Αντώνης Καρανάσος: Ο επεμβατικός καρδιολόγος δουλεύει ομαδικά
Η καρδιά είναι ο κινητήρας του ανθρώπινου οργανισμού, κι όμως, συχνά την αγνοούμε μέχρι να αρχίσει να χτυπάει «άτσαλα» και δυνατά. Σήμερα, που το άγχος, η καθιστική ζωή και οι κακές διατροφικές συνήθειες αυξάνουν ραγδαία τα καρδιαγγειακά περιστατικά, ο ρόλος του επεμβατικού καρδιολόγου γίνεται πιο κρίσιμος από ποτέ.
Ο επίκουρος καθηγητής Παθολογίας-Καρδιολογίας Αντώνης Καρανάσος είναι επεμβατικός καρδιολόγος-εντατικολόγος στο ΠΓΝΠ. Με δύο διδακτορικές διατριβές, πλήθος δημοσιεύσεων και συγγραμμάτων σε εγχώρια και διεθνή περιοδικά, με ποικίλο ερευνητικό έργο στην Ελλάδα και το εξωτερικό στη χρήση των πιο σύγχρονων τεχνολογικών μεθόδων, που εστιάζονται στην επεμβατική απεικόνιση και την πραγματοποίηση διακαθετηριακών επεμβάσεων και πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση οξέων εμφραγμάτων σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, μας μιλά για την πρόοδο της ιατρικής, τη σημασία της πρόληψης αλλά και για την ανθρώπινη πλευρά πίσω από κάθε χτύπο της καρδιάς. Με απλό, σαφή και κατανοητό λόγο, με ενσυναίθηση, ψυχραιμία στη γρήγορη λήψη αποφάσεων, επίγνωση των ορίων και αυξημένο αίσθημα ευθύνης, μας εξηγεί τι μπορούμε να κάνουμε για να κρατήσουμε την καρδιά μας δυνατή και τι κρύβεται πίσω από τις πιο εντυπωσιακές επεμβάσεις που σώζουν ζωές καθημερινά.
-Τι είναι ο επεμβατικός καρδιολόγος;
Ο επεμβατικός καρδιολόγος είναι ένας γιατρός καρδιολόγος, ο οποίος έχει κάνει επιπρόσθετη εξειδίκευση στην επεμβατική καρδιολογία. Αυτή περιλαμβάνει τη διάγνωση και, κυρίως, τη θεραπεία καρδιακών παθήσεων με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους. Αντί για το κλασικό χειρουργείο ανοιχτής καρδιάς, χρησιμοποιεί λεπτούς σωλήνες, οι οποίοι από μια μικρή οπή σε μια αρτηρία στο χέρι ή το πόδι, με ακτινοσκοπική καθοδήγηση, φτάνουν μέχρι την καρδιά για να κάνουν διάγνωση ή και θεραπεία, όπως το άνοιγμα μιας «βουλωμένης» αρτηρίας.
-Τι επεμβάσεις κάνει ακριβώς; Ποια η πιο γνωστή και συνηθισμένη επέμβαση;
Η αγγειοπλαστική, αυτό που ο κόσμος αποκαλεί «μπαλονάκι», συχνά με την τοποθέτηση ενός μεταλλικού πλέγματος, του «στεντ». Αυτό γίνεται για να ανοίξουμε στενωμένες αρτηρίες της καρδιάς (τα στεφανιαία αγγεία) που προκαλούν στηθάγχη ή έμφραγμα.
-Ποια τα προβλήματα που μπορεί να λύσει ένας επεμβατικός καρδιολόγος;
Τα τελευταία χρόνια, κάνουμε επίσης επεμβάσεις για να διορθώσουμε προβλήματα στις βαλβίδες της καρδιάς, όπως η διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας (γνωστή ως TAVI). Επιπλέον, μπορούμε να διορθώσουμε συγγενείς ανωμαλίες, όπως «τρύπες» στην καρδιά, ή να παρέμβουμε σε άλλες δομικές παθήσεις. Επομένως ο επεμβατικός καρδιολόγος μπορεί να δώσει λύση σε ασθενείς με στηθάγχη ή έμφραγμα του μυοκαρδίου, σε ασθενείς με βαλβιδοπάθειες ή και ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες.
-Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη πρόκληση στην επεμβατική καρδιολογία σήμερα; Υπάρχουν νεότερες εξελίξεις στη θεραπεία μέσω της επεμβατικής αυτής τεχνικής και γενικότερα στο χώρο της καρδιολογίας;
Η επεμβατική καρδιολογία έχει εξελιχθεί εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Η διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας έχει αλλάξει το τοπίο στην αντιμετώπιση της στένωσης της αορτικής βαλβίδας, μίας επικίνδυνης πάθησης που επειδή αφορά κατά κύριο λόγο πιο ηλικιωμένους και υψηλού χειρουργικού κινδύνου ασθενείς δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί χειρουργικά με ασφάλεια. Η μεγαλύτερη όμως πρόκληση στην επεμβατική καρδιολογία σήμερα είναι η δυνατότητα πρώιμης παρέμβασης στα αγγεία ώστε να μπορούν να ανιχνευθούν πρώιμα οι ασθενείς και οι βλάβες που να είναι υψηλού κινδύνου για να προκαλέσουν έμφραγμα και να αντιμετωπισθούν εγκαίρως.
-Πώς είναι δυνατόν σήμερα να είναι οι τεχνικές «αναίμακτες»;
Ο όρος «αναίμακτες» χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δείξει τη διαφορά από το κλασικό χειρουργείο. Προφανώς δεν είναι τελείως αναίμακτες, αλλά η απώλεια αίματος είναι αμελητέα. Η βασική διαφορά είναι ότι αποφεύγουμε το άνοιγμα του θώρακα (τη στερνοτομή), και η πρόσβαση στις αρτηρίες γίνεται μέσω μιας πολύ μικρής οπής, συνήθως 1-2 χιλιοστών. Επειδή το τραύμα είναι ελάχιστο, ο πόνος είναι σχεδόν ανύπαρκτος, δεν υπάρχουν ράμματα και ο ασθενής αναρρώνει θεαματικά γρήγορα.
-Σε ποια φάση βρίσκεται το Αιμοδυναμικό Εργαστήριο του ΠΓΝΠ; Πόσοι στεφανιογραφικοί έλεγχοι έχουν γίνει τον τελευταίο χρόνο; Πώς θα συμβάλλετε στην βελτίωση της λειτουργίας του;
Υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Περικλή Νταβλούρου, το Αιμοδυναμικό Εργαστήριο του ΠΓΝΠ έχει θεμελιωθεί ως ένα τμήμα με μεγάλη δυναμική και μεγάλο αριθμό επεμβάσεων. Συνολικά γίνονται περισσότερες από 2.500 στεφανιογραφίες και περισσότερες από 1.000 αγγειοπλαστικές ανά έτος, ενώ υπάρχει μία σταθερή αύξηση στις επεμβάσεις για δομικές καρδιοπάθειες, όπως στις επεμβάσεις των βαλβίδων. Η πρόσφατη λειτουργία δεύτερης αίθουσας αιμοδυναμικού στις αρχές του τρέχοντος έτους έχει δώσει νέα ώθηση, επιτρέποντας την πραγματοποίηση ολοένα και πιο απαιτητικών και χρονοβόρων επεμβάσεων.
