Η κοινωνία να σηκώσει κεφάλι

Του Θανάση Γιανναδάκη, δρ. μηχανολόγος μηχανικός-π. πρόεδρος ΤΕΕ Δυτ. Ελλάδας-μέλος ΝΕ ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Αχαΐας.

Μια κοινωνία, χαμένη ανάμεσα σε πράσινα, κίτρινα, μπλε και πορτοκαλί τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, πολίτες οι οποίοι γίνονται συμμέτοχοι σε ένα Χρηματιστήριο Ενέργειας, το οποίο καθιστά το αγαθό σε προίκα για τους Ομίλους, ώστε οι ίδιοι να διαμορφώσουν το ολιγοπώλιο τα επόμενα πολλά χρόνια.

Οι πολίτες ρωτούν, εναγωνίως, ποιο τιμολόγιο να διαλέξουν. Η απάντηση, για όσους δεν καταναλώνουν πάνω από 500 κιλοβατώρες τον μήνα και μόνο για τον Ιανουάριο 2024, το πράσινο τιμολόγιο είναι η ασφαλέστερη επιλογή, με δεδομένη την έκπτωση 20%. Η τιμή χρέωσης του Φεβρουαρίου 2024 ενδέχεται να είναι κατά 9% ακριβότερη από του Ιανουαρίου.

Για το κίτρινο τιμολόγιο ακόμα δεν μπορούν να βγουν ασφαλή συμπεράσματα, γιατί την τιμή μαθαίνει ο καταναλωτής στο τέλος του μήνα κι επομένως αυτή τη στιγμή, αν και λίγο φθηνότερο από το πράσινο, δεν προσφέρει την ίδια ασφάλεια χωρίς να υπάρχει εικόνα για το πώς θα κυμανθεί η αγορά ενέργειας.

Αυτά προκύπτουν από τα τιμολόγια της ΔΕΗ. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι:

Α) Η τιμή του μπλε τιμολογίου είναι 47% ακριβότερη από την τιμή της χονδρικής και βεβαίως η τιμή του πράσινου τιμολογίουι 25-50% ακριβότερη από αυτήν, ανάλογα με το αν θα ισχύσει η έκπτωση 20% ή όχι.

Β) Τα καθαρά λειτουργικά κέρδη της ΔΕΗ από 334 εκατ. € το 2019 αναμένονται να γίνουν 1.5 δισ. € το 2023. Θα πει κανείς, δεν θέλουμε μια επιχείρηση με δημόσια διοίκηση, να είναι επιτυχημένη; Βεβαίως είναι η απάντηση…

Θα πει κανείς, μα δεν πληρώναμε τόσο την κιλοβατώρα γιατί είχαμε επιδοτήσεις και το κόστος πήγε στα 25-30 λεπτά/κιλοβατώρα. Αλλά τα χρήματα της επιδότησης έχουν έρθει από τα υπερέσοδα ΦΠΑ, λόγω ακρίβειας κι όχι από τη φορολόγηση υπερκερδών.

Με τα επίσημα δεδομένα η Ελλάδα για το 2023 είναι η 4η ακριβότερη χώρα στην ΕΕ με 12 λεπτά/κιλοβατώρα, 35% ακριβότερη από την αντίστοιχη τιμή της Πορτογαλίας. Με τα αντίστοιχα δεδομένα για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η Πορτογαλία έχει 51% διείσδυση στη ζήτηση φορτίου, ενώ η Ελλάδα 38.4%. Συνεπώς, η «καραμέλα» της πράσινης μετάβασης δεν πιάνει.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι εκτεθειμένη κατά πολύ στο Φυσικό Αέριο, και επειδή προχώρησε σε βίαιη απολιγνιτοποίηση και όχι απανθρακοποίηση του ενεργειακού μίγματος, δεν είχε την ευελιξία να διαχειριστεί την κρίση, γιατί όταν κλείνεις ένα λιγνιτωρυχείο δεν μπορείς να το ξαναλειτουργήσεις πατώντας ένα κουμπί. Μπορείς όμως να εξάγεις λιγνίτη σε μονάδες των Σκοπίων, τις οποίες ελέγχει η ΔΕΗ και να εισάγεις ρεύμα από εκεί.

Πολλές φορές μπαίνει το ζήτημα επανακρατικοποίησης της ΔΕΗ. Ομως και τώρα, το κράτος έχει τη Διοίκηση. Αρα δεν είναι αυτό το ζήτημα. Το ζήτημα τώρα είναι να υπάρξει πολιτική για τη διάχυση των ΑΠΕ σε κοινωνική βάση και να ελεγχθεί η αισχροκέρδεια καρτέλ στην Οικονομία της χώρας και προφανώς της Ενέργειας. Είναι η ώρα για κοινωνικοποίηση μέσω παραγωγής με Ενεργειακές Κοινότητες γνήσιες και όχι κέλυφος για τους ίδιους παίκτες στην ενέργεια.

Είναι η ώρα η κοινωνία να σηκώσει κεφάλι και να απαιτήσει να έχει αξιοπρέπεια και ποιότητα ζωής και να μην κατευνάζεται από επιδόματα, που στο τέλος το μόνο που κάνουν είναι να διασφαλίζουν κέρδη των καρτέλ και να κατευνάζουν την οργή… φτωχοποιημένων και φτωχών.