Αλίμονο στους νέους

Για πολύ καιρό περνώντας από το συγκεκριμένο διδακτήριο βλέπαμε έφηβους στην είσοδο σε μια στάση που παρέπεμπε σε ένα είδος φέις κοντρόλ. Κάποιος φούμερνε και κανένα τσιγαράκι: Δεν ήταν η κλασική συνθήκη της προετοιμασίας για έπαρση σημαίας και αγιασμό, όπως θυμόμαστε εμείς τα σχολικά μας χρόνια. Για προσευχή, ούτε συζήτηση. Κάποια στιγμή ενδιαφερθήκαμε για την περίπτωση. Το σχολείο, που στεγάζει ένα επαγγελματικό λύκειο, στο τέρμα της οδού Αγίας Σοφίας, στις απαρχές της διανοιγμένης Κανακάρη, τελούσε σε παρατεταμένη κατάληψη, την οποία δεν άγγιζε σχεδόν κανείς. Ένα άπαρτο κάστρο, το οποίο βέβαια δεν επιχειρούσε κανένας να πάρει. Για ποιους λόγους γινόταν κατάληψη; Δεν ξέρουμε αν έχει μεγάλη σημασία αυτό, μπορείτε να εικάσετε κάποιους λόγους, να προσθέσουμε και εμείς μερικούς δικής μας έμπνευσης και να πέσουμε αρκετά μέσα.

Κάποια στιγμή η κατάληψη έληξε αλλά το διδακτήριο άρχισε να απασχολεί τα τοπικά ΜΜΕ, εφημερίδες και διαδίκτυο, ως θέατρο εντάσεων. Πυρήνες μαθητών και εξωσχολικών, ενδεχομένως και μαθητών από «αντίπαλο σχολείο», έρχονταν στα χέρια στον εξωτερικό χώρο έχοντας εμπλακεί σε βεντέτες, τρέχα γύρευε με ποιες αφετηρίες. Παλαιόθεν έως και σήμερα, οι εμπόλεμες καταστάσεις μεταξύ εφήβων είχαν ένα και μόνο, σταθερό υπόβαθρο: Το τρόπαιο της επιβολής και το γόητρο που αυτή συνεπάγεται. Ηταν και είναι ένα είδος άτυπου σχολικού πρωταθλήματος. Ολοι θυμόμαστε τέτοιους εκατονταετείς πολέμους. Στα χρόνια τα δικά μας η κόντρα αφορούσε μαθητές του 1ου και του 3ου Γυμνασίου- Λυκείου, που μπορούσαν να πλακωθούν ανά πάσα στιγμή μόνο και μόνο επειδή πήγαιναν οι μεν στο 1ο και οι δε στο 3ο και υποστήριζαν διαφορετική μπασκετική ομάδα. Όλα αυτά, βέβαια, μετρίως αφορούσαν το μπάσκετ. Κάποιες ωραίες Ελένες θα ήταν πάντοτε στη μέση, είτε σαν υπαρκτά πρόσωπα είτε σαν θρυλικά σχήματα. Πραγματικές ή θεωρητικές Ελένες: Το βλέμμα που διεκδικείς όταν μπαίνεις στο κλαμπ.

Αρπάχτηκαν ξανά τελευταία περί το σχολείο της Αγίας Σοφίας, κάποιοι μεν με κάποιους δε. Επεσε ξύλο μεταξύ νεαρών, έτρεξε αίμα από μύτες, άναψαν και καπνογόνα. Μια προσομοίωση πεδίου μάχης. Τα Μέσα Ενημέρωσης βρήκαν εικόνα χάρη στα κινητά τηλέφωνα- πλέον οι μάχες έχουν δεκάδες διαθέσιμους πολεμικούς ανταποκριτές- και ο θόρυβος πήρε διαστάσεις. Παρενέβησαν οι εκπαιδευτικές αρχές που καταδικάζουν , ασφαλώς, τα συμβάντα. Δεν νομίζουμε ότι έχουν υπάρξει αρχές που να επιδοκιμάζουν. Στην αρχαία Σπάρτη, ίσως, και να επέπλητταν τους μαθητές που τις έφαγαν ή εκείνους που ενδεχομένως τσίμπησε κάποιο περιπολικό (επειδή δεν το έσκασαν έγκαιρα), αν και συνήθως η ΕΛΑΣ επιλαμβάνεται με σκοπό το κουλάρισμα, όπως λέγεται ο κατευνασμός σε πιο κατανοητά ελληνικά.

Τα επαγγελματικά λύκεια κατά κανόνα έχουν μαθητές που προέρχονται από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα και ταπεινούς ορίζοντες και που οι ίδιοι δεν έχουν αναπτύξει φόντα και διάθεση για προχωρημένες σπουδές. Θεωρητικά είναι σχολικές μονάδες υψηλής χρησιμότητας: Μπορούν να προωθήσουν τους νέους σε επαγγελματικές κατευθύνσεις σχετικά μεγάλης απορροφητικότητας , με σημαντική κατάρτιση. Αλλά αυτό δεν αίρει τις παρενέργειες που μπορεί να αποφέρει στον ψυχισμό και την κοινωνικότητα ενός νέου η ημιπεριθωριακή του καταβολή, ούτε, επιπλέον, μπορούμε να απαιτούμε να του ασκεί γοητεία η προδιαγραφή του προσωπικού του μέλλοντος. Και μάλιστα σε μια εποχή με «ευκαιρίες». Καταναλωτικές και ερωτικές προκλήσεις- δεν διαφέρουν μεταξύ τους αυτές απαραιτήτως πάντοτε- ή προοπτικές για εξακόντιση στο πάνθεον της πανελλήνιας προσοχής χάρη στα ριάλιτι ή στα κοινωνικά δίκτυα των φόλοουερ και των προτύπων αλεξιπτωτικού χαρακτήρα.

Το διδακτήριο βρίσκεται σε μια περιβαλλοντικά προνομιακή περιοχή: Παρυφές αλσυλλίου, καθαρός αέρας, δεκάλεπτη απόσταση από το κέντρο της πόλης, σύγχρονη εγκατάσταση , διαθέσιμοι χώροι περιπάτου και ειδυλλιακών στιγμιοτύπων. Αλλά οι νέοι θέλουν ένα οξυγόνο άλλου τύπου και η δεκάλεπτη απόσταση που λέγαμε είναι στα μάτια τους υπόθεση ετών φωτός από τα στάνταρντ που τους απασχολούν. Νιώθουν πως βλέπουν τον πλανήτη που τους καίει την ψυχή, αλλά δεν βρίσκουν διάδρομο προσγείωσης και σημείο επαφής.
Και δεν πρόκειται μόνο για τους νέους της Αγίας Σοφίας. Πρόκειται για όλους τους νέους, όλους τους μεγαλύτερους, όλους τους μεσόκοπους, ίσως και τους ηλικιωμένους. Ποτέ ο άνθρωπος δεν είχε τα πάντα. Αλλά τώρα ξέρει τι δεν έχει. Και αδημονεί. Και υποφέρει. Και ξεσπάει. Και βαράει. Και βρίζει. Και βγάζει ατμούς. Μη μας μιλάς. Είμαστε επικίνδυνοι.