-Ποιες είναι οι κύριες ενδείξεις για στεφανιογραφία σε ασθενή με σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα (στεφανιαία νόσος, βαλβιδοπάθειες, στένωση καρδιακών αγγείων);
Η βασική ένδειξη είναι η ισχυρή υποψία ότι υπάρχουν σημαντικές στενώσεις στις αρτηρίες της καρδιάς (στεφανιαία νόσος). Τα συμπτώματα είναι πόνος στο στήθος ή δύσπνοια, και μετά από αρχική διερεύνηση με μη επεμβατικές εξετάσεις όπως καρδιογράφημα, υπερηχογράφημα καρδιάς, έλεγχο ισχαιμίας ή και αξονική στεφανιογραφία. Στους ασθενείς με ύποπτα ευρήματα ενδείκνυται η διενέργεια στεφανιογραφίας για την οριστική διάγνωση ή και την αντιμετώπιση με αγγειοπλαστική. Σε ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, η στεφανιογραφία πραγματοποιείται άμεσα, επειδή υπάρχει η υποψία πλήρους απόφραξης του αγγείου. Επίσης, κάνουμε πάντα στεφανιογραφία πριν από άλλο προγραμματισμένο καρδιακό χειρουργείο, όπως βαλβιδοπάθειες, για να ελέγξουμε αν ο ασθενής χρειάζεται ταυτόχρονα και bypass, ώστε να γίνει στο ίδιο χειρουργείο.
-Χρειάζεστε ένα τρόπο να είστε πάντα έτοιμος για κάθε ενδεχόμενο. Πώς διαχειρίζεστε τις δύσκολες επείγουσες καταστάσεις; Ποιο περιστατικό σάς έχει μείνει αξέχαστο και γιατί;
Ενας επεμβατικός καρδιολόγος πρέπει να διατηρείται σε υψηλή εγρήγορση, να ενημερώνεται διαρκώς και να δουλεύει ομαδικά. Στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο κανείς δεν δουλεύει μόνος του, αλλά υπάρχει συνεργασία με μια έμπειρη ομάδα από ιατρούς, νοσηλευτές, και τεχνολόγους. Η διαχείριση των δύσκολων επειγουσών καταστάσεων βασίζεται στην εμπειρία να αναγνωρίζεις πιθανές επιπλοκές πριν γίνουν σοβαρές, στην ψυχραιμία και την ταχύτατη λήψη αποφάσεων προς όφελος του ασθενούς. Τα περιστατικά που τελικά χαράζονται έντονα στη μνήμη σου, είναι αυτά που παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες, γιατί οι δυσκολίες αυτές σου δίνουν τα εφόδια για να είσαι έτοιμος για κάθε περιστατικό.
–Ποια η σχέση σας με τους ασθενείς σας;
Η αντιμετώπιση μίας δύσκολης κατάστασης είναι το πρώτο βήμα που βοηθάει τον ασθενή στην ανοικοδόμηση μίας σχέσης εμπιστοσύνης. Είναι σημαντικό να είσαι ειλικρινής απέναντι στον ασθενή σχετικά με το τι να περιμένει, αλλά χρειάζεται παράλληλα να μπορείς να βοηθήσεις τον ασθενή να διατηρήσει μία θετική ψυχολογία. Η οικοδόμηση μίας τέτοιας ειλικρινούς σχέσης είναι βασική, ώστε να εμπνευστεί ο ασθενής να κάνει τις αλλαγές στον τρόπο ζωής που θα τον βοηθήσουν μακροπρόθεσμα.
-Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο που θέλει να ασχοληθεί με το ιατρικό επάγγελμα; Χρειάζεται θυσίες; Ποια πρέπει να είναι τα προσόντα ενός επεμβατικού καρδιολόγου;
Η βασική συμβουλή που θα ήθελα να δώσω σε όσους σκέφτονται να ακολουθήσουν το ιατρικό επάγγελμα, είναι να τους αρέσει αυτή η επιστήμη. Επειδή το επάγγελμα αυτό απαιτεί εξαιρετική καταπόνηση, ψυχολογική φθορά, και ανάγκη για διά βίου μάθηση, είναι δύσκολο να ανταποκριθείς σε αυτές τις συνθήκες αν δεν υπάρχει η αγάπη για αυτό το επάγγελμα η οποία θα δώσει μία αίσθηση ανταποδοτικότητας. Ειδικά για την επεμβατική καρδιολογία, σημαντικά προσόντα είναι η ψυχραιμία, η επιμονή, το αυξημένο αίσθημα ευθύνης με επίγνωση των ορίων μας και η διάθεση για συνεχή μάθηση.
Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News
