Ο μύθος των Χριστουγέννων: Η ιστορία του Αγιου Βασίλη και η ανάπτυξη των παιδιών

«Ακόμα κι αν θέλουμε να αγνοήσουμε τα οφέλη δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο κόσμος της φαντασίας είναι γεμάτος ζεστασιά, αποδοχή, διασκέδαση και ασφάλεια»

Αγιου Βασίλη Μερικοί γονείς ανησυχούν πως αν αφήσουν τα παιδιά να πιστέψουν στον Άγιο Βασίλη συντηρούν οι ίδιοι ένα ψέμα

Ο μύθος του Αγιου Βασίλη δεν είναι απλώς ένα γιορτινό παραμύθι. Μια ιστορία, που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της φαντασίας, της δημιουργικότητας και των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών.

Της ΜΑΙΡΗΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ

Η διατήρηση της μαγείας του Αγιου Βασίλη δεν είναι μόνο ένας τρόπος να κάνουμε τις γιορτές αυτές ξεχωριστές, αλλά και μια πολύτιμη ευκαιρία για τα παιδιά να εξερευνήσουν τον κόσμο της φαντασίας και να κατανοήσουν βαθύτερες αξίες όπως η αγάπη και η προσφορά.
Κάθε χρόνο, οι γονείς μικρών παιδιών έχουν να πάρουν μια σημαντική απόφαση, ίσως πιο σημαντική από το ποια δώρα να αγοράσουν ή πού θα περάσουν τις διακοπές. Καλούνται να αποφασίσουν, ειδικά αν έχουν παιδιά μεταξύ 6-8 ετών, αν χρειάζεται να αποκαλύψουν στα παιδιά την πραγματικότητα σχετικά με τη φιγούρα του Αγιου Βασίλη ή αν θα συνεχίσουν να διατηρούν τη μαγεία του μύθου ζωντανή. Συχνά, αυτό προκαλεί άγχος και έντονες συζητήσεις μεταξύ ενηλίκων. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να συμβαίνει ακριβώς έτσι.

Μερικοί γονείς ανησυχούν πως αν αφήσουν τα παιδιά τους να πιστέψουν την ιστορία του Αγιου Βασίλη, τότε είναι σαν να συντηρούν οι ίδιοι ένα ψέμα. Κατά αυτό τον τρόπο η συνθήκη αυτή εγείρει ανησυχίες, σχετικά με το εάν τα παιδιά τους θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους σε αυτούς μόλις έλθουν σε επαφή με την αλήθεια.

Οι μελέτες, ωστόσο, λένε το αντίθετο. Αναφέρουν ότι στην πραγματικότητα, τα περισσότερα παιδιά ανταποκρίνονται θετικά στην ανακάλυψη και ότι οποιαδήποτε συναισθηματική αναστάτωση είναι εξαιρετικά σύντομη.

Αλλωστε, αφήνοντας τα παιδιά να συμμετέχουν στην ιστορία, που πλαισιώνει τον Αγιο Βασίλη ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή τους σε ένα παιχνίδι φαντασίας.

Ας σκεφτούμε ότι καθημερινά τα παιδιά παίζουν με κούκλες, οι οποίες απεικονίζουν ήρωες ταινιών, διαβάζουν βιβλία φαντασίας ή ντύνονται τις αποκριές.

Είναι ως εκ τούτου εμφανές πως η φαντασία και η σύντομη καταφυγή σε αυτή ενισχύει τη δημιουργικότητα των παιδιών, εμπλουτίζοντας παράλληλα τη γνωστική φαρέτρα τους. Και πώς γίνεται αυτό; Μα για να μπορούμε να καταπιαστούμε με το φαντασιακό παιχνίδι πρέπει πρώτα να έχουμε κατακτήσει ή να καλλιεργούμε παράλληλα δεξιότητες όπως η σύνθεση πληροφοριών, η δημιουργική σκέψη, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων (π.χ. τι θα γίνει αν χαλάσει το έλκηθρο του Αγιου Βασίλη, πώς θα μοιράσει τα δώρα) και η κατανόηση σύνθετων εννοιών.

Ακόμα, η πίστη σε μη υπαρκτές φιγούρες όπως ο Αγιος Βασίλης ή τα ξωτικά, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να ξεκινήσουν να αναρωτιούνται τι είναι πραγματικό, άρα και εφικτό να γίνει. Το μεγαλύτερο άλλωστε γνωστικό όφελος επέρχεται σε εκείνο το αναπτυξιακό στάδιο, περί τις αρχές της σχολικής ηλικίας, όπου η λογική σκέψη ξεκινάει να αναπτύσσεται, καθώς το παιδί σταδιακά αποδεσμεύεται από τον εγωκεντρισμό της βρεφικής και πρώιμης παιδικής ηλικίας και ξεκινά να διαχωρίζει το φαντασιακό από το πραγματικό. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης θα παρατηρήσουμε ίσως ότι τα παιδιά μπορεί να προσπαθούν να αναζητήσουν στοιχεία -είτε μέσω ερωτήσεων είτε με «αυτοσχέδια πειράματα»- για να επιβεβαιώσουν τις υποψίες τους πως ο Αγιος Βασίλης δεν υπάρχει ως φυσική παρουσία.

