Κώστας Αρκουδέας: «Ζούμε μια επίγεια κόλαση, αλλά αδιαφορούμε»

Κρίστυ Κουνινιώτη

Δάσος προς εξερεύνηση ο «Συλλέκτης μανιταριών» του (εκδ. Καστανιώτη), με πλήθος μηνυμάτων και νοημάτων πρόσφορων για συλλογή, επεξεργασία και στοχασμό. Η εμπειρία συναρπαστική. Ο Κώστας Αρκουδέας μιλά στην «Π» για τη νέα του νουβέλα.

Δυστοπική η νουβέλα σας, αλληγορική,  με φιλοσοφικές προεκτάσεις, καμπανάκι που σημαίνει εκκωφαντικά κίνδυνο, πορεία προς την αυτεπίγνωση… Ποιος ο «διακόπτης» που την έθεσε σε λειτουργία μέχρι να την αποτυπώσετε στο χαρτί;

Θα σας απαντήσω ευθέως: η πανδημία και ο πόλεμος. Αναφέρομαι φυσικά στον πόλεμο ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία. Μου φάνηκε αδιανόητο ότι δύο χώρες με κοινές καταβολές (γλώσσα, θρησκεία, κουλτούρα, κ.ά.) επέδειξαν αίφνης τέτοιου είδους σκληρότητα. Οσο για το καμπανάκι, ακούστε το, ηχεί όλο και πιο δυνατά. Τα πάντα σ’ αυτόν τον πλανήτη φωνάζουν ότι πρέπει να αλλάξουμε κατεύθυνση. 52,2 βαθμούς Κελσίου είχε σήμερα (σ.σ. Δευτέρα) μια πόλη στην Κίνα. Ζούμε μια επίγεια κόλαση την οποία αντιμετωπίζουμε με παθητικότητα και παροιμιώδη αδιαφορία.

Δίνετε φωνή στα πλάσματα της φύσης -ζώα και φυτά-ενώ ο σοφός μαύρος κόρακάς σας τραγουδά… Μπομπ Ντίλαν. Ενδιαφέρουσα η αισωπική χροιά που δώσατε. Θα μας πείτε;

Δεν ήταν μόνο ο Αίσωπος που μιλούσε μέσα μου όταν έγραφα τη νουβέλα. «Είναι πολλών ανθρώπων τα λόγια μας», τόνιζε ο Σεφέρης. Τώρα που έχει εκδοθεί το βιβλίο μπορώ κι εγώ να κάνω την ψυχανάλυσή μου. Ο Οργουελ, ο Εσσε, ο Χέμινγουεϊ άφησαν το αποτύπωμά τους. Πρόσφατα ανέσυρα από τη μνήμη μου ένα βιβλίο της Ούρσουλα Λε Γκεν, που με είχε εντυπωσιάσει όταν το πρωτοδιάβασα: «Η λέξη για τον κόσμο είναι δάσος». Θα μπορούσα να αναφέρω πολλές ακόμα επιρροές, αλλά φοβάμαι πως θα ξημερωθούμε.

Αποκαλυπτική η συνομιλία ανθρώπου-λύκου. Τι σας ζόρισε αλλά και σας ιντρίγκαρε κατά το χτίσιμο της; Πάντα μου άρεσαν οι διάλογοι ανάμεσα σε αντιθετικές προσωπικότητες, που ωστόσο συνέκλιναν σε ορισμένα σημεία. Το κακό και το καλό παλαντζάρουν μέσα μας -άλλοτε υπερισχύει το ένα και άλλοτε το άλλο. Κανείς μας δεν είναι άγιος ή σατανάς. Ολοι κρύβουμε ένα λύκο με ακονισμένα δόντια, έτοιμο να κατασπαράξει το θήραμά του. Το στοιχείο που με ζόρισε αλλά και με ιντρίγκαρε ήταν να μην επιτρέψω να φανεί ξεκάθαρα ποιος είναι ποιος. Να αφήσω την ομίχλη του δάσους να τους τυλίξει και να τους καμουφλάρει από τα μάτια του αναγνώστη. «Ποιος λύκος τελικά υπερισχύει;» ρωτά ο εγγονός τον γερο-ινδιάνο, κι εκείνος του απαντά: «Αυτός που ταΐζεις».    

