίκεντρο μιας μάχης που απαιτεί απόλυτη επιστημονική ακρίβεια -καθώς στον χώρο αυτό τα λεπτά μετρούν περισσότερο από τις ώρες και μια λάθος κίνηση μπορεί να κρίνει μια ανθρώπινη ζωή- φυσική και ψυχική αντοχή, αλλά και βαθιά ενσυναίσθηση.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλήσαμε για το πώς χειρίζεται πολύπλοκα περιστατικά μεταμοσχεύσεων, αλλά και πώς διαχειρίζεται το βαρύ συναισθηματικό φορτίο που συνοδεύει κάθε τέτοια κρίσιμη επέμβαση. Ο ίδιος αναφέρθηκε στις προκλήσεις, τις θυσίες, αλλά και τις στιγμές που του υπενθυμίζουν γιατί διάλεξε αυτόν τον δύσκολο, αλλά βαθιά ανθρώπινο δρόμο.

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ

-Γιατί αποφασίσατε να διευθύνετε το τμήμα μεταμοσχεύσεων στο ΠΓΝΠ; Τι αποτέλεσε πρόκληση για σας και πιο είναι το όραμά σας;
Ανέλαβα τη χειρουργική εποπτεία του προγράμματος ώστε να εκσυγχρονιστεί και να αναπτυχθεί, ενσωματώνοντας όλη τη σύγχρονη τεχνογνωσία των μεταμοσχεύσεων, όπως ακριβώς αυτή εφαρμόζεται στα μεγάλα κέντρα του εξωτερικού. Το όραμά μου είναι η δημιουργία αυτόνομης χειρουργικής κλινικής μεταμοσχεύσεων συμπαγών οργάνων που θα προσελκύσει καταρτισμένους χειρουργούς, νεφρολόγους κ.ά., ώστε να επιτύχουμε τον εφικτό στόχο των 40 μεταμοσχεύσεων ανά έτος.

-Πόσα όργανα έχετε μεταμοσχεύσει ταυτόχρονα σε ασθενή και πώς ήταν μετά η μετεγχειρητική του πορεία;
Εχουμε μεταμοσχεύσει σε τρεις ασθενείς από δύο όργανα ταυτοχρόνως, νεφρό και πάγκρεας. Η μετεγχειρητική πορεία ήταν ομαλή, με τη συνεχή επαγρύπνηση της χειρουργικής και νεφρολογικής ομάδας. Είμαστε το πλέον δραστήριο κέντρο μεταμόσχευσης παγκρέατος στη χώρα, φέρνοντας σημαντική εμπειρία σε ένα πολύ ιδιαίτερο και πολύπλοκο αντικείμενο, που απουσίαζε από την Ελλάδα ως θεραπευτική επιλογή.

-Πόσες ώρες έχετε χειρουργήσει χωρίς διακοπή; Κάνετε κάποια προετοιμασία για ν’ αντιμετωπίσετε ένα μαραθώνιο χειρουργείο; 
Ορισμένα χειρουργεία μεταμόσχευσης είναι πιο πολύπλοκα από άλλα. Εχω χειρουργήσει ασθενείς επί 8ωρο, στις περιπτώσεις των συνδυασμένων μεταμοσχεύσεων (δύο όργανα), χωρίς να συμπεριληφθεί και ο χρόνος προετοιμασίας των μοσχευμάτων που φτάνει στις 3 ώρες, δηλαδή συνολικά 11 ώρες, με ένα μικρό διάλειμμα ενδιάμεσα. Χρειάζεται υπομονή, νοητική και σωματική αντοχή, την οποία αποκτά κανείς με την εμπειρία. Το κίνητρο να προσφέρεις το καλύτερο δυνατό στον ασθενή που σε εμπιστεύεται για τη ζωή του είναι πηγή έμπνευσης και αντοχής.

-Το πιο κρίσιμο στάδιο στις μεταμοσχεύσεις ποιο είναι; 
Το ίδιο το χειρουργείο. Η άρτια χειρουργική τεχνική με σεβασμό στους ιστούς και το μόσχευμα είναι θεμελιώδης για μια ομαλή έκβαση. Συχνά στη μεταμόσχευση έχεις μία μόνο ευκαιρία για να πάνε όλα καλά χωρίς επιπλοκές, το αρχικό χειρουργείο. Ασφαλώς, μετεγχειρητικά υπάρχουν πολλές άλλες κρίσιμες στιγμές στις οποίες πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις, ιδιαίτερα κατά τον πρώτο χρόνο μετά τη μεταμόσχευση.

-Τα μέλη της ομάδας σας τα επιλέγετε εσείς και με ποια κριτήρια; Το ρωτώ γιατί η συνεργασία την ώρα του χειρουργείου είναι πολύ κρίσιμο ζήτημα. 
Εχω την πολυτέλεια να επιλέγω τους στενούς συνεργάτες μου στο χειρουργείο, πράγμα πολύ σημαντικό, γιατί έχει δημιουργηθεί μια ομάδα που μιλάει την ίδια γλώσσα, στα εύκολα και στα δύσκολα. Ευελπιστώ να προσελκύσω και νέους συνεργάτες με διάθεση για μάθηση και συνεργασία, αν και αυτό είναι δύσκολο στην πράξη λόγω οργανωτικών κωλυμάτων του παρελθόντος.

