Το αρχαίο αγώνισμα

Ο διευθυντής σύνταξης της «Π» Κωνσταντίνος Μάγνης γράφει …

Ηταν ένα μεγάλο ανθρώπινο τσούρμο που κατέκλυζε μια από τις μυτερές, υπερυψωμένες απολήξεις της ακτής, στην Ηρώων Πολυτεχνείου, και αρκετοί ακόμα ακροβολισμένοι ένθεν κακείθεν, παρακολουθώντας σιωπηρά ή βιντεοσκοπώντας με ζέση. Παραλία Τερψιθέας (ή Αγυιάς; Έχει χάσει το νόημά του ο ακριβής προσδιορισμός των περιοχών με χρήση τοπωνυμίων. Σήμερα λέμε «στη στροφή της Οπελ» ή «στον Βασιλόπουλο», και συνεννοούμαστε). Το τσούρμο που λέγαμε ήταν συσπειρωμένο γύρω από τους ιερείς της ενορίας, του Αγίου Κωνσταντίνου υποθέσαμε, που διάβαζαν τους δέοντες ψαλμούς του αγιασμού, ενώ μια ομάδα επίδοξων βουτηχτών περίμεναν ευλαβικά τη ρίψη του σταυρού, που είναι και το έναυσμα γι’ αυτόν τον λεβέντικο ανταγωνιστικό παφλασμό.

Πάντα είχαμε την απορία πώς γίνεται να εντοπίσεις ποντιζόμενο αντικείμενο μέσα σε τόσους αφρούς, και διατηρούμε την πεποίθηση πως αν είμαστε εμείς ο βουτηχτής δεν θα επέστρεφε σταυρός στην εκκλησία εάν δεν καλοκαίριαζε και δεν βουτούσαν τα παιδιά με τις μάσκες και τα βατραχοπέδιλα να δουν τους αστερίες. Αλλά ίσως η υπόθεση έχει μια διάσταση μεταφυσικής. Ο σταυρός βρίσκεται γιατί θέλει να τον βρεις, και μάλιστα όχι όποιος και όποιος, αλλά ο πλέον ευλογημένος από τους βουτηχτάδες. Αλλά από την ευλογία δεν εξαιρούνται και οι υπόλοιποι. Φροντίζει γι’αυτήν ο παπάς της ενορίας ή ο Μητροπολίτης, στην πιο επιβλητική τελετή του Μώλου. Αλλά αρκεί και το εγκωμιαστικό- θαυμαστικό βλέμμα των ενοριτών, που υπέχει χαρακτήρα ευλογίας. Το βούτηγμα είναι ένα κανονικό αγώνισμα. Θα μπορούσε να ενταχθεί στο πρόγραμμα των χειμερινών ολυμπιακών αγώνων σε ανοιχτό στίβο. Απλά η ρίψη θα πρέπει να γίνεται, μετά συγχωρήσεως, πιο επαγγελματικά, ώστε να ανέβει ο πήχης της δυσκολίας.

Αλλά ας αφήσουμε τη δημιουργική φαντασία να κάνει πιο ρεαλιστική δουλειά και ας επικεντρώσουμε στη σκηνή. Η όλη σύνθεση ανήκει ασφαλώς στη θρησκευτική- λατρευτική- κοινωνική μας παράδοση, αλλά το ένστικτο μας οδηγεί σε ένα απώτερο παρελθόν. Η ίδια η τελετή των αγιασμών είναι μια νομιμοποιημένη μορφή αρχέγονων τελετών εξορκισμού από τα κακά δαιμόνια.(Πλεονασμός, αφού τα δαιμόνια είναι όλα κακά, εκτός από το δαιμόνιο του Ελληνος, το οποίο έχει αγαθές προδιαγραφές). Το νερό είχε ανέκαθεν τεράστια σημασία για τον ανθρώπινο πολιτισμό, αλλά οι φυσικές δυνάμεις μπορούσαν να επιφυλάξουν ένα σωρό χουνέρια, είτε με τη μορφή μιας αντιπαραγωγικής άπνοιας- δεν μπορείς να σφάζεις Ιφιγένειες κάθε φορά, οι Κλυταιμνήστρες θυμώνουν και στη φυλάνε- είτε με σαρωτικές καταιγίδες ή ανέμους που καταπίνουν καράβια και ξηλώνουν οδοστρώματα. Γι’ αυτό συμφέρει να παίρνεις τα μέτρα σου. Βελτιώνεις την ασφάλεια των πλόων, θωρακίζεις τις παραλιακές κατασκευές και υποδομές, αλλά ο Ποσειδώνας χρειάζεται και περαιτέρω ξόρκια. Φαίνεται πως η αρχαιότητα μας κληροδότησε τα τελετουργικά αυτά, μαζί με άλλες καθαγιασμένες βασκανίες: Τριπλά φτυσίματα στον κόρφο μας και αποτάξεις των δαιμόνων, στις βαπτίσεις και αλλού.

Οι τελετές αυτές είναι εγγραμμένες στο DNA μας. Ερχονται από μακριά, πλέουν στα νερά του χρόνου και της ιστορίας, παρακολουθώντας την κιβωτό του πολιτισμού. Κάθε που βλέπεις σταυρό να ρίχνεται στα νερά, αφυπνίζεται μέσα σου η ανάμνηση του πανάρχαιου εαυτού. Το νερό δεν έχει για όλους τη σημασία που είχε για τους πολλούς στο παρελθόν της βιοπάλης- δεν έχουμε πλέον ψαράδες συγγενείς ή ναυτοκαπεταναίους- αλλά έχουμε διαρκή ανάγκη της επιβεβαίωσης μιας αίσθησης κοινότητας . Οι αρχαίοι φόβοι είναι πάντα εδώ. Χτυπάμε ξύλο, ας μη τους μελετάμε. Ο ήλιος στέλνει τη δική του ευλογία στους ενορίτες, μπανταλωμένους με παλτά, κληρικούς και τουρτουρίζοντες μαγιοφόρους. Ο σταυρός θα πέσει, θα ανασυρθεί, θα βγουν φωτογραφίες, θα δοξαστούν οι νικητές στα δίκτυα. Θα ακολουθήσει ιερός καφές στην παραλιακή. Οι γιορτές τέλειωσαν κάπου εδώ. Τα μεθεόρτια μας δίνουν ανάσες για να φτάσουμε στην άνοιξη, να σκάσουμε τα βαρελότα μας,ξορκίζοντας τα υπόλοιπα δαιμόνια. Κάμινγκ σουν, του ε θίατερ νίαρ γιου.