Ο Μπάιντεν, η Κίνα και ο Μάο

Ο Νότης Μαριάς είναι καθηγητής Θεσμών ΕΕ Πανεπιστημίου Κρήτης – πρ. ευρωβουλευτής.

Ολοκληρώθηκε στην Ουάσιγκτον η επετειακή Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ η οποία αποφάσισε την ακόμη μεγαλύτερη εμπλοκή της «Συμμαχίας» στον πόλεμο της Ουκρανίας. Κύρια στοιχεία της απόφασης, η συνέχιση της στρατιωτικής-οικονομικής ενίσχυσης και η διακήρυξη ότι η Νατοϊκή πορεία της χώρας «είναι ανεπίστρεπτη». Παρά τα παχιά λόγια, ΗΠΑ και Γερμανία έβαλαν βέτο στην πρόωρη ένταξή της, μιας και -παρά τους λεονταρισμούς- δεν θέλουν άμεση πολεμική σύγκρουση με τη Ρωσία.

Πιο σημαντικό στοιχείο είναι η ιδιαίτερα σκληρή κριτική του ΝΑΤΟ κατά της Κίνας, ότι δήθεν ενισχύει στρατιωτικά τη Ρωσία. Και το κερασάκι στην τούρτα, η άμεση δρομολόγηση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στον Ινδο-Ειρηνικό για τη δημιουργία του «ΝΑΤΟ της Ασίας», το οποίο θα συγκροτούν ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα και Νέα Ζηλανδία.

Η εν λόγω 75η επέτειος ίδρυσης του ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πολιτικές αντιδράσεις της εποχής εκείνης κατά της ίδρυσής του, προεξάρχουσας της τότε ΕΣΣΔ, η ηγεσία της οποίας την κατήγγειλε ότι «θα αποτελέσει τη βάση του Ατλαντικού Συμφώνου, με έντονη προετοιμασία για επιθετικό πόλεμο της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής».

Αυτό όμως, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω της έντονης πολεμικής που άσκησε η Σύνοδος κατά της Κίνας, είναι η στάση που τήρησε το Κομμουνιστικό Κόμμα και ο ηγέτης του Μάο Τσε Τουνγκ για την ίδρυση του ΝΑΤΟ (Απρίλιο 1949). Δεν είχε καν ιδρυθεί η Λαϊκή Κίνα, αντίθετα μένονταν η σύγκρουση Κινεζικού Λαϊκού

Απελευθερωτικού Στρατού του Μάο με εθνικιστές της Κουόμινταγκ του Τσιανγκ Κάι Σεκ. Μάλιστα ο Μάο, με ραδιοφωνικό του μήνυμα, κάλεσε τον Κινεζικό λαό να ανατρέψει την αντιδραστική κυβέρνηση των εθνικιστών, με τελεσίγραφο πως σε διαφορετική περίπτωση «απειλούσε να διαβεί τον ποταμό Γιαγκ Τσε». Αν και ο Μάο ήταν απασχολημένος με την κατάληψη του Νανκίν (Ναντσίνγκ), εντούτοις αναφερόμενος στην ίδρυση του ΝΑΤΟ τόνισε: «Το Σύμφωνο του Ατλαντικού είναι ένα επιθετικό. Στην περίπτωση πολέμου θα πολεμούσαμε στο πλευρό της Σοβιετικής Ενωσης και άλλων κομμουνιστικών χωρών ενάντια στο ιμπεριαλιστικό μπλοκ».

Επιπλέον, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας διαμήνυε: «Δεν θα κάνουμε πόλεμο κατά της ΕΣΣΔ. Καταδικάζουμε το Σύμφωνο του Ατλαντικού και αντιτασσόμαστε στο Σύμφωνο του Ειρηνικού. Το Σύμφωνο του Ατλαντικού, είναι κατά παράβαση των Συμφωνιών του Πότσνταμ και Συνθηκών, που εγγυώνται ασφάλεια και ειρήνη».

Σήμερα, οι ΗΠΑ επανέρχονται σχεδιάζοντας να δημιουργήσουν το «ΝΑΤΟ της Ασίας» με στόχο να περιορίσουν ακόμη περισσότερο την Κίνα. To ασιατικό άνοιγμα του ΝΑΤΟ συνεχίζει να προκαλεί ισχυρές αντιδράσεις εκ μέρους του Πεκίνου καθώς φοβάται επανάληψη όσων έγιναν στην Ευρώπη. Δηλαδή σταδιακή επέκταση του και στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Ετσι, θα ενισχυθεί η παρουσία των Δυτικών δυνάμεων στην περιοχή, που αποτελεί πάγια αμερικανική επιδίωξη, η οποία μάλιστα εντάθηκε με την εκλογή Μπάιντεν.

Στο τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής της Ουάσιγκτον οι ηγέτες του NATO επισημαίνουν ότι «η εμβάθυνση της στρατηγικής συμμαχίας ανάμεσα σε Ρωσία-Κίνα και οι προσπάθειές τους να αποσταθεροποιήσουν και να αναδιαμορφώσουν τη βασισμένη σε κανόνες παγκόσμια τάξη, είναι αιτία βαθιάς ανησυχίας».

Οι παραπάνω εξελίξεις προκάλεσαν την αντίδραση της Κίνας, που κάλεσε το ΝΑΤΟ να πάψει να τροφοδοτεί τη σύγκρουση επισημαίνοντας: «Να σταματήσει να υπερβάλλει για τη λεγόμενη Κινεζική απειλή, να υποκινεί σύγκρουση και αντιπαλότητα και να συνεισφέρει στην ειρήνη και σταθερότητα στον κόσμο».

Μετά από αυτές τις εξελίξεις, οι δηλώσεις του Μάο και του ΚΚΚ (4 Απριλίου 1949) για την ίδρυση του ΝΑΤΟ παραμένουν επίκαιρες όσο ποτέ, παρότι πέρασαν ήδη 75 χρόνια.