Το 2023 φεύγει, το 2024 έρχεται: Ο, τι αρχίζει με πόνο τελειώνει με πόνο στη διεθνή σκηνή – Ανασκόπηση της «Π»

Κωνσταντίνος Μάγνης

Η ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ Το 2023 ξεκίνησε με την προοπτική να τελειώσει ένας πόλεμος. Αλλά ο πόλεμος αυτός βάλτωσε και επιπλέον ξεκίνησε ένας άλλος. Με αποτέλεσμα το 2024 να ξεκινάει με έναν βάλτο και μια κόλαση. Τόσο το Ουκρανικό ζήτημα όσο και η δραματική επανάκαμψη του Παλαιστινιακού, έφεραν την παγκόσμια κοινότητα μπροστά σε μεγάλα ηθικά, πολιτικά, πρακτικά ερωτήματα. Διαφορετικής τάξης, αλλά με κοινό παρανομαστή τα περιθώρια πραγμάτωσης του δικαίου όταν αυτά ναρκοθετούνται από ποικίλες προτεραιότητες, κατά κανόνα ωφελιμιστικές, αμφιλεγόμενες αξίες αλλά και από αδυναμίες, οι οποίες αφορούν το οικοδόμημα του τρόπου ζωής μας.

ΤΑ ΑΛΛΑ ΘΗΡΙΑ Ποιος θα περίμενε ωστόσο ότι τα μείζονα ζητήματα τα οποία κληροδοτεί το 2023 στο νέο, και μάλλον όχι ευτυχές, νέο έτος δεν καν οι δύο σκληρές αναμετρήσεις και η δοκιμασία του ανθρωπισμού; Οι συντεταγμένες της νέας εποχής πρωτίστως καθορίζονται από την κλιματική αλλαγή και τις προκλήσεις που κομίζει η νέα τεχνολογία.

Ο ΚΑΙΡΟΣ, ΑΥΡΙΟ Αν υπήρξε ένα κέρδος μέσα στις καταστροφές σε σχέση με την υπόθεση του κλίματος, είναι η μεγιστοποίηση του δείκτη συνειδητοποίησης του προβλήματος. Μηδενίζονται οι εθελοτυφλούντες και χάνουν έδαφος οι σκεπτικιστές. Οι κοινωνίες αναγνωρίζουν ότι το κλίμα όχι απλώς αλλάζει, αλλά έχει αλλάξει και συμφωνούν ότι κάτι πρέπει να κάνουμε. Και αν ακόμα οι εξουσίες πτοούνται από σκοπιμότητες, αγκυλώσεις, φοβικότητα απέναντι στην ανάγκη επαναστατικής αναδιάταξης των επιμέρους εθνικών οικονομικών συστημάτων, έχουν να αντιμετωπίσουν τις νεαρότερες ηλικιακές τάξεις που εμφανίζουν εξεγερτικές τάσεις. Εχουν όμως να σηκώσουν και το κόστος της άρνησης για προσαρμογές: Η κλιματική αλλαγή σπέρνει κολοσσιαίες καταστροφές που στοιχίζουν αλλά και προκαλούν ταχύτατες μεταβολές στον παραγωγικό ιστό των χωρών. Και ακόμα δεν είδαμε τίποτα. Πάντως, η χρονιά πέρασε με μετρήσεις των ρεκόρ θερμοκρασίας κάθε μηνός της, που όλοι τους ήταν οι θερμότεροι στην ιστορία της ανθρωπότητας, από τον καιρό των θερμομέτρων, έστω, και των επιστημονικών χρονικών.

Παρεμπιπτόντως, αφανίστηκαν δάση επί δασών για μια ακόμα φορά. Αλλά όταν απομακρύνεσαι από μια καταστροφή, παύει να σε καίει, όπως έγινε άλλωστε και με την πανδημία. Ποια πανδημία; Διαπιστώσαμε, πάντως, ότι κάποιοι ιοί έκαναν προθέρμανση, για να αποτελέσουν συνέχεια του κόβιντ, σε συναφή μορφή, όπως τα Αλιεν στις ταινίες με τη Σιγκούρνι Γουίβερ.

