Προεδρικό Διάταγμα για δόμηση εκτός οικισμών: Τι πρέπει να κάνουν όσοι «απειλούνται»

Ελλοχεύει κίνδυνος να χάνεται το δικαίωμα δόμησης για όσα οικόπεδα είναι κάτω από 2 στρέμματα ή δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.

Προεδρικό Διάταγμα

Αναστάτωση και αναβρασμός σε χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες γης σε οικισμούς με πληθυσμό κάτω από 2.000 κατοίκους, αφού το Προεδρικό Διάταγμα 129/2025 (ΦΕΚ Δ’ 194/15.04.2025) καθορίζει νέα κριτήρια οριοθέτησης και δόμησης για περίπου 10.000 οικισμούς σε όλη τη χώρα.

Με βάση το ΠΔ, αυτοί που πλήττονται είναι όσοι έχουν στην κατοχή τους οικόπεδα κάτω από 2 στρέμματα σε περιοχές που είχαν ενταχθεί σε οικισμούς με αποφάσεις νομαρχών ή άλλων οργάνων μετά το 1983, χωρίς επαρκή τεκμηρίωση.

Πλέον, είναι ορατός ο κίνδυνος τα ακίνητα να χαρακτηριστούν εκτός σχεδίου και μη οικοδομήσιμα, με συνέπεια να χάνεται το δικαίωμα δόμησης για όσα οικόπεδα είναι κάτω από 2 στρέμματα ή δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο.

Είναι σημαντικό οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων να προβούν σε συγκεκριμένες ενέργειες, ώστε να προστατεύσουν την περιουσία τους.

1. Ενημέρωση για την ένταξη του οικοπέδου σε ζώνη: Να μάθουν σε ποια ζώνη κατατάσσεται το ακίνητό τους βάσει του νέου Π.Δ.:

Ζώνη Α (πυρήνας προ του 1923)

Ζώνη Β (συνεκτική 1923–1983)

Ζώνη Β1 (διάσπαρτη 1923–1983)

Εκτός ορίων (μετά το 1983 – χωρίς τεκμηρίωση)

Αν το οικόπεδο εμπίπτει σε ζώνη Β ή Β1 και πληροί τα νέα κριτήρια αρτιότητας (300-2.000 τ.μ. με πρόσωπο σε δρόμο), ίσως εξακολουθεί να είναι οικοδομήσιμο.

2. Έλεγχος τίτλων και τοπογραφικών.

Να επανεξετάσουν τους τίτλους ιδιοκτησίας και το τοπογραφικό διάγραμμα με μηχανικό.

Να διαπιστώσουν αν υπάρχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο, που αποτελεί βασική προϋπόθεση δόμησης.

Άμεση αναζήτηση συμβουλή από μηχανικό ή δικηγόρο

Να συμβουλευτούν πολιτικό μηχανικό ή τοπογράφο για το τι ισχύει συγκεκριμένα για το ακίνητό τους.

Ειδικά σε περιοχές με αμφισβητούμενα όρια ή με παλιές αποφάσεις νομαρχών.

3. Κατάθεση φακέλου ή αίτησης εξαίρεσης (αν είναι δυνατό).

Αν το οικόπεδο θεωρείται άτυπα οικοδομήσιμο ή υπάρχουν περιπτώσεις εξαιρέσεων, να εξετάσουν πιθανότητα κατάθεσης φακέλου στον Δήμο ή στο ΥΠΕΝ.

4. Συμμετοχή σε τοπικές διαβουλεύσεις και αιτήματα προς τον Δήμο

Οι ιδιοκτήτες μπορούν να ενωθούν και να ζητήσουν:

Ένταξη της περιοχής τους σε Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ) ή

Δημιουργία Περί-Οικιστικής Ζώνης (ΠΟΖ) ή Περιοχής Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ), όπου μπορεί να επιτραπεί μερική δόμηση.

5. Μηχανισμός προσφυγής (αν υπάρξει)

Οι ιδιοκτήτες πρέπει να κινηθούν άμεσα με τη βοήθεια ειδικών (μηχανικών, νομικών) και να παρακολουθούν τις εξελίξεις, ειδικά αν η περιοχή τους βρίσκεται σε στάδιο τοπικού σχεδιασμού. Ο συλλογικός συντονισμός με άλλους ιδιοκτήτες και τους τοπικούς φορείς μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμος για τη διατήρηση ή την επαναφορά του δικαιώματος δόμησης.