Αφιερώνετε το βιβλίο σας «σε όσους αντιλαμβάνονται την αλληλεγγύη σαν πολύτιμο πετράδι». Μετά -και- την πανδημία, όπου η έννοια αυτή είχε γίνει καραμέλα, ποιο το ποσοστό, σήμερα, αυτών στους οποίους αναφέρεστε, λέτε; 

Η αλληλεγγύη έγινε καραμέλα γιατί κάποιοι το ήθελαν και φρόντισαν η μεγαλειώδης αυτή έννοια να γίνει του συρμού. Αν το καλοσκεφτούμε, η αλληλεγγύη μάς κάνει να ξεχωρίζουμε, να αποκτούμε υπόσταση ανάμεσα στο πλήθος της ουδετερότητας. Αναμφίβολα, ο εγωισμός και κυνισμός καλπάζουν στην εποχή μας. Το ίδιο και η υποκρισία. Μια επίπλαστη ευδαιμονία έχει κατακάτσει στην ατμόσφαιρα, τόσο εύθραυστη που ένα «φου» να κάνεις θα σκορπιστεί στον αέρα. Η αλληλεγγύη δεν τα φοβάται όλα αυτά. Είναι πράξη απτή, χειροπιαστή, που έχει άμεσο αντίκρισμα και αγαθό αποτέλεσμα.

Στην ιστορία σας, γράφετε και για παιδιά που «τα είχαν φορτώσει όλα στον κόκορα». Πώς βλέπετε το μέλλον τους-και ως γονιός;

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχε χάσμα ανάμεσα στη δική μου γενιά και τη γενιά των εφήβων. Ακούγαμε πάνω-κάτω την ίδια μουσική, βλέπαμε τις ίδιες ταινίες, είχαμε κοινά ενδιαφέροντα. Η τεχνολογία δημιούργησε ένα βαθύ ρήγμα. Παρότι εξοικειωμένος με αυτήν, δεν μπορώ να διανοηθώ ότι θα περάσω μια ολόκληρη νύχτα καρφωμένος στην οθόνη ενός τάμπλετ ή ενός smart phone. Κάτι μέσα μου επαναστατεί. Ο χρόνος είναι πολύτιμος σύμμαχος και το να «σκοτώνουμε την ώρα μας» τον στρέφει εναντίον μας. 

 «Η ζωή αποκτά αξία όταν υπάρχει πνευματική καλλιέργεια» διαβάζουμε. Τι μας κρατά μακριά της;

Η καθημερινότητα. Η βιοπάλη. Η φτώχεια. Πιθανά προβλήματα υγείας. Μπορεί κανείς να επικαλεστεί μυριάδες δικαιολογίες. Αν σέβομαι πραγματικά κάποιους είναι εκείνοι που δεν παραλείπουν να καλλιεργούν τον κήπο τους, όσοι ουρανοί κι αν καταρρεύσουν. 

Πώς έχει λειτουργήσει η συγγραφή ως εσωτερικός διάλογος, καθρέφτης των πολλαπλών εαυτών σας, ως σχοινί αναρρίχησης στην πηγή της αλήθειας, για εσάς;

Το τελευταίο είναι πιο κοντά στην αλήθεια. Σκοινί αναρρίχησης, κυρία Κουνινιώτη… ωραία έκφραση. Βλέπετε τι μαθαίνετε όταν καλλιεργείτε τον κήπο σας ή όταν κάνετε παρέα με καλλιεργημένους ανθρώπους; Χθες είχαμε αυτήν τη συζήτηση κι έλεγα ότι απ’ όταν ξεκίνησα να γράφω έως σήμερα δεν έχω βιώσει ούτε μια βαρετή στιγμή. Ακόμα και οι πιο βαρετές στιγμές στη ζωή μου έκρυβαν μέσα τους τον σπόρο της δημιουργίας.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News