Η ΝΕΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Η Τεχνητή Νοημοσύνη προβάλλει σαν πύλη της νέας περιόδου της παγκόσμιας ιστορίας, ανάλογης βαθμίδας με την εποχή του Τροχού, του Χαλκού, του Σιδήρου, της Τεχνολογικής Επανάστασης που απογείωσε τον πολιτισμό προκαλώντας μέγα θάμπος. Λίγοι φαντάζονταν την επέλαση των ρομπότ στη διάσταση που προσλαμβάνει το νέο επίτευγμα, το μόνο στην ιστορία που κατά κάποιο τρόπο επινοεί τον εαυτό του. Η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί μεν ανθρώπινο δημιούργημα, αλλά από ένα σημείο και έπειτα η εξέλιξή της επέρχεται ως αποτέλεσμα των δυνατοτήτων της ίδιας. Η ανάπτυξή της συντελείται με ελπίδα, ανατριχίλα και τρόμο. Μπορεί να νικήσει τις ασθένειες, μπορεί να απλοποιήσει εκρηκτικά την καθημερινότητα, να καταργήσει επαγγέλματα, να απελευθερώσει τον χρόνο μας, να μας αφανίσει, να μας τυραννήσει, να εξηγήσει τα μυστήρια του σύμπαντος. Το θέμα είναι αν θα διαλέξουμε εμείς από το μενού ή αν θα διαλέξει μόνη της.

ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΚΑΚΟ Οι εκλογές. Μια καταιγίδα από αδιανόητα στο παρελθόν εκλογικά αποτελέσματα, έρχονται να δικαιώσουν τη ρήση που αποδίδεται στον Καποδίστρια, σύμφωνα με την οποία οι εκλογές είναι ένα ξυράφι που αποφεύγεις να το δίνεις σε ένα παιδί. Η νίκη Μπάιντεν δεν αποτέλεσε ταφόπλακα για τον τραμπισμό. Αντιθέτως, ο ανεκδιήγητος αλλά και απτόητος Τραμπ προβάλλει ως φαβορί στη διαγραφόμενη μάχη των γερόντων. Την ίδια στιγμή, οι Ολλανδοί εκλέγουν ακροδεξιό, οι Αργεντίνοι έναν υποψήφιο που κραδαίνει αλυσοπρίονο, ακόμα και οι Σουηδοί με τους Φινλανδούς εμφανίζουν ξενοφοβία και ακροδεξιές τάσεις, ενώ φουντώνει ένα συναφές κλίμα στη Γερμανία. Μια Γερμανία, στο μεταξύ που αντιμετωπίζει οικονομική κρίση την οποία προκάλεσε εν πολλοίς η οικονομική της κυριαρχία  σε συνδυασμό με τη διεθνή ύφεση. Εκλογές είχε και η Τουρκία, αλλά εκεί δεν έγινε η έκπληξη και μάλλον ούτε και μπορούσε να γίνει. Θυμάται κανείς τον αντίπαλο του Ερντογάν, παρεμπιπτόντως;

Η ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΣΥΜΦΟΡΑ Ο Φεβρουάριος του 2024 επιφύλαξε μια τρομακτική, οδυνηρή έκπληξη με σεισμούς που έπληξαν συθέμελα- στην κυριολεξία- δύο χώρες. Τουρκία και Βόρεια Συρία βλέπουν πόλεις να ισοπεδώνονται, με κατάρρευση ολόκληρων οικοδομικών μπλογκ, μια κατάσταση που επιβεβαιώνει ωμά το θυμόσοφο ρητό για τον φτωχό και τη μοίρα του. Μας μιλούσαν για 50.000 νεκρούς: Οι μαθηματικοί είναι πιο φερέγγυοι από τους κατασκευαστές σ’ αυτά τα κράτη. Αποδείχθηκε ότι υπολόγισαν σωστά. Οι νεκροί έφτασαν τους 54.000. Η Τουρκία εκτέθηκε για τα πήλινα πόδια του βιοτικού επιπέδου στις πόλεις της. Το συγκλονιστικό γεγονός, ωστόσο, αποτέλεσε καταλύτη για μια μετάλλαξη του απειλητικού πνεύματος με το οποίο προσέγγιζε ο Ερντογάν τη χώρα μας. Η στρατηγική των ρητορικών και εν μέρει πραγματικών απειλών, έδωσε τη θέση της σε μια διαλλακτική και μειλίχια αντιμετώπιση, που επιβλήθηκε όχι μόνο από την επίδειξη ανθρωπιστικού πνεύματος από την ελληνική πλευρά και την τουρκική αδυναμία, αλλά και από την ανάγκη δραστικού επαναπροσανατολισμού της πολιτικής της Αγκυρας, που διαπίστωσε, κάτω και από το βάρος των ερειπίων, ότι οι αποστάσεις από τη Δύση δεν την ωφελούν και πολύ. Ηρθε όμως η κρίση στη Μέση Ανατολή, για να δούμε μια Τουρκία δικέφαλη, που να υποστηρίζει τη Χαμάς, αλλά και να στριφογυρίζει στις δυτικές αυλές και να επωφελείται τη θέση της ως αναγκαίου κακού για τις δυνάμεις του δυτικού κόσμου.

Ακολουθήστε μας για όλες τις ειδήσεις στο Bing News και το Google News