Αυτό γονείς είναι το σημάδι μας πως τα παιδιά είναι έτοιμα! Και τότε προτείνεται να ξεκινήσετε να τους δίνετε μικρά «στοιχεία», προκειμένου να λύσουν το… μυστήριο. Μπορείτε για παράδειγμα να τους αφήσετε ένα γράμμα από τον Αγιο Βασίλη με τον δικό σας γραφικό χαρακτήρα ή δοκιμάστε να αφήσετε ένα δωράκι κάτω από το δέντρο τη στιγμή εκείνη που γνωρίζετε ότι το παιδί σας μπορεί να «παρακολουθεί» τον χώρο όπου είναι στολισμένο το δέντρο. Οι μικροί επιστήμονες τότε, καθώς αυτό είναι τα παιδιά, μικροί άνθρωποι που προσπαθούν να ανακαλύψουν τον κόσμο, θα χαρούν να δουν ότι οι προσπάθειες τους είχαν αποτέλεσμα και κάποιες φορές ζητούν να συνεχίσουν να είναι μέρος του «μυστικού» για τα μικρότερα αδέλφια τους, συμμετέχοντας πλέον συνειδητά και ενεργά σε αυτό το μαγευτικό χριστουγεννιάτικο παιχνίδι. Επιπλέον, μπορείτε να τους αφηγηθείτε την πραγματική ιστορία του Αγίου Βασίλειου από την Καισαρεία.

Ο Αγιος Βασίλειος γεννήθηκε το 330 μ.Χ. στη Νεοκαισάρεια του Πόντου. Ο πατέρας του, επίσης Αγιος Βασίλειος, ήταν καθηγητής ρητορικής και η μητέρα του Αγία Εμμέλεια κόρη ρωμαίου αξιωματούχου, ο οποίος είχε πεθάνει ως χριστιανός μάρτυρας.

Πώς όμως ο Αγιος Βασίλειος έγινε σύμβολο αγάπης και προσφοράς;

Αρχικά μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του. Επιπλέον, σε μεγάλες επιδημίες που ταλαιπωρούσαν τον λαό αυτός ήταν παρών και βοηθούσε σωματικά και ψυχικά τον λόγο του Χριστού. Είχε αναλάβει παράλληλα την οργάνωση της ελεημοσύνης και φιλανθρωπίας στην επαρχία του, έφτιαξε κοντά στην Καισαρεία μια ολόκληρη πόλη από φιλανθρωπικά ιδρύματα, γηροκομεία, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία κ.ά., ενώ ήταν εκείνος που ίδρυσε και καθιέρωσε τη διανομή αγαθών σε φτωχές οικογένειες άπορους. Ακόμα και το έθιμο της Βασιλόπιτας βασίζετε στο γεγονός ότι ο Αγιος, μετά τον θάνατο του Ιουλιανού, έκρυψε μέσα σε πίτες τα χρυσαφικά και τα νομίσματα που είχαν δώσει οι πολίτες στον αυτοκράτορα.

Ακόμα όμως και αν θέλουμε να αγνοήσουμε τα παραπάνω οφέλη δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως ο κόσμος της φαντασίας, ειδικά για τα μικρότερα παιδιά είναι ένας κόσμος γεμάτος ζεστασιά, αποδοχή, διασκέδαση και ασφάλεια. Είναι αυτός ο κόσμος που στην ταινία «la vita ’e bella», όπου αναφερόταν στη σκληρή πραγματικότητα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ο μικρός πρωταγωνιστής προστατεύτηκε μέσα σε ένα παιχνίδι φαντασίας που έφτιαξε ο μπαμπάς του για εκείνον όσο ήταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Κατά τον ίδιο τρόπο ο μύθος του Αγιου Βασίλη είναι μια ιστορία αγάπης, δοτικότητας, πίστης και κυρίως διασκέδασης!

Το μήνυμα επομένως είναι μην αγχωθείτε για το πότε θα πείτε την αλήθεια. Οταν θα είναι έτοιμα, εξηγήστε τους ότι ο Αγιος Βασίλης είναι ένα σύμβολο αγάπης.

Μέχρι τότε ας αφεθούμε μαζί τους στον μαγικό κόσμο των Χριστουγέννων.

* Η Μαίρη Μαθιουδάκη είναι παιδοψυχολόγος.