Θέατρο: Τα βλέμματα πάνω της…

Χριστίνα Κόκκοτα

Το θέμα της διαφυλικότητας και της αμφισεξουαλικότητας είναι τόσο παλιό όσο και η ύπαρξη των ανθρωπίνων φύλων. Η μυθολογική αναφο­ρά στον Ερμαφρόδιτο και η γκροτέσκα σκηνή του παρενδυτισμού του Διόνυσου στις «Βάκχες» του Ευριπίδη, ο λόγος περί τριών φύ­λων στο «Συμπόσιο» του Πλάτω­να αλλά και η σύσταση του στωι­κού Ζήνωνα για επιλογή του ερω­τικού συντρόφου όχι με κριτήριο το φύλο, αλλά τις προσωπικές χά­ρες του είναι μερικές μόνο από τις πολλές τεκμηριώσεις ότι το φαινόμενο της σεξουαλικής ταυτότητας αποτέλεσε αντικείμε­νο προβληματισμού στον αρχαίο ελληνικό κόσμο.

Στο θέατρο, η αντιστροφή των φύλων στην ανάληψη των ρόλων από μηχανισμός παραγωγής γέλιου στις κωμωδί­ες του Αριστοφάνη, του Μολιέ­ρου αλλά και του Σαίξπηρ, μέ­σω της μεταμφίεσης, μετουσιώθηκε με την πάροδο του χρόνου σε θεματικό άξονα της θεατρικής παραγωγής.

Σ’ αυτή τη θεματική εντάσσεται και ο καλογραμμένος και πολυβραβευμένος σύγχρονος μονόλογος του Γάλλου Εμμανουέλ Νταρλέ «Την Τρίτη στο Σούπερ-μάρκετ» (Mardi à Monoprix), ο οποίος αναφέρεται στη συγκλο­νιστική καθημερινότητα ενός ανθρώπου, που θέλησε να συναντη­θεί με τη γυναικεία του φύση, την εγκλωβισμένη όμως σ’ ένα τυπι­κά και βιολογικά ανδρικό σώμα. Η τολμηρή εξομολόγηση της τραβεστί Μαρί Πιερ, που άφησε οριστικά πίσω της τον Ζαν Πιερ, έπειτα από αλλαγή φύλου, είναι μια πικρή καταγγελία της άρνη­σης της καθωσπρέπει κοινωνίας απέναντι στην ιδιαιτερότητα και τη διαφορετικότητα. ενα απροκάλυ­πτο και ειλικρινές ξέσπασμα κατά της κοινωνικής υποκρισίας, που επιμένει να μακιγιάρει την πραγ­ματικότητα και να συγκαλύπτει την αλήθεια, όταν η σεξουαλική συ­μπεριφορά ενός ανθρώπου δεν συνάδει με την παραδεκτή ετεροφυλική «κανονικότητα».

 Η ηρωίδα του Εμμανουέλ Νταρ­λέ μάταια εκλιπαρεί την αποδοχή από τον πατέρα της, πολλώ δε μάλλον απεγνωσμένα επιζητάει την ανοχή του κοινωνικού περίγυρου. Αυτό που εισπράττει είναι ο αποκλεισμός και η απόρ­ριψη, η δυσανεξία και η περιθω­ριοποίηση. Αυτό που νιώθει ότι ικανοποιεί είναι η αδηφάγα περιέργεια του κόσμου και η λαγνεία του για το θέαμα, η άρνηση για κάθε «πα­ράδοξο» της φύσης και για κά­θε «αποκλίνουσα» συμπεριφο­ρά. Γι’ αυτό και εκδηλώνει την πικρία της για τον εξαναγκαστι­κό κερματισμό της ολότητάς της αλλά και την αγανάκτησή της για την άρνηση της ενσωμάτωσής της στον κοινωνικό ιστό.

Στην Ελλάδα ο μονόλογος πρωτοπαρουσιάστηκε το 2012, σε μια αξιόλογη παραγωγή του «Από Μηχανής» θεάτρου με τη σκηνοθετική καθοδήγηση της Κατερίνας Μπαρδέκα και θαυμάσιο ρέκτη επί της σκηνής τον Φαίδωνα Καστρή. Σήμερα, δέκα χρόνια μετά, ο εκλεκτός ηθοποιός επιστρέφει σ’ αυτόν και τον ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα, μέσα σε ένα πιο ώριμο και πιο συμπεριληπτικό κοινωνικό κλίμα απέναντι στο θέμα του προσδιορισμού της έμφυλης ταυτότητας, καθώς ολοένα και περισσότερο βρίσκεται στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου.

Απέναντι στη Μαρί Πιερ, ένα ρό­λο στον οποίο ελλοχεύει ο κίν­δυνος της γελοιοποίησης και της γραφικότητας αλλά και η παγίδα του υποβιβασμού του σε καρικατούρα, ο εξαιρετικός Φαίδων Καστρής στάθηκε με αξιοπρέπεια και σοβαρότητα και αποφεύγοντας πε­ριττά τσαλίμια και προκλητικούς ακκισμούς, έπλασε μια στέρεη θε­ατρική μορφή, που συνοδεύθη­κε από την αλήθεια της αλλά και αναδείχθηκε με αντιστικτικούς ερμηνευτικούς τόνους τρυφερό­τητας και σκληρότητας, πικρόχο­λου και σαρκαστικού χιούμορ.

Στο τελικό παραστασιακό αποτέ­λεσμα συνέβαλαν αποφασιστικά η χυμώδης και πηγαία μετάφρα­ση της Μίνας Πατεράκη-Γαρέφη αλλά και ο νέος σκηνικός χώρος παρουσίασης του μονολόγου, το μπαρ με τη ζεστή του ατμόσφαιρα (στην Πάτρα στο Frida Bar & Live Stage), που καταργεί την απόσταση μεταξύ των θεατών και του ηθοποιού, χωρίς να αγνοείται η συμβολή του θεατρικού μακιγιάζ της Ηρας Μαγαλιού και των φωτισμών του Σπύρου Τσακίρη.

Ενας μονόλογος καθηλωτικός στη γραφή και τη σκηνική του πραγμάτωση.

*Η Χριστίνα Κόκκοτα είναι φιλόλογος-θεατρολόγος.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News