Δεν ήξερε, δεν ρώταγε

Κωνσταντίνος Μάγνης

Η φωτογραφία δείχνει έναν νέο άνθρωπο. Ισως είναι 20 χρόνων. Με τους σλάβους, βέβαια, ποτέ δεν ξέρεις, οι περισσότεροι είναι μπέιμπι φέις. Εχει αμυχές στο πρόσωπο, σαν ελαφρά εγκαύματα. Το κεφάλι του είναι κατεβασμένο. Το συνοδευτικό κείμενο λέει ότι είναι ρώσος στρατιώτης που έχει πιαστεί αιχμάλωτος και δηλώνει όχι απλώς μεταμέλεια και λύπη αλλά και άγνοια για την εμπλοκή του στον πόλεμο. Δεν ήξερε πού κατευθυνόταν, είπε. Μετείχε σε μια επιχείρηση ασαφούς περιεχομένου. Ακολουθούν και βίντεο άλλων αιχμαλώτων που όλοι λένε το ίδιο πράγμα. Λυπούνται που μετείχαν σε μια επιδρομή που στοίχιζε ζωές αμάχων, ως Ρώσοι θεωρούν αθώους και αδελφούς τους Ουκρανούς. Υποθέτουμε πως αν έλεγαν κάτι διαφορετικό, δεν θα μας τους έδειχναν σε βίντεο.

Η προπαγάνδα χρησιμοποιεί κάθε πρόσφορο μέσο, οπουδήποτε και σε οποιαδήποτε συνθήκη. Βλέποντας τις εικόνες αυτές, πιάσε το αυγό και κούρεφ’ το ως προς την απορία αν πρόκειται για ομολογίες και παραδοχές ειλικρινείς ή αποτέλεσμα επιβολής. Καθένας, υπό συνθήκη πίεσης και φόβου μπορεί να συμπεριφερθεί όπως απαιτείται από εκείνον που διαφεντεύει τη μοίρα του ή όπως εικάζει ότι τον κολακεύει. Σε μικρή ή μεγαλύτερη κλίμακα το έχουμε κάνει όλοι, ξεκινώντας από τον διευθυντή του σχολείου, τον αυστηρό γονέα, τον απειλητικό συμμαθητή, τον σύντροφο που μας εκβιάζει συναισθηματικά, το αφεντικό μας, τον αξιωματικό, τον ισχυρό κοινωνικό γνωστό.

Αν η ζωή σε φέρει σε μια διλημματική κατάσταση πολύ οξείας μορφής, τι κάνεις; Οι αιχμάλωτοι Ρώσοι ενδεχομένως απεχθάνονται τον Πούτιν και τον πόλεμο, αλλά δεν παύουν να έχουν μια εθνική ταυτότητα και μια αξιοπρέπεια. Και αν ακόμα δεν έχουν τις δυνάμεις και τη βούληση να προστατεύσουν την αξιοπρέπειά τους οι ίδιοι, θα έπρεπε να το κάνει για λογαριασμό τους η πλευρά που τους ορίζει. Αυτό αφορά και την δική της αξιοπρέπεια. Δεν είναι ωραίο να επιτρέπεις χρήση της συγκυριακής σου ισχύος με τρόπο που καταρρακώνει ανθρώπους, έτσι όπως εμφανίζονται ταπεινωμένοι και πληγιασμένοι, φοβισμένοι και ικανοί να γλείψουν το χέρι του καμεραμάν.

Τι λες τώρα, αντιδρά ο πιο πραγματιστής συνάδελφος. Πόλεμος γίνεται, επίθεση δέχθηκαν οι Ουκρανοί, θα μεταχειριστούν κάθε μέσο που μπορούν, για την πατρίδα τους. Ναι, αλλά το δίκιο του πολέμου; Ποιο δίκαιο του πολέμου, καγχάζει ο συνάδελφος. Και κλείνουμε την κουβέντα.

Ετος 2022. Δεν έχει αλλάξει μόνο το δίκαιο του πολέμου, αλλά και ο πόλεμος.Ενας στρατιώτης δηλώνει ότι δεν ξέρει για ποιο πράγμα πολεμάει. Θα μπορούσε να σκοτωθεί και να μην ξέρει γιατί. Ισως να μην ξέρει καν ότι πολεμάει. Ισως να μην πολεμάει καν. Τη δουλειά την κάνουν οι πύραυλοι, τα αεροπλάνα, τα διαδίκτυα. Οι στρατιώτες είναι τα πιόνια που επιτρέπουν στη σημαία να διευρύνει τη σκιά του υφάσματός της και την κυριαρχία να επεκτείνεται. Οι στρατιώτες είναι ήρωες Μπεκετικοί, που δεν έχουν βρει ακόμα κείμενο. Τους το γράφει ο σκηνοθέτης της πλευράς που θα τους πιάσει αιχμαλώτους.

Λυπάμαι.

Δεν ήξερα πού είμαι.

Δεν ήξερα τι κάνω.

Αν η Ουκρανία χάσει, οι άνθρωποι αυτοί θα πιαστούν αιχμάλωτοι για δεύτερη φορά, αλλά πλέον από την ίδια τους την πατρίδα.

Αλλά ο Μπέκετ έχει πεθάνει. Κι ο Ιονέσκο.  Ισως έχει πεθάνει και το θέατρο , αλλά ας κάνουμε πως παίζουμε ακόμα.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News