-Πώς προετοιμάζετε τους ασθενείς σας, καθώς έρχονται σε σας σ’ ένα πολύ κρίσιμο για τη ζωή τους στάδιο. 
Οι ασθενείς προετοιμάζονται με συζήτηση και ενημέρωση για το τι να περιμένουν από τη μεταμόσχευση. Στη συνέχεια αναλύουμε τα τεχνικά ζητήματα και τις πιθανές επιπλοκές. Είναι θεμελιώδες ο χειρουργός να αφιερώνει όσο χρόνο χρειαστεί, με επανειλημμένες επισκέψεις αν απαιτείται, ώστε να αισθανθεί ο ασθενής ότι βρίσκεται σε ένα ασφαλές περιβάλλον με ανθρώπους που ενδιαφέρονται πραγματικά για το σοβαρό πρόβλημά του.

-Διατηρείτε επαφή με τους ασθενείς σας μετά τη μεταμόσχευση; Εχετε αναπτύξει δεσμούς με κάποιους και τι σημαίνει για εσάς όταν δεν εξελίσσεται καλά ένα περιστατικό;
Βλέπω όλους τους ασθενείς μου μετά τη μεταμόσχευση σε τακτική βάση, ακόμα και αν δεν χρειάζονται χειρουργική φροντίδα. Είναι μέρος της δουλειάς μου. Με πολλούς έχουμε αναπτύξει πλέον φιλικές σχέσεις και σε κοινωνικό επίπεδο. Ακόμα και αν προκύψει κάποιο πρόβλημα, θεωρώ χρέος μου να εξηγήσω, να ακούσω και να παρέμβω όπου χρειάζεται. Οι ασθενείς, από την εμπειρία μου όλα αυτά τα χρόνια, το εκτιμούν ιδιαίτερα και νιώθουν ασφάλεια όταν ξέρουν ότι έχουν άμεση πρόσβαση στον χειρουργό τους.

-Ποιο κόστος είχε για τη προσωπική σας ζωή, το γεγονός ότι επιλέξατε να ειδικευθείτε στις μεταμοσχεύσεις και πόσο επηρεάζει την καθημερινότητά σας;  
Το κόστος είναι σημαντικό, σε επίπεδο προσωπικής ζωής, καθώς η μεταμόσχευση είναι συχνά μια έκτακτη επέμβαση που διαταράσσει το καθημερινό πρόγραμμα, για καλό σκοπό ασφαλώς. Μπορεί να χρειαστεί να ακυρώσω δραστηριότητες ή να απουσιάσω για πολλές ώρες. Eχω αναπτύξει τους ψυχολογικούς μηχανισμούς να βλέπω την ουσία της δουλειάς μου ως προτεραιότητα. Βοηθάει πολύ σε αυτό η τεράστια ηθική ικανοποίηση που αντλώ δίνοντας νέα προοπτική ζωής στους ασθενείς μου.

-Ποια είναι η πρόκληση στις μεταμοσχεύσεις στο άμεσο μέλλον; 
Η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών που θα επιτρέψουν την αξιοποίηση περισσότερων μοσχευμάτων. Θέλουμε να αποκτήσουμε μια καινοτόμο συσκευή που επιτρέπει την καλύτερη αξιολόγηση, αλλά και την αναζωογόνηση οργάνων, με στόχο ένα καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Διαθέτουμε την τεχνογνωσία, έχουμε τις υποδομές, αλλά μας λείπει το ανθρώπινο δυναμικό και η χρηματοδότηση.

-Τι θα μπορούσε να κάνει η χώρα μας, ώστε να επαναπατριστούν επιστήμονες με δεξιότητες όπως η δική σας; 
Θα πρέπει να δημιουργήσει συνθήκες δελεαστικές για ανθρώπους με κατάρτιση. Γνωρίζω αρκετούς έμπειρους συναδέλφους που με την κατάλληλη ευκαιρία θα είχαν τη διάθεση να προσφέρουν τις πολύτιμες γνώσεις τους στη χώρα μας. Δεν αναφέρομαι σε αμοιβές ως δέλεαρ, αλλά σε ριζική αλλαγή κουλτούρας στα κριτήρια επιλογής των ανθρώπων που θα στελεχώσουν τμήματα με ειδικό γνωστικό αντικείμενο. Πάσχουμε κόμα από το σύνδρομο της επετηρίδας και για τον λόγο αυτό μας προσπερνούν οι διεθνείς εξελίξεις.

-Στην Ελλάδα απ’ ό,τι ξέρω υπάρχουν ασθενείς που περιμένουν πολλά χρόνια για να βρεθεί συμβατό όργανο, τι μπορεί κατά τη γνώμη σας να βοηθήσει;
Χάρη στις σημαντικές παρεμβάσεις του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των δοτών, και συνεπώς των μοσχευμάτων, έχει υπερδιπλασιαστεί. Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος αναμονής για ένα μόσχευμα προοδευτικά μειώνεται. Οι παρεμβάσεις σε θεσμικό και οργανωτικό επίπεδο έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο από την απλή ενημέρωση του κοινού. Η ελληνική κοινωνία είναι ήδη ευαισθητοποιημένη και διατεθειμένη να υποστηρίξει ό,τι καλό προέρχεται από τους ιθύνοντες. Πιστεύω ότι ως κοινωνία είμαστε ακόμα αρκετά συγκρατημένοι στο θέμα της δωρεάς από ζώντα δότη, στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε ως γιατροί, για να μειωθεί ακόμα ταχύτερα ο χρόνος αναμονής.